INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Wacław Mrozowski     

Wacław Mrozowski  

 
 
1912-06-12 - 1967-09-26
 
Biogram został opublikowany w 1977 r. w XXII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

  

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 
Mrozowski Wacław, pseud. i krypt. Antoni Smutniak, (ki), (1912–1967), poeta i prozaik. Ur. 12 VI w Chełmie Lubelskim, w rodzinie chłopskiej, był synem Antoniego i Marii z Falkowskich. Początkowo uczęszczał do Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie, z którego został przeniesiony do tamtejszego Seminarium Nauczycielskiego, gdzie otrzymał maturę w r. 1934. W l. 1932–4 był redaktorem szkolnego pisma „Spójnia” i członkiem komitetu redakcyjnego „Kuźni Młodych”. W r. 1934 przeniósł się do Warszawy, gdzie wszedł do kręgu poetów skupionych wokół Józefa Czechowicza. W l. 1934–6 współpracował z «Redutą», a w l. 1936–7 pracował w sekretariacie czasopism dziecięcych Związku Nauczycielstwa Polskiego. W r. 1938 pełnił obowiązki kuratora w Sądzie Grodzkim dla Nieletnich. W r. 1939 wyjechał do Radomia i podjął pracę w fabryce telefonów «Ericsson». W t. r. zaopiekował się z własnej inicjatywy spuścizną po Czechowiczu, w wyniku czego spotkał się później z zarzutem przywłaszczenia jej. Zachowana część tej spuścizny znalazła się pod koniec życia M-ego i po jego śmierci w Muzeum J. Czechowicza. Okres okupacji spędził M. przeważnie w Radomiu, gdzie w r. 1944 był więziony przez gestapo przez pół roku. W r. 1945 został powołany do wojska i przydzielony jako aktor do Centralnego Domu Żołnierza w Łodzi. Zdemobilizowany wyjechał w t. r. na Dolny Śląsk na polecenie redakcji tygodnika „Wieś” dla zorganizowania w Solicach (obecnie Szczawno-Zdrój) koło Wałbrzycha Ludowego Instytutu Literacko-Naukowego. W r. 1946 kierował w Wałbrzychu oddziałem dziennika „Pionier”, a w l. 1947–8 redagował tygodnik literacko-społeczny „Wałbrzych” i współpracował z prasą śląską. Od r. 1950 przebywał stale w Łodzi, poświęcając się pracy literackiej. Przez jakiś czas pracował w Dzielnicowej Bibliotece Publicznej Łódź–Widzew. W l. 1961–2 był sekretarzem łódzkiego oddziału Związku Literatów Polskich. M. debiutował w r. 1932 wierszem w „Spójni” oraz zbiorem wierszy Mosty nad życiem (Chełm 1933), następnie wydał Rzeczywiście (Chełm 1933). Te młodzieńcze wiersze M-ego powstawały pod wpływem poezji skamandryckiej oraz Kazimierza Andrzeja Jaworskiego, ówczesnego nauczyciela i patrona poety. Następny tom Dobranoc… dobranoc… (W. 1936) przyniósł utwory o motywach krajobrazowych i osobistych, ujęte nieco powierzchownie, z odcieniem sentymentalizmu. W obrazowaniu i konstrukcji wierszy znać było oddziaływanie poezji Czechowicza, niekiedy daleko idące. W r. 1939 miał się ukazać Arkusz poetycki M-ego, czemu przeszkodził wybuch wojny. W zależności od Czechowicza pozostają także Liryki dolnośląskie (W. 1948), przynoszące poetyckie pejzaże i «pocztówki» z miast Dolnego Śląska. W spisie prac M-ego, podanych przy tej książce, znajdują się zbiory Trzepot motyli, poezje z l. 1937–40 (wg informacji żony M-ego ukazał się on w r. 1937 w 10 egzemplarzach na prawach rękopisu), i Wiersze o śmierci, poezje z l. 1941–4, które osobno się nie ukazały. W r. 1956 M. opracował rozpowszechniany w maszynopisie wybór wierszy z l. 1933–55, pt. Ludziom czułym (informacja: -kaj- tj. K. A. Jaworski, „Kamena” 1956 nr 4). Następne tomy: Drugi brzeg (W. 1958) i Akwarium (Ł. 1960) kontynuowały poetykę lirycznego i muzycznego pejzażu oraz wspomnieniowości, w obu też czołowe miejsce zajmowały fragmenty cyklu Z Johnem Barleycornem (John Barleycorn to personifikacja piwa w angielskim folklorze; potem – tytuł powieści J. Londona o alkoholiku). Cykl ten wyszedł w r. 1966 (L.) i uznany został za najlepszą część poetyckiego dorobku M-ego. W poemacie tym, o luźnej budowie i regularnym wierszu, w centrum znajdują się dwie współzawodniczące wartości: alkohol i miłość, zwycięża ten pierwszy. Ten tom M-ego stanowi także interesujący dokument psychologiczny, szczery, miejscami ekshibicjonistyczny. M. zamierzał napisać także pamiętnikarską wersję Z Johnem Barleycornem, czego jednak nie spełnił. Rekapitulację dorobku poety stanowiły Wiersze wybrane (L. 1962). Utwory M-ego drukowały liczne pisma, m. in. „Kamena” (Chełm Lubelski), „Kurier Poranny” (W.), „Kuźnia Młodych” (W.), „Miesięcznik Literatury i Sztuki” (W.), „Okolica Poetów” (Ostrzeszów Wielkopolski), „Pion” (W.), a po wojnie „Ilustrowany Kurier Polski” (W.), „Kronika” (L.), „Odgłosy” (Ł.), „Słowo Polskie” (Wr.), „Wałbrzych” i in. Drugi nurt pisarski M-ego stanowi proza wspomnieniowa. W Cyganerii (L. 1963) ukazał życie w l. 1934–9 kręgu poetów skupionych wokół Czechowicza (m. in. Bronisław Ludwik Michalski, Henryk Domiński, Stanisław Piętak) na tle życia literackiego ówczesnej Warszawy. Relacja M-ego wymaga jednak krytycznej oceny; dużą wartość książki stanowi wielka liczba fotografii (w tym własnych autora) i faksymiliów. Udział M-ego w życiu kulturalnym i literackim Dolnego Śląska stał się przedmiotem książki Dolnośląskie wspominki (Kat. 1966). Projektował M. także napisanie książki pt. Miasto, które kocham, o Chełmie z l. 1915–35 i o latach młodości, nie zdążył jednak tego dokonać. M. opracował też Antologię współczesnej poezji szkolnej (W. 1935) oraz Antologię lubelskich poetów dwudziestolecia międzywojennego (L. 1965). Przygotował również do druku tom prozy i dramatów Czechowicza dla Wydawnictwa Lubelskiego (jeszcze nie wydany). M. zmarł 26 IX 1967 w Łodzi i został pochowany na Starym Cmentarzu przy ul. Ogrodowej. Pośmiertnie ukazały się dwa wybory jego poezji: Tu pod każdym kamieniem moja młodość leży (L. 1970), przynoszący liryki osobiste, nawiązujące do ludzi, miejsc i przeżyć związanych z Lubelszczyzną, oraz Spojrzenie wstecz (Ł. 1970), w którym przedrukowano utwory z pominięciem chronologii i układu oryginalnych edycji. M. był żonaty z Ireną z Gerlingów.   Fot. w Muz. J. Czechowicza w L.; – Nowy Korbut (Słown. pisarzy), IV; Pol. Bibliogr. Liter. za l. 1944/5 i n.; – Chudek J., W. Mrozowski, „Roczn. Liter.” 1968 [druk.] 1970 s. 584; Gralewski W., Stalowa tęcza, W. 1968 s. 289–97; Jaworski K. A., „To już tragedii jest epilog”, „Kamena” 1967 nr 21 (fot.); Kłak T., Przejmujący autoportret, tamże 1970 nr 24; Miller J. N., Jest takie miejsce na ziemi, „Osnowa” 1963 s. 187–8; Szczawiej J., Wspomnienie o Wacku, „Kultura” 1967 nr 41; Wspomnienia o M-m J. Koprowskiego, S. Kaszyńskiego i Cz. Twardzika w: M. W., Spojrzenie wstecz, Ł. 1970 (fot.); – „Dzien. Łódz.” 1967 nr 228, 229, 235; – B. Uniw. w Ł.: Autografy książek wspomnieniowych i zbiorów wierszy, bruliony, korespondencja i papiery osobiste M-ego; Muz. J. Czechowicza w L.: Część rękopisów M-ego; – Informacje żony, Ireny Mrozowskiej. Tadeusz Kłak
 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.