INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Wojciech Kluszewski h. Jasieńczyk  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1967-1968 w XIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Kluszewski Wojciech h. Jasieńczyk (zm. 1779), ostatni polski administrator żup wielickich, kasztelan biecki i wojnicki. Pochodził z średniozamożnej szlachty osiadłej od wielu pokoleń na Mazowszu. Rodzicami jego byli: Wojciech, właściciel Kluszewa, i Marianna Piegłowska. O wcześniejszych latach K-ego niewiele wiadomo. W r. 1747 był wojskim płockim, w następnym cześnikiem ciechanowskim. W r. 1763 został wielkorządcą zamku krakowskiego, a w jesieni (może we wrześniu) t. r. administratorem żup wielickich (po Teodorze Wesslu), ale gdy zaraz z początkiem jego urzędowania król August III umarł (5 X), K. stanowisko to stracił. Jako cześnik posłował z ziemi ciechanowskiej na sejm elekcyjny 1764 r., t. r. został podczaszym, jeszcze w t. r. chorążym przasnyskim. Szwagier szefa królewskiego gabinetu Jacka Ogrodzkiego, spowinowacony podobno z Poniatowskimi, należał K. niewątpliwie do zaufanych ludzi Stanisława Augusta. Świadczy o tym ponowne oddanie K-emu administracji żup wielickich (1 X 1764). K. posłował jako chorąży przasnyski z woj. krakowskiego na sejm 1766 i 1768 r.

W czasie konfederacji barskiej, gdy dochody z żup wielickich konfiskowali barzanie, oskarżano K-ego przed królem, że nie dość pilnuje interesów. Administrowanie żupami było wówczas szczególnie trudne także i dlatego, że wśród urzędników salinarnych i górników znacznie rozluźniła się dyscyplina. W r. 1770 (12 III) otrzymał K. w pow. chęcińskim królewszczyznę Brzegi z wsiami Brzeźno i Żerniki, którą w r. 1774 scedował na syna Jacka. Dn. 19 XI 1771 r. został mianowany kasztelanem bieckim. K. starał się pertraktować z konsystującym w Wieliczce generałem austriackim i podpisał nawet (11 VI 1772) zobowiązanie wykonywania jego nakazów. Uczynił to, jak się potem przed królem usprawiedliwiał, w nadziei utrzymania polskiej administracji w żupach. Przysięgi cesarzowi złożyć jednak nie chciał i to było powodem, że w ciągu czerwca przestał pełnić obowiązki administratora żup. Postawa K-ego, jak podkreśla historyk austriacki pozytywnie oceniający działalność K-ego w salinach, zjednała mu szacunek. W r. 1773 otrzymał K. Order Św. Stanisława, w r. 1776 przygotowywał na polecenie króla sejmiki i wybór posłów z woj. krakowskiego. Podpisał konfederację generalną i na sejmie t. r. (8 X) wyznaczono go do egzaminowania Rady Nieustającej. Dn. 23 X do projektu króla o niestosowaniu tortur K. dodał swój wniosek znoszący karę śmierci za czary. Obydwa wnioski zostały przyjęte. W r. 1778 król polecał K-emu przygotowanie sejmików deputackich na Trybunał Kor. Krótko przed śmiercią w r. 1779 K. został mianowany kasztelanem wojnickim. Zmarł po 8 XI (z tej daty pochodzi jego list) 1779 r.

Od r. 1747 K. był żonaty z Teresą z Tarłów, wdową po F. Rudzińskim; drugą jego żoną była Teresa Ogrodzka, trzecią Anna Dembińska, podczaszanka krakowska, czwartą Anna Łaszewska, której zapisał dożywocie na Skorczowie i Chołdowicach (obie posiadłości w pow. pińczowskim). Z Anny Dembińskiej miał synów: Brunona Wincentego Makarego i Jacka Wincentego, dyrektora i właściciela teatru krakowskiego, oraz córki: Franciszkę, za Stanisławem Krajewskim, i Annę za Stanisławem Szaniawskim.

 

Estreicher; Boniecki; Uruski; – Hrdina J. N., Geschichte der Wieliczkaer Saline, Wien 1842 s. 76–80; Smoleński W., Przewrót umysłowy w Polsce XVIII w., W. 1923; – Dyaryusz Seymu ordynaryjnego… w Warszawie 1776, s. 442; Lubomirski S., Pamiętniki…, Wyd. W. Konopczyński, Lw. 1925; Lustracja województwa sandomierskiego 1789, Cz. 1., Wyd. H. Madurowicz-Urbańska, Wr.– W.–Kr. 1965 s. 157, 159, Mater. Kom. Nauk Historycznych, nr 10; Mémoires du roi Stanislas Auguste Poniatowski, Leningrad 1924 II; – B. Czart.: rkp. 667.

Helena Wereszycka

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.