INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Teresa (Rena) Jadwiga Suchecka (po mężu Kocimska)     

Teresa (Rena) Jadwiga Suchecka (po mężu Kocimska)  

 
 
1910-10-15 - 1948-02-01
Biogram został opublikowany w latach 2007-2008 w XLV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Suchecka Teresa (Rena) Jadwiga, zamężna Kocimska (1910–1948), aktorka.

Ur. 15 X w Warszawie, była córką Bronisława i Marianny z Górków. Miała siostrę.

Na początku r. 1929 statystowała S. w Teatrze Polskim w Warszawie, a 4 V t.r., jako Rena S., debiutowała na tej scenie rolą Fanny w „Operze za trzy grosze” B. Brechta w reżyserii Leona Schillera. Jesienią 1929 wyjechała do Wilna z «Redutą» Juliusza Osterwy; uczyła się w Inst. «Reduty» i grała w objazdach, m.in. w r. 1930 w Toruniu. Na sezon 1930/1 zatrudniła się w kierowanym przez Halinę Gallową i Czesława Zbierzyńskiego Wołyńskim Teatrze Wojewódzkim z siedzibą w Łucku, występującym w dwunastu okolicznych miejscowościach; w teatrze tym zagrała m.in. w „Dniu bez kłamstwa” J. Montgomery’ego w reżyserii Gallowej. W sezonie 1931/2 była aktorką Teatrów Miejskich we Lwowie (za dyrekcji Wilama Horzycy), a w sezonie 1932/3 w Teatrze Miejskim w Łodzi (za dyrekcji Stanisławy Wysockiej), gdzie wystąpiła m.in. jako Panna Młoda w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Jerzego Szyndlera. Od jesieni 1933, jako aktorka Teatrów Miejskich w Wilnie (za dyrekcji Mieczysława Szpakiewicza), zagrała m.in. Ludę w „U mety” Karola Huberta Rostworowskiego (reż. Szpakiewicz) oraz Adelę w „Małżeństwie i jazzbandzie” C. Vautella i P. Vebera (reż. Wacław Ścibor). Dn. 6 XII t.r. wystąpiła jako recytatorka w jednej ze Śród Literackich, organizowanych w «celi Konrada» przez Oddz. Wileński Związku Zawodowego Literatów Polskich.

W r. 1935 zaangażował S-ą Karol Frycz, obejmujący dyrekcję Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie. Korzystne warunki zewnętrzne, mocny głos, odpowiednia intonacja sprawiły, że obsadzano ją najczęściej w rolach amantek liryczno-dramatycznych i bohaterek. Na scenie krakowskiej wystąpiła po raz pierwszy 1 IX t.r. (jako Jadwiga S. – w następnych spektaklach jako Teresa S.) w „Wychowance” Aleksandra Fredry (reż. Frycz). Dn. 28 IX, jako Caryca Maria w „Iwanie Groźnym” A. Tołstoja, partnerowała występującemu gościnnie Kazimierzowi Junoszy-Stępowskiemu, a w następnych sezonach zagrała m.in. profesor Annę Mathé w „Maturze” Władysława Fodora, Salomeę w „Misterium nocy majowej” Ludwika Hieronima Morstina oraz tytułową rolę w „Kobiecie nr 14” Marceliny Grabowskiej (wszystkie przedstawienia w reż. Józefa Karbowskiego). Stanisław Witold Balicki podkreślił („Tempo Dnia” 1937 nr 47), że w roli Kobiety nr 14 artystka «znakomicie ożywiła wątłość […] psychicznych przeżyć [bohaterki]. Gest zredukowała […] do minimum, kładąc […] silny nacisk na wyraz twarzy», operowała «przeważnie półtonami tak, że lekkie podniesienie głosu było już wymownym krzykiem». Zagrała również Dziewczynę w „Trzech mgłach” Mariana Niżyńskiego i Wnuczkę sąsiadki Berlingot w „Niebieskim ptaku” M. Maeterlincka (obydwa w reż. Wacława Radulskiego), Cnotę w „Tragedii o polskim Scylyrusie” Jana Jurkowskiego, Desdemonę w „Otellu” W. Shakespeare’a – ponownie partnerując występującemu gościnnie Junoszy-Stępowskiemu, Krasawicę w „Bolesławie Śmiałym” Wyspiańskiego (wszystkie w reż. Frycza), Paulinę w „Ludziach na krze” W. Wernera i Joannę w „Czerwonym kapeluszu” Joli Fuchsówny (obydwa w reż. Wiktora Biegańskiego), Jewdochę w „Sędziach” Wyspiańskiego (reż. Wysocka), Helenę w „Walącym się domu” Marii Morozowicz-Szczepkowskiej (reż. Wacław Nowakowski), Obywatelkę Sławę w „Gałązce rozmarynu” Zygmunta Nowakowskiego i w jego reżyserii oraz Marię z Magdali w „Judaszu z Kariothu” Rostworowskiego (reż. Ludwik Solski). W czasie Dni Krakowa (12 i 13 VI 1937) wystąpiła jako Przyjaciółka humanisty krakowskiego w inscenizacji „Mikołaja Kopernika” Morstina (wg jego powieści „Kłos panny”), wystawionej przez Leopolda Pobóg-Kielanowskiego siłami aktorów Teatru im. J. Słowackiego i amatorów z Polskiego Teatru Akademickiego, na dziedzińcu arkadowym Wawelu.

W sezonie 1938/9 grała S. w Teatrze Miejskim we Lwowie (za dyrekcji Szpakiewicza), m.in. Ksantypę w „Obronie Ksantypy” Morstina (reż. Edward Wierciński); rolę tę wykonała także po wybuchu drugiej wojny światowej, w pierwszych dniach września 1939. Podczas okupacji sowieckiej mieszkała nadal we Lwowie. Na inaugurację sezonu Państw. Polskiego Teatru Dramatycznego (14 IX 1940) zagrała tytułową bohaterkę w „Tani” A. Arbuzowa (reż. Bronisław Dąbrowski). Dn. 17 IX t.r. wystąpiła jako Żona dowódcy w „Pociągu pancernym” «Książę Mścisław Udały» J. L. Pruta, a następnie jako Judyta w „Urielu Akoście” K. F. Gutzkowa (obydwa w reż. Eugeniusza Germana). Uczestniczyła w widowisku poetyckim „Książka Adama Mickiewicza” (26 XI, scenariusz Stanisław Wasylewski, reż. Dąbrowski), granym w ramach obchodów 85. rocznicy śmierci poety. W czasie okupacji niemieckiej brała udział w l. 1942–4 w konspiracyjnych koncertach i wieczorach literackich, urządzanych w domach prywatnych. Dn. 3 VI 1944, oraz podczas dwu powtórzeń spektaklu, zagrała Szwaczkę w „Ich czworo” Gabrieli Zapolskiej w reżyserii Dąbrowskiego w tajnym teatrze (w Domu Paraf. św. Wincentego przy ul. św. Zofii 35), przekształconym z amatorskiego Teatru Młodych Sodalicji Mariańskiej Żeńskiej. Po zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną spektakl ten powtórzono raz jeszcze 19 VIII t.r. na wznowienie działalności Państw. Polskiego Teatru Dramatycznego. S. zagrała następnie w tym teatrze m.in. Izabellę w „Burmistrzu ze Stylmondu” Maeterlincka (reż. Aleksander Bardini) i Matrionę w „Misji Mr Perkinsa do kraju bolszewików” A. Kornijczuka (reż. Dąbrowski). Pod koniec t.r. została członkiem rady artystycznej teatru. W kolejnych premierach, reżyserowanych przez Dąbrowskiego, występowała jako Panna Młoda w „Weselu” oraz Dorota w „Uciekła mi przepióreczka” Stefana Żeromskiego. Recenzenci: Jan Brzoza („Odrodzenie” 1944 nr 4–5) i Bogdan Butryńczuk („Odra” 1945 nr 10) zwracali uwagę na jej wdzięk, powściągliwy gest oraz staranne opracowanie każdej roli.

Pod koniec sierpnia 1945 z całym zespołem lwowskiego Teatru Polskiego S. trafiła do Katowic, do Teatru Miejskiego (późniejszy Teatr im. Wyspiańskiego). Zagrała w powtórzonych lwowskich przedstawieniach Pannę Młodą, Szwaczkę i Izabellę. Jej jedyną nową rolą była Wiola w „Wieczorze Trzech Króli” Shakespeare’a (21 III 1946, reż. Dąbrowski), po której pisano o niej: «prawdziwa i wdzięczna w swym chłopięcym przebraniu» (K. Wyka); «jest jeszcze jednym dowodem bogactwa i kultury jej aktorstwa» (Balicki). Z powodu choroby nowotworowej zrezygnowała z występów; opiekowała się nią w tym czasie siostra. S. zmarła 1 II 1948 w Katowicach, została pochowana na cmentarzu przy ul. Sienkiewicza (al. boczna, grób 4); grób nie zachował się. S. należała do ZASP.

Mężem S-iej był Karol Kocimski, architekt lwowski, który w czasie wojny przedostał się do Londynu, a po wojnie wyjechał do USA. W l. 1958–78 wykładał na Uniw. Iowa (Iowa State University’s College of Design); zmarł w r. 1992 w Nowym Jorku. Małżeństwo było bezdzietne.

 

Fot. w rolach w Arch. Artyst. i B. Teatru im. J. Słowackiego w Kr.; Fot. w rolach i prywatne, m.in. fot. karykatury przez Bolesława Jerzego Kersena z r. 1935 w Oddz. Teatr. Muz. Hist. M. Kr.; – Hahn W., Shakespeare w Polsce. Bibliografia, Wr. 1958; Simon L., Spis przedstawień zespołu Reduty w ciągu dziesięciu lat 1919–1929. Repertuar, Wil. 1929 s. 293; Słown. Teatru Pol. (fot.); Wyspiański S., Dzieła zebrane. Teatr Wyspiańskiego. Monografia bibliograficzna, Oprac. M. Stokowa, Kr. 1968 XV z. 3, 4; – Boy-Żeleński T., O polskim teatrze we Lwowie, „Nowe Widnokręgi” (Moskwa) 1941 nr 1; Hernik-Spalińska J., Wileńskie Środy Literackie (1927–1939), W. 1998; Horbatowski P., Życie teatralne we Lwowie w latach 1939–1946, „Pam. Teatr.” 1997 z. 1–4 s. 690, 711, 719; Jabłoński Z., Zarys życia i twórczości teatralnej Bronisława Dąbrowskiego, w: Bronisław Dąbrowski i jego teatr. W 50-lecie pracy artystycznej, Red. H. Vogler, Kr. 1972 s. 9–13; Krasiński E., Teatr Polski w Wilnie, w Białymstoku i we Lwowie. Repertuar, „Pam. Teatr.” 1963 z. 1–4 s. 265–9 (fot.); Kreczmar J., Teatr lwowski w latach 1939–1941, tamże s. 240; Linert A., Lwowskie wznowienia w pierwszym sezonie Bronisława Dąbrowskiego w Teatrze Śląskim im. S. Wyspiańskiego, Kat. 1975 s. 66, 81, 94, 96–7, 99, 106, 116–17 (fot.); Lorentowicz J., Teatr Polski w Warszawie 1913–1938, W. 1938 s. 48; Marczak-Oborski S., Teatr czasu wojny. Polskie życie teatralne w latach II wojny światowej (1939–1945), W. 1967; tenże, Teatr w Polsce 1918–1939. Wielkie ośrodki, W. 1984; Poskuta-Włodek D., Trzy dekady z dziejów sceny. Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie w latach 1914–1945, Kr. 2001; Śmigielski B., Teatr Wołyński im. J. Słowackiego, 1930–1939, L. 2002 s. 30 (fot.); – Axer E., Z pamięci, W. 2006; Dąbrowski B., Na deskach świat oznaczających, Kr. 1977 cz. 1 (fot.), Kr. 1978 cz. 2; Kudliński T., Dawne i nowe przypadki teatrała, Kr. 1975; – „Ilustr. Kur. Codz.” 1936 nr 287 (fot.); „Odrodzenie” 1946 nr 16–17; „Twórczość” 1946 nr 5; – Nekrologi z r. 1948: „Dzien. Zachodni” nr 49, „Gaz. Robotn.” nr 49, „Trybuna Robotn.” nr 50; – Arch. Artyst. i B. Teatru im. J. Słowackiego w Kr.: Afisze i programy; IS PAN: Afisze i programy; Paraf. rzymskokatol. p. wezw. św. św. Piotra i Pawła w Kat.: Księga zmarłych; – Informacja Janiny Korejbo z Kr. i Erwina Axera z W.

Agnieszka Kowalska

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.