Dn. 31 V 1909 wstąpiła S. do Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP (niepokalanki) w Jazłowcu i otrzymała imię Maria Krysta od Przenajświętszego Sakramentu. Po zakończeniu nowicjatu była od r. 1911 nauczycielką w prowadzonych przez zgromadzenie gimnazjum i szkole powszechnej w Jazłowcu. Dn. 8 XII 1917 złożyła śluby wieczyste. W zakładzie wychowawczo-naukowym w Szymanowie pełniła od r. 1918 funkcję mistrzyni internatu oraz nauczycielki religii, języka polskiego, historii i propedeutyki filozofii. W domu generalnym w Jazłowcu była w l. 1922–33 sekretarką generalną niepokalanek i porządkowała tamtejsze archiwa. Reskryptem Min. WRiOP z 27 IX 1928 uzyskała uprawnienia do nauczania historii i języka polskiego. W l. 1933–7 pracowała jako nauczycielka w Słonimiu. Publikowała broszury, najczęściej anonimowo, m.in. Matka Maria Józefa od Jezusa Ukrzyżowanego (Józefa Karska) i Matka Maria Marcelina od Niep. Poczęcia N.P. Marii (Marcelina Darowska). Krótkie życiorysy (Jazłowiec 1929), Cześć Marii Niepokalanej w Jazłowcu (Lw. 1934) i Jazłowiec (W. [b.r.w.]), a w prasie katolickiej ogłaszała krótkie artykuły religijne, historyczne i pedagogiczne. Była też autorką utworów poetyckich i scenicznych, m.in. Króluj nam Chryste. Inscenizacja ku czci Chrystusa Króla (Kr. [1939]); większość z nich pozostała w rękopisie. W l. 1937–9 przebywała w Jarosławiu, a tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej została przeniesiona do Nowego Sącza, gdzie objęła funkcję przełożonej tamtejszego domu zakonnego.

W okresie okupacji niemieckiej S. od listopada 1939 brała udział w tajnym nauczaniu, m.in. była członkiem tajnej komisji egzaminacyjnej. W r. 1943 została kierowniczką przedszkola w Podegrodziu koło Nowego Sącza. Podjęła wtedy współpracę z AK. Po zakończeniu wojny w r. 1945 otrzymała zadanie znalezienia nowej siedziby dla niepokalanek. Po kilkutygodniowej podróży na Śląsk i Pomorze założyła dom zakonny w Szczecinku i została jego przełożoną. W państw. szkołach średnich w Szczecinku uczyła języka polskiego i historii. Zaangażowała się w ratowanie spuścizny historycznej, zbierając z młodzieżą książki i przedmioty zabytkowe, przekazywane następnie instytucjom nauki i kultury. Ogłosiła broszurę Z dziejów Pomorza Zachodniego. Szczecinek. Dwa szkice historyczne poświęcone młodzieży w Szczecinku (Kat. [b.r.w.]); nadal publikowała artykuły o tematyce historycznej i religijnej (m.in. w „Słowie Powsz.”). W r. 1949 została przełożoną nowej placówki niepokalanek w Mgoszczu (pow. chełmiński) oraz nauczycielką religii, języka polskiego i języka angielskiego w otwartym tam przez zgromadzenie gimnazjum i liceum koedukacyjnym. Od r. 1950 pełniła obowiązki przełożonej domu w Warszawie; również wtedy pracowała jako nauczycielka języka polskiego i języków obcych w seminariach: warszawskim dominikanów i marianów w Górze Kalwarii. Od r. 1961 przebywała w Szymanowie i udzielała lekcji języków obcych. Opracowała w tym czasie monografię Z dziejów Siemianic (mszp. w arch. niepokalanek w Szymanowie, sygn. F. VII, 1, oraz B. Ossol., rkp. 14473/II, Akc. 170/99) i Wspomnienie o Metropolicie Andrzeju Romanie Szeptyckim spisane dla dzieci i wnuków mej ukochanej Siostry Jadwigi Szeptyckiej („Harvard Ukrainian Studies” Vol. 15: 1991 nr 1/2). Korespondowała ze Stanisławem Pigoniem w sprawie „Pism wszystkich” Aleksandra Fredry (B. Jag., rkp. 10828 III k. 122–37). W r. 1969 otrzymała honorowe członkostwo Polskiego Tow. Ludoznawczego. Zmarła 18 VIII 1974 w Szymanowie, została pochowana w grobowcu na terenie klasztoru.

Etnografowie i ludoznawcy polscy, Kr. 2002 I; Słown. pseudonimów, IV; Słownik biograficzny Wielkopolski południowo-wschodniej. Ziemi Kaliskiej, Kalisz 2007 III; Wpol. Słown. Biogr.; Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy 1872–1972. Historia, opracowania, bibliografia, Kr. 1972; – Błaszczyk S., Jadwiga Szeptycka i Zofia Szembekówna, „Liter. Lud.” R. 9: 1965 nr 2/3 s. 23–34 (fot.); Fogel J., Hrabianki Szembekówny – pionierki archeologii wielkopolskiej z przełomu XIX i XX wieku, „Folia Praehistorica Posnaniensia” T. 12: 2004 s. 7–45 (fot.); Grudziński I., Szembek Zofia Teodora Maria – Siostra Maria Krysta od Przenajświętszego Sakramentu (1885–1974), „Wiad. Ziemiańskie” 2004 nr 17 s. 41–4 (fot.); Jednorowska Z., Prace archeologiczne Zofii i Jadwigi Szembekównych, „Roczn. B. PAN w Kr.” R. 43: 1998 s. 121–33; Łoś P. S., Szkice do portretu ziemian polskich w XX wieku, W. 2005; Nauka w Wielkopolsce. Przeszłość i teraźniejszość. Studia i materiały, P. 1973 (fot.); Pietrzak J., Fredrowska krew w Wielkopolsce. Służebnica Jazłowieckiej Pani, „Kierunki” 1974 nr 28 s. 12 (fot.); Ziemiaństwo wielkopolskie: w okręgu arystokracji, Red. A. Kwilecki, P. 2004 (fot.); Zięba A., Sister Maria Krysta Szembek and her Memoirs, „Harvard Ukrainian Studies” Vol. 15: 1991 nr 1/2 s. 88–106 (fot.); – „Kierunki” 1974 nr 26 s. 12 (fot.); „Pam. Liter.” 1994 z. 1 s. 157–62; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne: „Kierunki” 1974 nr 38 (J. Pietrzak), „Lud” T. 60: 1976 (fot., S. Błaszczyk), „Słowo Powsz.” 1974 nr 274, „Tyg. Powsz.” 1974 nr 40 (S. Błaszczyk); – Arch. Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP w Szymanowie: Teczka personalna S. (fot.), sygn. C II t. 1–2, 6–7, 14–15, sygn. F VII t. 1–5; B. Jag.: sygn. 195/99 (koresp. Karola Ludwika Konińskiego); B. Narod.: sygn. 7351 t. 63 k. 80–6 (koresp. Józefa Korzeniowskiego), sygn. 8431 k. 61–100 (koresp. Jana Aleksandra Fredry); B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 1881 t. 218 k. 76–7 (koresp. Teodora Wierzbowskiego), rkp. 3651 (Cmentarzysko lipskie); B. Ossol.: rkp. Akc. 2/73, Akc. 112/74, Akc. 88/05 (koresp. S.).

Gabriela Matuszkiewicz