INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Janusz Kusociński      Janusz Kusociński, wizerunek na podstawie fotografii z 1932 r.
Biogram został opublikowany w 1971 r. w XVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Kusociński Janusz, przydomek Kusy (1907–1940), rekordzista świata, mistrz olimpijski, wielokrotny rekordzista i mistrz Polski w biegach długich. Ur. 15 I w Warszawie, w rodzinie urzędnika kolejowego, był jednym z sześciorga dzieci Klemensa i Zofii ze Śmiechowskich. Naukę początkową pobierał w jednej ze szkół warszawskich. Nie złożywszy egzaminu wstępnego do gimnazjum, kształcił się w państwowej średniej szkole ogrodniczej «Pomolog» w Warszawie, którą ukończył w r. 1928. Po uzyskaniu dyplomu pracował jako ogrodnik w parku Łazienkowskim w Warszawie. Już jako uczeń interesował się sportem, a szczególnie grą w piłkę nożną i należał do klubów robotniczych «Ożarowianki» i Robotniczego Klubu Sportowego (RKS) «Ruch». Jednakże właściwą karierę sportową rozpoczął dopiero w r. 1925 jako członek RKS «Sarmata» w Warszawie. W t. r. osiągnął zwycięstwo w biegu na przełaj o mistrzostwo Związku Robotniczych Stowarzyszeń Sportowych w Polsce. W r. 1927, jako reprezentant polskiego sportu robotniczego, odniósł sukcesy w biegach średnich na igrzyskach robotniczych w Pradze. Szukając lepszych warunków dla rozwoju swojego talentu sportowego, przeniósł się w r. 1928 do Klubu Sportowego (KS) «Warszawianka». Tu pod kierunkiem trenerów Feliksa Zubera, a następnie Aleksandra Klumberga wytrwale pracował nad podniesieniem umiejętności sportowych. Dostosowując wskazówki trenerów do swoich indywidualnych właściwości, rozwinął i zastosował nową metodę niezwykle intensywnego treningu sportowego, która później upowszechniła się pod nazwą treningu interwałowego.

W r. 1928 uzyskał K. po raz pierwszy tytuł mistrza Polski w biegu na 5000 m (15,41), bijąc jednocześnie rekord krajowy o 13 sekund. Niezwykła pracowitość oraz samozaparcie i upór, które cechowały K-ego jako człowieka i zawodnika, doprowadziły go na podium olimpijskie. Na igrzyskach olimpijskich w Los Angeles w r. 1932 zdobył, jako pierwszy mężczyzna w dziejach sportu polskiego, złoty medal olimpijski w biegu na 10 000 m (30.11.4). W biegu tym K. nie tylko przełamał wieloletnią hegemonię Finów w biegach długich, ale również ustanowił nowy rekord olimpijski pobity dopiero w r. 1948 przez Czecha E. Zatopka. Za swoje osiągnięcie na olimpiadzie K. odznaczony był Złotym Krzyżem Zasługi. Także w r. 1932 ustanowił rekordy świata w biegach na 3000 m (8.18.8) i 4 mile ang. (19.02.6). W dwa lata później zdobył tytuł wicemistrza Europy w biegu na 5000 m (14.41.2). W r. 1934 odnowiona kontuzja, której doznał przed rokiem, spowodowała długotrwałą przerwę w uprawianiu sportu oraz zmianę dalszych losów K-ego. W r. 1935 bowiem rozpoczął studia w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie, początkowo jako wolny słuchacz, a następnie – po uzyskaniu eksternistycznej matury (w październiku 1937 r.) – jako normalny student. W czerwcu 1936 r. poddał się K. chirurgicznemu zabiegowi usunięcia łękotki i torebki maziowej lewego kolana. Będąc rekonwalescentem, wziął udział w olimpiadzie berlińskiej jako doradca techniczny polskiej ekipy lekkoatletycznej. Olimpiada wywarła na nim tak silne wrażenie, iż mimo trwających studiów i czteroletniej przerwy w uprawianiu sportu wyczynowego, postanowił wznowić treningi i przygotowywać się do udziału w igrzyskach olimpijskich w r. 1940.

W l. 1938–9 osiągnął swą szczytową formę sportową i pobił rekordy Polski w biegach na 1500 m (3.54), 5000 m (14.24.2), 3 mile ang. (14.02). W czasie swej kariery sportowej ustanowił na różnych dystansach 19 rekordów Polski, 2 światowe i po jednym Europy i Olimpiady. Zdobył niezwykłą popularność, której symbolem był przydomek Kusy, będący wypadkową nazwiska i niskiej, krępej sylwetki. W okresie tym opublikował również kilka artykułów na łamach „Przeglądu Sportowego”. We wrześniu 1939 r. służył jako ochotnik w kompanii karabinów maszynowych II batalionu 360 p. piechoty i był dwukrotnie ranny w obronie Warszawy. Za udział w kampanii wrześniowej odznaczony był Krzyżem Walecznych. Po kapitulacji Warszawy pracował jako kelner w gospodzie sportowej «Pod Kogutem» przy ul. Jasnej w Warszawie. Bardzo wcześnie włączył się w nurt walki konspiracyjnej. W dn. 26 III 1940 r. został aresztowany przez gestapo i osadzony w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej, następnie katowany przez gestapo w Alei Szucha i na Pawiaku, w dn. 21 VI 1940 r. został rozstrzelany w Palmirach pod Warszawą. Nie wydał nikogo i do końca zachował imponującą postawę. K. pozostawił swoje wspomnienia sportowe Od palanta do Olimpiady i w kilka lat później (zebrał i uzupełnił K. Gryżewski, W. 1957). Ku jego pamięci, jako jednego z największych sportowców świata, odbywają się od r. 1945 rokrocznie wielkie międzynarodowe zawody lekkoatletyczne w Warszawie o «Memoriał Janusza Kusocińskiego».

 

W. Enc. Powsz., (PWN); Łoza S., Czy wiesz, kto to jest? – Akademia Wychowania Fizycznego imienia Generała broni Karola Świerczewskiego w latach 1929–1959. Księga pamiątkowa, W. 1960 s. 70–2; K. J. – 21 czerwiec 1940. Zamiast medalu, w: Chwała olimpijczykom, Oprac. A. Jucewicz, W. Stępiński, W. 1968 s. 40–8 (podob.); Marczyński A., Wspomnienia o J. K-m, w: 40-lecie Klubu Sportowego Spółdzielczości Pracy SKS „Warszawianka” 1921–1961, W. 1961 s. 33; Szymkowiak M., Jeden bieg, w: Pół wieku Królowej, W. 1969 s. 47–52; Trojanowski E., „Kusy” i reszta, tamże, s. 37–46; – „Stolica” 1967 nr 25; „Życie Warsz.” 1959 nr 131.

Kazimierz Toporowicz

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Powiązane audio

   

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

kampania wrześniowa 1939, Krzyż Walecznych, praca dziennikarska, tortury Gestapo, więzienie na Pawiaku, ojciec - urzędnik kolejowy, obrona Warszawy 1939, szkoła w Warszawie, olimpiada w Berlinie 1936, konspiracja w czasie II wojny światowej, śmierć przez rozstrzelanie, Centralny Instytut Wychowania Fizycznego, sport - piłka nożna, czasopismo "Przegląd Sportowy" (dziennik), NIEPODLEGŁA piłka nożna, sport - lekkoatletyka, tytuł sportowca roku "Przeglądu Sportowego", twórczość pamiętnikarska, rodzeństwo - 5 (w tym 2 braci), patroni szkół, patroni statków, ochotnicza służba w WP, areszt niemiecki (III Rzesza), areszt niemiecki (Gestapo), medal olimpijski złoty , mistrzostwo Polski, Wielka Honorowa Nagroda Sportowa, rekordy świata, wspomnienia opublikowane, Złoty Krzyż Zasługi II RP, sportowe rekordy Polski, mord w Palmirach 1940, cmentarz w Palmirach, polscy olimpijczycy, więzienie mokotowskie w Warszawie, olimpiada w Los Angeles 1932, służba w Wojsku Polskim II RP, redagowanie czasopism, brat - ofiara I Wojny Światowej, tablica pamiątkowa w Warszawie, więzienie niemieckie (III Rzesza), tortury niemieckie, Srebrny Krzyż Zasługi II RP, praca redaktora naczelnego, praca kelnera, szkoła średnia w Warszawie, rana w boju (dwukrotnie), patroni parków, więzienie w siedzibie Gestapo na Szucha w Warszawie, praca ogrodnika, patroni pociągów, Order Odrodzenia Polski (III RP, komandoria z gwiazdą, pośmiertnie), patroni imprez sportowych, nauczanie wychowania fizycznego, rana w boju XX w., film "Niepospolita" (2019), Klub Sportowy "Warszawianka", czasopismo "Kurier Sportowy", patroni klubów sportowych, bohaterowie filmów biograficznych, patroni samolotów, patroni ulic w ponad setce miast, patroni obiektów sportowych, patroni placów w Tarnowie, patroni placów miejskich, patroni turniejów, tablica pamiątkowa w miejscu pobytu, osoby na medalach (zm. 1901-1950), osoby na znaczkach pocztowych polskich (zm. 1926-1950), osoby ze spektaklu "Iskry Niepodległej", osoby na muralach (zm. 1901-1950)
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Chmura tagów

 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Zofia Szleyen (z domu Szenwic)

1904-12-25 - 1994-10-30
tłumaczka
 

Marek Edelman

01.01.1919/1922 - 2009-10-02
działacz polityczny
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Józef Henryk Pakies

1858-03-19 - 1923-10-25
budowniczy
 

Franciszek Leon Kręcki

1883-04-16 - 1940-04-22
prawnik
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.