INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Sulisław z Chudzic h. Wczele  

 
 
1 poł. XIV w. - 1377-1383
Biogram został opublikowany w latach 2007-2008 w XLV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sulisław (Sułek) z Chudzic h. Wczele (zm. między 1377 a 1383), dziekan włocławski, pisarz ziemski łęczycki.

W aktach papieskich określony był dwukrotnie jako kleryk diec. poznańskiej, pochodził więc z Chudzic koło Środy (Wielkopolskiej), w dawnym pow. pyzdrskim. Ojcem S-a był Andrzej (zm. przed r. 1372), znany tylko z patronimium syna, najdawniejszy uchwytny źródłowo dziedzic Chudzic.

S., tytułując się wikariuszem, spisał 21 I 1344 przywilej lokacji na prawie średzkim wsi Łobodno (późniejszej królewszczyzny) koło Kłobucka w ziemi krakowskiej dla swego wuja – sędziego sieradzkiego Mikołaja, właściciela tej wsi i wystawcy przywileju. Być może po śmierci wuja (zm. prawdopodobnie w r. 1359 na urzędzie woj. sieradzkiego) przebywał w Świdnicy, w służbie tamtejszego ks. Bolka, skoro na jego prośbę papież Urban V udzielił S-owi prowizji na kanonię kruszwicką z ekspektatywą prebendy tamże (19 V 1364). Prebendę tę, zwolnioną po śmierci dziekana włocławskiego i kapelana Stolicy Apostolskiej Jana Kiwały z Ostrowa, S. otrzymał od papieża 18 II 1367. W r. 1370 wystąpił dwukrotnie (12 VI i 9 IX) w testacji dokumentów star. łęczyckiego Jana Ligęzy z tytułem dziekana włocławskiego i pisarza ziemi łęczyckiej; na tym ostatnim urzędzie miał poprzednika Salomona (1363) i następcę Grzymisława z Rosochy (1385), nie wiadomo jednak, jak długo ten urząd piastował. Dyktat obu dokumentów był dziełem S-a.

Złożona jest sprawa chronologii obecności S-a na dziekanii włocławskiej. Po śmierci Jana Kiwały z prowizji papieża Urbana V (19 I 1367) urząd ten uzyskał kleryk diec. chełmińskiej Piotr «Damencz», ale zapewne go nie objął i zrzekł się beneficjum na ręce bp. kujawskiego Zbyluta. Dziekanem włocławskim był bowiem w r. 1368 podkanclerzy króla Kazimierza Wielkiego Jan z Czarnkowa, który na początku r. 1369 przeszedł na archidiakonat gnieźnieński. Dopiero wówczas dziekanię mógł objąć S. Posiadał ten urząd długo (jak podaje suplika S-a do papieża Grzegorza XI z r. 1373), zabrał mu go jednak bp. Zbylut, wobec czego S. rozpoczął o dziekanię proces w Stolicy Apostolskiej, uzyskując trzy kolejne, korzystne dla siebie orzeczenia. Wiadomo, że proces ten trwał w lipcu 1372, wspomniano bowiem o tym w bulli Grzegorza XI, nadającej S-owi prebendę w kolegiacie kruszwickiej, wakującą wskutek rezygnacji Jana Chwałowica z Chomiąży. Na dziekanię włocławską wrócił S. dopiero po 10 XII 1373, w wyniku interwencji papieża, inspirowanej wspomnianą supliką S-a. Podczas obrad kapit. generalnej jako dziekan wystąpił 16 VIII 1376 w testacji dokumentu scholastyka włocławskiego Mikołaja z Wolborza. Dn. 27 IV 1377 otrzymał od Grzegorza XI kanonię poznańską. Zmarł przed końcem lipca 1383, gdyż po śmierci Zbyluta (zm. 31 VII t.r.) elekcję nowego biskupa organizował już nowy dziekan, Mikołaj z Nowogrodu.

Kolejnych dziedziców Chudzic można poznać dzięki zapiskom najstarszych ksiąg ziemskich poznańskich i pyzdrskich, poczynając od ok. r. 1390. Zapewne znajdują się tam bracia S-a, występujący tylko raz: Staszek Chudza (1389, za przynależnością do tej rodziny przemawia jedynie zbieżność przydomka z nazwą wsi) i Ciechosław z Chudzic (1392), a także nieżyjący w r. 1392, bezimienny mąż Agaty i ojciec Nastki, jej pasierbicy. Synowcami S-a byli rodzeni bracia: kleryk Andrzej (1391, 1393), Przecław i występujący od r. 1390 Wojciech z Chudzic, podkoni poznański (1393–1424), który w r. 1411 świadczył w wywodzie szlachectwa z h. Wczele.

 

Słown. Hist.-Geogr. Ziem Pol., V cz. 3 (Łobodno); Urzędnicy, I/1, II/1; – Bieniak J., Jan (Janek) z Czarnkowa. Niedokończona kronika polska z XIV wieku (w druku); Kozierowski S., Ród Wczeliczów, „Mies. Herald.” R. 7: 1914 s. 106–7 (praca nie uwzględnia jeszcze S-a); Szymczakowa A., Urzędnicy łęczyccy i sieradzcy do połowy XV wieku, Ł. 1984; – Abraham W., Sprawozdanie z poszukiwań w archiwach i bibliotekach rzymskich w latach 1896/7 i 1897/8, w: Archiwum Komisji Historycznej AU, Kr. 1902 IX 112, 119, 125; Die ältesten grosspolnischen Grodbücher, Wyd. J. Lekszycki, Leipzig 1887–9 I–II; Bull. Pol., II; Kod. Wpol., III 1634, 1641; Liber formularum ad ius canonicum spectantium ex actis Jacobi de Kurdwanow episcopi Plocensis, Wyd. B. Ulanowski, w: Archiwum Komisji Prawniczej AU, Kr. 1895 I 25 (pierwsza wiadomość o następcy na urzędzie dziekana); Materiały do historii prawa i heraldyki polskiej, Wyd. B. Ulanowski, w: Archiwum Komisji Historycznej AU, Kr. 1886 III 101; Mon. Pol. Vat., III nr 466, IX 91, 93; Zbiór dokumentów zakonu OO. Paulinów w Polsce, Wyd. J. Fijałek, Kr. 1938 nr 135; – Arch. Diec. we Włocławku: kopiariusz 3 k. 250–50v.

Janusz Bieniak

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.