INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Władysław Orłowski      Władysław Orłowski, wizerunek na podstawie ilustracji prasowej z 1889 r.

Władysław Orłowski  

 
 
Biogram został opublikowany w 1979 r. w XXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Orłowski Władysław (1835–1889), lekarz chirurg. Ur. 15 VIII na Podlasiu. Po ukończeniu gimnazjum w Siedlcach, mając 16 lat, udał się do Charkowa na studia lekarskie. Po wybuchu wojny krymskiej w r. 1854 wstąpił do służby wojskowo-lekarskiej. Franciszek Jawdyński twierdzi, że miał wtedy ukończone studia lekarskie i dyplom lekarza, natomiast wg „Wielkiej Encyklopedii Powszechnej Ilustrowanej” i „Biographisches Lexikon der hervorragenden Ärzte…” powołany został do wojska jeszcze jako student. W r. 1854 mianowano go lekarzem 5 konnej bryg. artyleryjskiej. W trzy lata później został przeniesiony do Wołogodskiego batalionu piechoty, a w r. 1860 do Warszawy na stanowisko ordynatora w Warszawskim Szpitalu Ujazdowskim (wojskowym szpitalu aleksandrowskim). W r. 1862 uwolniwszy się ze służby wojskowej, objął w drodze konkursu obowiązki pomocnika prosektora przy katedrze anatomii opisowej u prof. Ludwika Hirszfelda w warszawskiej Akademii Medyko-Chirurgicznej, a następnie na Wydziale Lekarskim nowo otwartej w t. r. Szkoły Głównej Warszawskiej. W r. 1867 został prosektorem przy tejże katedrze. W r. 1869 uzyskał w Szkole Głównej doktorat medycyny na podstawie pracy O zwężeniach cewki moczowej u mężczyzn (W. 1869). T. r. po otwarciu uniwersytetu na miejsce zamkniętej Szkoły Głównej został prosektorem przy katedrze anatomii patologicznej prof. Ludomira Brodowskiego i na tym stanowisku pracował do r. 1872. W r. 1870 wyjechał za granicę na 9 miesięcy w celach naukowych.

Jednocześnie od r. 1864 na podstawie konkursu O. był ordynatorem, później starszym ordynatorem w oddziale chorób zewnętrznych Szpitala Dzieciątka Jezus, a ponadto od r. 1876 był konsultantem w oddziale chirurgicznym Szpitala na Pradze (Przemienienia Pańskiego). Oba te stanowiska zajmował do śmierci. Dn. 28 X 1865 został wybrany członkiem czynnym Tow. Lekarskiego Warszawskiego po przedstawieniu pracy o spostrzeżeniach z oddziału chirurgicznego mężczyzn Szpitala Dzieciątka Jezus za pierwsze półrocze 1865 („Pam. Tow. Lek. Warsz.” 1865), a w r. 1881 wiceprezesem, w l. 1882, 1883, 1884 prezesem Towarzystwa. Był członkiem komitetu gospodarczego Towarzystwa. Jako prezes m. in. przyczynił się do zorganizowania czytelni Towarzystwa w r. 1885. Miał jeden z najcenniejszych księgozbiorów chirurgicznych, który chętnie udostępniał kolegom. Lubił także dzielić się swymi doświadczeniami.

Od r. 1865 O. ogłaszał głównie w „Pamiętniku Tow. Lekarskiego Warszawskiego” oraz w „Gazecie Lekarskiej”, „Klinice”, „Medycynie” i „Tygodniku Lekarskim” prace i spostrzeżenia chirurgiczne. Ogłaszał drobniejsze prace również w „Centralblatt für Chirurgie” i „Deutsche Zeitschrift für Chirurgie”. Są to niemal wszystko opisy dokonanych przez niego operacji. Ogłosił ok. 70 publikacji (wg Łuczkiewicza ponad 80). Były to okresowe liczne sprawozdania i spostrzeżenia z oddziału chirurgicznego mężczyzn Szpitala Dzieciątka Jezus, prace z zakresu leczenia złamań i zwichnięć, wyłuszczeń w stawach, amputacji, chirurgii kostnej, chirurgii szczękowej, opisy operacji plastycznych, np. Rhinoblepharoplastica („Pam. Tow. Lek. Warsz.” 1869), prace o rakowcu języka (tamże 1874, 1876, 1880), chirurgii dróg moczowych, jajników, nerek, śledziony, o leczeniu przepuklin, żylaków kończyn dolnych, wąglika, o nowych metodach leczniczych, np. O nowoczesnym kruszeniu kamieni moczowych sposobem Bigelow’a („Gaz. Lek.” 1883), o nowych narzędziach i aparatach, np. wzierniku do cewki moczowej pomysłu Desormeaux („Pam. Tow. Lek. Warsz.” 1869), narzędziu Corradiego (tamże 1873), przyrządzie Cellina do przetaczania krwi (tamże 1876), o antyseptyce, np. Opatrywanie ran skubanką wyskokiem napojoną (tamże 1865, 1866), Opatrywanie powierzchni ropiejących kwasem karbolowym (tamże 1869). Zwolennik postępu w chirurgii, był jednak ostrożny w stosowaniu nowości. Należał do pierwszych w Warszawie krzewicieli antyseptycznych zasad J. Listera przy operacjach i leczeniu ran i metodę tę bardzo wcześnie u siebie zaprowadził. Był świetnym chirurgiem, jednym z twórców polskiej szkoły chirurgicznej, i wytrawnym diagnostą. Ulubionym działem O-ego były choroby pęcherza moczowego i dróg moczowych. Z zakresu urologii ogłosił 22 prace. Zręcznie kruszył kamienie moczowe, doskonale wykonywał nacięcie wewnętrzne cewki moczowej sposobem Maisoneuve’a. Pierwszy w Polsce wyciął nerkę z powodu nowotworu, przez co wykazał możliwość uleczenia tej dotąd beznadziejnej choroby („Gaz. Lek.” 1885). Wycinał też nowotwór z pęcherza moczowego u mężczyzny, chyba jedyny w Warszawie wg F. Jawdyńskiego. Operował guzy macicy i jajników, wyciął śledzionę, nerkę, wykonał kilka doszczętnych operacji przepuklin i laparotomii przy niedrożności jelit. Interesował się chirurgią plastyczną. Ponad 20 prac ogłosił z chirurgii kostnej. Prowadził też rozległą praktykę prywatną. Zmarł 16 II 1889 na skutek przewlekłej gruźlicy płuc, pochowany został na Powązkach.

Pozostawił żonę i córkę.

 

Ilustr. Enc. Trzaski, I–II; W. Enc. Ilustr.; Biogr. Lexikon d. hervorr. Ärzte; Kośmiński, Słown. lekarzów; – Album zasłużonych lekarzy polskich, W. 1925 s. 75 (fot.); Chojna J. W., Zarys dziejów urologii polskiej, Wr. 1974 s. 194–200 (spis prac urologicznych); Zieliński K., Wajs E., Szpital Przemienienia Pańskiego 1828–1868–1928, W. 1928 s. 151–4; – „Arch. Hist. Med.” T. 29: 1966 nr 4 s. 449; „Gaz. Lek.” R. 24: 1889 nr 8 s. 168–9 (Jawdyński F.) nr 10 s. 191–8 (spis prac); „Kłosy” T. 48: 1889 nr 1235 s. 129–30 (fot.); „Nowa Reforma” 1889 nr 45; „Nowiny Lek.” R. 1: 1889 nr 3 s. 162; „Pam. Tow. Lek. Warsz.” T. 60: 1868 nr 4 s. 224; „Roczn. Lek.” 1885 nr 74; „Tyg. Illustr.” T. 13: 1889 nr 322 s. 131–2 (Łuczkiewicz).

Teresa Ostrowska

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Powstanie Kościuszkowskie

Insurekcja kościuszkowska rozpoczęta 24 marca 1794 roku, zakończona 16 listopada 1794 roku, to powstanie narodowe początkowo przeciwko Rosji, później także skierowane przeciwko Prusom. Jedno z najbardziej......
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Rafał Hadziewicz

1805-10-13 - 1886-09-07
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jan Nepomucen Głowacki

1802 - 1847-07-28
malarz
 

Franciszek Juliusz Nowotny

1872-10-08 - 1924-12-31
lekarz
 

Władysław Bakałowicz

1833-05-28 - 1903-11-15
malarz
 

Franciszek Kubacz

1868-05-17 - 1933-01-14
polityk
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.