INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Zdzisław Lechnicki      Zdzisław Lechnicki, wizerunek na podstawie zdjęcia z 1936 r.

Zdzisław Lechnicki  

 
 
1890-06-07 - 1959-01-14
Biogram został opublikowany w 1971 r. w XVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Lechnicki Zdzisław (1890–1959), rolnik, działacz społeczny, poseł. Ur. 7 VI w Serebryszczach w pow. chełmskim. Był synem Felicjana, właściciela dóbr Święcica i Serebryszcze, i Marii z Hemplów, bratem Tadeusza (zob.) i przyrodnim bratem Felicjana (zob.). Do szkoły średniej uczęszczał w Lublinie; należał do zakonspirowanej, trójzaborowej organizacji młodzieży gimnazjalnej «Przyszłość» («Pet») i do podporządkowanej «Pet»-owi tajnej Organizacji Młodzieży Narodowej Szkół Średnich. W starszych klasach zajmował odpowiedzialne stanowiska kierownicze w organizacjach, w ramach których prowadził od r. 1905 wytrwale walkę o szkołę polską i był współorganizatorem bojkotu szkoły rosyjskiej. W r. szk. 1908/9 zapisał się na kursy rolnicze przy Tow. Kursów Naukowych w Warszawie. Na pierwszym roku studiów został przyjęty do Grup Narodowych, a następnie do Grupy Koleżeńskiej i Koła Braterskiego Związku Młodzieży Polskiej «Zet». W l. 1910–1 był przewodniczącym Warszawskiego Komitetu Okręgowego «Zet» i powierzono mu kierownictwo najważniejszego odcinka pracy: Komisji Szkolnej. Doprowadził, osłabiony po rozłamie zarzewiackim w r. 1910, «Pet» do ponownego rozkwitu; twardo utrzymał, mimo wielkich trudności, przy współudziale sekretarza Centralizacji «Zet»-u K. Wyszyńskiego, dalszy bojkot szkoły rosyjskiej. Umiał wyrabiać w młodzieży poczucie odpowiedzialności i gotowości do walki o Polskę niepodległą. Po ukończeniu Kursów Naukowych w Warszawie w r. 1911 L. objął gospodarstwo w Święcicy pod Chełmem. Był zamiłowanym rolnikiem; działał też w radzie gminnej w Olchowcu, w zarządach Kasy Oszczędnościowo-Pożyczkowej i Straży Pożarnej oraz w miejscowych organizacjach rolniczych. Systematycznie dojeżdżał do Warszawy i w dalszym ciągu miał decydujący głos w ruchu zetowym. Na swoim terenie współpracował (1915–8) w czasie wojny z Polską Organizacją Wojskową (POW), udzielając pomocy zagrożonym aresztowaniem członkom POW, wspierając organizację finansowo itp. Z powodu kalectwa nogi nie mógł wstąpić w r. 1914 do Legionów, ale zasilał je pieniężnie i w naturze.

W r. 1915 L. został członkiem Komitetu Wydziału Narodowego w Lublinie, skupiającego działaczy PPS, PSL «Wyzwolenie» i in. W r. 1918 na wezwanie władz «Zet»-u wziął wybitny udział w organizowaniu i objął kierownictwo Straży Kresowej, której celem były prace kulturalno-oświatowe na kresach wschodnich. Był też czynnym członkiem Związku Patriotycznego, stanowiącego kontynuację «Zet»-u w starszym społeczeństwie. W l. 1926–8 L. przewodniczył, utworzonej wówczas z połączenia Związku Strzeleckiego, Związku Osadników Wojskowych oraz Związku Powstańców Śląskich, sanacyjnej organizacji politycznej p. n. Związek Naprawy Rzeczypospolitej, którego organem był tygodnik „Przełom”, a później „Naród i Państwo”. W r. 1928 został posłem do Sejmu RP z państwowej listy wyborczej Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR), biorąc żywy udział w pracach Sejmu jako członek Komisji Konstytucyjnej (w której domagał się zmiany konstytucji w kierunku wzmocnienia władzy wykonawczej) i Komisji Skarbowej. Był też wiceprezesem klubu BBWR. Ponownie wybrany z tej samej listy w listopadzie 1930 r., złożył mandat w lutym 1931 (wraz z A. Krzyżanowskim i I. Nowakiem) na znak protestu przeciw metodom stosowanym w Brześciu wobec uwięzionych posłów z Centrolewu i usunął się do Święcicy. L. był członkiem Związku Seniorów Organizacji Młodzieży Narodowej i Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej; brał udział w przygotowywaniu i przewodniczył w r. 1936 zjazdowi na 50-lecie założenia «Zet»-u.

W czasie drugiej wojny światowej L. współpracował ze Związkiem Walki Zbrojnej, a następnie z miejscową placówką Armii Krajowej (AK) oraz z Komendą Główną AK. Miał stałe kontakty z departamentem rolnym w Delegaturze Rządu. W r. 1946 rozpoczął pracę we władzach Państwowych Nieruchomości Ziemskich (PNZ) w Poznaniu. Oskarżony bezpodstawnie, wraz z innymi pracownikami PNZ o sabotaż, skazany został w r. 1951 na karę 15 lat więzienia. Zwolniony w r. 1957 i całkowicie zrehabilitowany, podjął zarobkową pracę w Poznaniu. Zmarł 14 I 1959 r., pochowany został na cmentarzu Junikowo w Poznaniu. L. nie był żonaty.

 

Fot. w: W pięćdziesiątą rocznicę powstania «Zet»-u, Sprawozdanie ze zjazdu uczestników…, W. 1937 s. 44; – W. Enc. Powsz., (PWN); Rzepeccy, Sejm i Senat 1928–33, s. 132 (fot.), 136, 204, 206, 211, 212; Skład Osobowy Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej 1928–30, W. 1930 s. 29, 58; Boniecki; – Czubiński A., Centrolew, P. 1963; Danielewicz J., Ruchy rewolucyjne na Lubelszczyźnie 1918–1923, L. 1968 s. 32; Jędruszczak H. i T., Ostatnie lata drugiej Rzeczypospolitej (1935–1939), W. 1970; Księga pamiątkowa ku uczczeniu potrójnej rocznicy zaczątków, założenia i utrwalenia Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (1906–1911–1916–1936), W. 1937; Micewski A., W cieniu marszałka Piłsudskiego, W. 1969; – Dokumenty i materiały do historii stosunków polsko-radzieckich, W. 1961 II; Nasza walka o szkołę polską 1901–1917, Pod red. B. Nawroczyńskiego, W. 1932 I 164, 165, 171, 174; – „Monitor Pol.” 1931 nr 30; „Naród i Państwo” 1936–9; „Przełom” 1926–35; „Życie Warsz.” 1959 nr 37, 38 (nekrolog); – Relacje M. Pajdowskiego, S. Szwedowskiego, M. Wańkowicza.

Zofia Dłużewska-Kańska

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to wersja zaktualizowana, uwzględniająca opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.    

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Stefan Bolesław Hubicki

1877-03-18 - 1955-10-30
ginekolog
 

Stefan Banach

1892-03-30 - 1945-08-31
matematyk
 

Anna Kamieńska

1920-04-12 - 1986-05-10
poetka
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Czesław Pietkiewicz

1856-07-20 - 1936-10-10
technik
 

Adam Szczypiorski

1895-10-10 - 1979-08-03
historyk
 

Tomasz Szajer

1860-12-10 - 1914-08-16
działacz ruchu ludowego
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.