Czaplic Szpanowski Teodor, h. Kierdeja († po r. 1601), sędzia łucki, syn Kadiana. Po inkorporacji Wołynia złożył przysięgę na wierność królowi w Łucku 17 VI 1569, a nazajutrz kazał sobie o tym wystawić zaświadczenie i wpisać je do aktów łuckich. Od r. 1574 występuje w licznych procesach jako sędzia łucki, w tymże roku 27 VII został wybrany na deputata do kapturu łuckiego. W r. 1596 brał udział jako poseł powiatu łuckiego w synodzie brzeskim i tam 9 X podpisał protest przeciwko unii kościelnej, a na konfederacji wileńskiej r. 1599 »między Narodem Ruskim a pany Ewangelikami« został wybrany w poczet »prowizorów«, którzy mieli porozumiewać się w sprawie wspólnej obrony prawosławia i protestantyzmu. O działalności jego publicznej poza tym nie zachowały się wiadomości. W r. 1569 posiadał w pow. łuckim Hłuponin, nabyty od swego krewniaka Konstantyna Teodora Piotrowicza, oraz w pow. krzemienieckim Zemieliniec prawem zastawnym. Pod koniec życia posiadał liczne dobra, które odziedziczyli jego synowie. Chociaż sam był gorliwym wyznawcą prawosławia, wszyscy prawie synowie nosili imiona polskie: Marcin arianin, Adam, Jan, Mikołaj, Jerzy arianin.

»Rusk. Istor. Bibl.«, XIX 357, XXX 421, 1250; Kutrzeba i Semkowicz, Akta unii, 323, 328–9; »Wil. Arch. Sbor.« I nr 75, s. 227; »Arch. jugozap. Ros.« cz. I, I 516, t. IV przedmowa O. Lewickiego 142, dok. s. 115, 152, 156, 163, 165, 179, 182, 184, 187, 305, cz. II, 10, 29, cz. VIII, IV 126, 297, 338, 399, VI 9, 27, 324; Boniecki; Żukowicz, Sejmowaja borba, Pet. 1901, 225; Jewgenij, Opisanie kijewsko-sof. sobora, Kij. 1825. Dodatki nr 15, s. 76; Oljančyn D., Originaltext der Urkunde der Generalkonföderation zwischen den Protestanten und Orthodoxen in Wilna 1599, »Kyrios« 1936, 203.

Kazimierz Chodynicki