Lilpop Wacław Józef (1884–1949), lekarz, chirurg urolog. Ur. 15 I w Warszawie, syn Mariana Stanisława i Józefy Marii z Zawidzkich. Ukończył V Gimnazjum Męskie w r. 1902. Medycynę studiował w Warszawie (1902–5), skąd został usunięty za udział w strajku szkolnym, następnie we Lwowie (1906–8) i Dorpacie (1908–9). Dyplom uzyskał 18 XII 1909 w Dorpacie. Po odbyciu rocznej służby wojskowej pracował do wybuchu pierwszej wojny światowej na Oddziale Chirurgicznym w Szpitalu Dzieciątka Jezus. W l. 1914–7 był lekarzem w armii rosyjskiej (do lutego 1916 lekarzem miejscowym w Szpitalu przy ul. Dzielnej, następnie lekarzem miejscowym w Szpitalu Polskiego Czerwonego Krzyża przy ul. Smolnej na Oddziale Chirurgicznym). W r. 1918 został asystentem Kliniki Chirurgicznej. W l. 1919–21 był dowódca, szpitala polowego w Wojsku Polskim w stopniu majora-lekarza. W l. 1921–9 zajmował stanowisko asystenta Oddziału Chirurgiczno-Urologicznego w Szpitalu Przemienienia Pańskiego, którego z czasem został ordynatorem; w r. 1933 oddział przeniesiono do Szpitala Św. Łazarza. Był także lekarzem Kasy Chorych: jednocześnie pracował w Centralnej Przychodni Min. Komunikacji.
Podczas wojny (z wyjątkiem okresu 1944–5) L. był nadal ordynatorem oddziału chirurgiczno-urologicznego w Szpitalu Św. Łazarza oraz pracował jako lekarz-urolog na kolei. W r. 1945 od kwietnia do listopada pracował jako chirurg w szpitalu w Siedlcach. Jesienią przeniósł się do Warszawy. Został lekarzem konsultantem w Szpitalu Przemienienia Pańskiego i urologiem Polskich Kolei Państwowych. Gdy we wrześniu 1948 r. został otwarty Oddział Urologiczny przy Klinice Chirurgicznej prof. J. Mossakowskiego w Szpitalu Przemienienia Pańskiego, L. objął jego kierownictwo.
L. był zręcznym operatorem. W r. 1934 wprowadził elektroresekcję szyi pęcherza przez cewkę, co stosował stale przy małych gruczolakach, raku gruczołu krokowego i chorobie szyi. Wprowadził również pozostawianie przetoki nerkowej po wycięciu nerki, częściowe wycięcie nerki przy kamicy, przeprowadzał operacje plastyczne, jak połączenie miedniczkowo-moczowodowe, zabiegi wytwórcze w zwężeniu szyjki moczowodu, zabiegi wewnątrzpęcherzowe, jak litotrypsję, wykonał wiele prostatektomii, których technikę wciąż ulepszał. Stale śledził nowe zdobycze urologii. Pozostawił 19 prac dotyczących głównie gruźlicy nerek, leczenia kamicy i chorób gruczołu krokowego. Ważniejsze z nich to: W sprawie leczenia operacyjnego gruźlicy nerek („Gruźlica” 1929), Kamienie moczowodowe nieuchwytne dla promieni rentgenowskich („Med. Warsz.” 1930), Leczenie przerostu gruczołu krokowego w oddziale chirurgiczno-urologicznym Szpitalu Przemienienia Pańskiego w Warszawie w latach 1921–1933 („Pol. Przegl. Chirurgiczny” 1933, z W. Gawrońskim), W sprawie elektrochirurgii szyi pęcherza moczowego (tamże 1936), Nietrzymanie moczu u kobiet („Pol. Tyg. Lek.” 1950), Gruźlica narządu moczopłciowego (w: „Gruźlica. Rozpoznawanie, leczenie i zapobieganie”, W. 1950 s. 314–28). Był członkiem Tow. Chirurgów Polskich, Tow. Chirurgicznego Warszawskiego, Międzynarodowego Tow. Urologicznego od r. 1930, przewodniczącym Polskiej Sekcji tego towarzystwa w r. 1947 i w t. r. reprezentantem Polski na VII Zjeździe Międzynarodowego Tow. Urologicznego w Szwajcarii, pierwszym prezesem Polskiego Tow. Urologicznego założonego w r. 1949, o którego powstanie starał się przez kilkanaście lat.
L. zmarł nagle I X 1949 w Łodzi w czasie wygłaszania inauguracyjnego przemówienia na I Posiedzeniu Naukowym Polskiego Tow. Urologicznego; pochowany 5 X w Warszawie na Powązkach. Żonaty z lekarką dentystką Wandą z Lemańskich, miał syna Stanisława (1924–1944).
Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej, W. 1936 s. 1165, 1189, 1303, W. 1938 s. 711, W. 1949 s. 254; – Chojna J. W., Rys dziejów urologii polskiej, W. 1965; Demel M., Mogiły lekarskie na cmentarzach warszawskich, „Arch. Hist. Med.” T. 29: 1966 nr 4 s. 447; Dziesięciolecie medycyny w Polsce Ludowej 1944–1954, W. 1956 s. 608; I. Sz., Praski jubilat, „Służba Zdrowia” 1965 nr 28; Wesołowski S., Dr. W. L. „Pol. Tyg. Lek.” R. 5: 1950 nr 12 s. 441–4 (fot., spis prac); tenże, Dr. W. L., „Urologia Pol.” T. 1: 1951 s. 11–6 (fot., spis prac); tenże, Urologia, W. 1959 I 16–7 (fot.); tenże, Z rozwoju urologii w Polsce, „Pol. Tyg. Lek.” R. 11: 1956 nr 48 s. 2043 (fot.); – „Służba Zdrowia” 1949 nr 9 s. 2, nr 10, s. 2, 1965 nr 28 s. 2; „Życie Warsz.” 1949 nr 273, 277; – Gł. B. Lek. (Arch.): Akta Izby Lekarskiej t. 414/207, 281/11152, 283/18.
Teresa Ostrowska