INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Antoni Lipski  

 
 
1904-06-12 - 1938
Biogram został opublikowany w 1972 r. w XVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Lipski Antoni, pseud. Stary, Zdzich, A. P. Starewicz, Z. Topolski, Nowowiejski, Inocenty, Onufry, Teodor (1904–1938), działacz komunistyczny. Ur. 12 VI w Dąbrowie Górniczej, był synem górnika Teodora i Franciszki z Rzepkiewiczów (zob.), bratem Ludwika (zob.) i Leona (zob.). L. urodził się po śmierci ojca. Po ukończeniu 7-klasowej szkoły powszechnej z uwagi na trudne warunki materialne rodziny, mimo iż był bardzo zdolny, musiał podjąć pracę w Urzędzie Górniczym w Dąbrowie Górniczej w charakterze gońca, później pracował jako robotnik niekwalifikowany. Równocześnie uczył się sam, a następnie, dzięki pomocy starszego brata Ludwika, na kursach dokształcających. W r. 1924 jako ekstern zdał egzamin i uzyskał świadectwo maturalne, zaraz też zapisał się na studia w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. Z ruchem rewolucyjnym związał się w ostatnich latach pierwszej wojny światowej poprzez starszego brata Leona. Brał udział w kolportowaniu ulotek i nielegalnej literatury, spełniał pomocnicze funkcje przy organizowaniu demonstracji i strajków. Pod wpływem tych kontaktów wystąpił z szeregów organizacji «Sokół», do której zapisał się z pobudek patriotycznych. Od r. 1921 był członkiem Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (KPRP), a w l. 1922–4 członkiem egzekutywy Komitetu Okręgowego (KO) Zagłębia Dąbrowskiego Związku Młodzieży Komunistycznej (ZMK) oraz członkiem KO KPRP; występował wówczas pod pseud. Stary. Po przybyciu w r. 1924 na studia do Warszawy został sekretarzem Komitetu Warszawskiego ZMK oraz kierownikiem wydziału wojskowego. Pracował w tym czasie w warszawskiej Kasie Chorych.

Dn. 25 I 1925 na skutek denuncjacji prowokatora został aresztowany na posiedzeniu koła ZMK fabryki «Parowozów». Po kilku dniach pobytu w areszcie śledczym, 29 I przewieziony został na Pawiak. Po 17 miesiącach pobytu w areszcie prewencyjnym skazany został wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dn. 1 III 1926 r. (zatwierdzonym przez Sąd Apelacyjny w Warszawie 2 VII t. r.) na dwa lata ciężkiego więzienia (bez zaliczenia aresztu). Na wolność wyszedł dzięki usilnym staraniom matki przed terminem, tj. 28 XI 1927, pod warunkiem systematycznego meldowania się na policji. Po wyjściu z więzienia powrócił na teren Zagłębia Dąbrowskiego i był sekretarzem KO ZMK Zagłębia. Przez kilka miesięcy na przełomie 1927/8 r. był tu także faktycznym kierownikiem KO Komunistycznej Partii Polski (KPP). W lutym 1928 wyjechał do Warszawy, gdzie przebywał kilka miesięcy, wiosną ponownie znalazł się w Zagłębiu i kierował działalnością ZMK, uczestnicząc w kierownictwie KPP. Latem t. r. na krótko przed wyjazdem do Moskwy na V Kongres Komunistycznej Międzynarodówki Młodzieży (KMM) został aresztowany i osadzony na kilka miesięcy w więzieniu katowickim. Z braku dowodów sprawa została umorzona. Wrócił do Warszawy, gdzie z polecenia Komitetu Centralnego (KC) KPP objął kierownictwo Sekretariatu KC KZM. Jesienią 1929 L. został przedstawicielem KC ZMK przy Komitecie Wykonawczym (KW) KMM. W okresie 20 XI – 2 XII 1929 r. uczestniczył w obradach Plenum KW KMM, które wybrało go do KW. Brał udział w pracach Komisji Bałkańskiej i Wojskowej, był współautorem programów udziału młodzieży w walce z militaryzacją i antyradziecką propagandą szerzoną w krajach kapitalistycznych.

Występował wówczas pod pseud. Starewicz. W charakterze przedstawiciela KC ZMK przy KW KWM Uczestniczył w II Zjeździe Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej (KZMP) w lutym 1930, który odbył się w Johannsdorff w Saksonii. Wygłosił zasadniczy referat o konieczności dokonania zwrotu w pracy KZMP i nadania Związkowi charakteru organizacji masowej. W organie teoretycznym KC KPP „Nowy Przegląd” opublikował wówczas pod pseud. Z. Topolski artykuł pt. II Zjazd KZMP. W czerwcu–lipcu 1930 L. pod pseud. A. P. Starewicz uczestniczył z głosem doradczym z ramienia KW KMM w XVI Zjeździe Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (WKP ). T. r. w dn. 16–29 VIII odbył się w Peterhofie pod Leningradem V Zjazd KPP, na który L. był delegatem KC KZMP. Wygłosił na Zjeździe referat poświęcony sprawom młodzieży. Zarówno w tym przemówieniu, jak i artykule ogłoszonym w „Nowym Przeglądzie”, pt. ZMK w walce o linię partii, zajął stanowisko po stronie «mniejszości». V Zjazd wybrał L-ego do KC KPP. Po Zjeździe wrócił do kraju i objął ponownie funkcję sekretarza KC KZMP. Przebywał głównie w Warszawie, często jednak wyjeżdżał do różnych ośrodków robotniczych w celu nawiązania bezpośredniego kontaktu z terenowym aktywem. Pełnił przejściowo funkcje kierownika okręgów KPP w różnych rejonach kraju, m. in. w Łodzi.

W sprawach partyjnych często wyjeżdżał także za granicę. W dn. 26 III – 11 IV 1931 brał udział w obradach XI Plenum KW Międzynarodówki Komunistycznej (MK). Na VI Zjeździe KPP (październik 1932) w Mohylowie (Białoruska SRR) L., występując pod pseud. Nowowiejski, wygłosił przemówienie, w którym omówił podstawowe problemy pracy partyjnej i KZMP. Brał aktywny udział w pracach Komisji Młodzieżowej Zjazdu. VI Zjazd wybrał go ponownie członkiem KC KPP. Po VI Zjeździe KPP działał jako tzw. obwodowiec oraz jako członek Sekretariatu Krajowego KC KPP. W tym ostatnim charakterze brał udział w VII Kongresie MK w Moskwie (25 VII – 20 VIII 1935). W l. 1936–7 L. pełnił funkcję kierownika Sekretariatu Krajowego KC KPP. W korespondencjach przesyłanych do znajdującego się za granicą Biura Politycznego KC KPP (w tzw. Listach z Domu) posługiwał się pseud. Inocenty, Onufry, Teodor. W sierpniu 1937 odwołany został z kraju do Pragi, do tamtejszej bazy MK. W grudniu 1937 wyjechał do Paryża, skąd na wezwanie kierownictwa MK udał się do Moskwy. Na początku 1938 został tam aresztowany i podobnie jak inni przywódcy KPP pod zarzutem zdrady stracony. W r. 1956 został zrehabilitowany.

Z małżeństwa z Heleną Frenkiel-Kamińską (ur. 1905), działaczką KPP, Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, pozostawił syna Franciszka Kamińskiego (ur. 1930), elektronika. W marcu 1959 osiedle w Gołonogu otrzymało jego imię.

 

Kowalski J., Trudne lata, W. 1966; Sielczak Z., Bracia, W. 1967 (fot.); Toruńczyk R., Z dziejów rewolucyjnej walki młodzieży w latach 1929–1933, W. 1961 (fot.); „Zdzich” z Zagłębia. W 60 rocznicę urodzin A. L-ego, „Trybuna Ludu” 1964 nr 160 (fot.); – Kazetemowcy, W. 1963 (fot.); Kołodziej S., Wspomnienia 1915–1945, W. 1967 s. 61–74 (fot.); XVI S’ezd Vsesojuznoj Kommunističeskoj Partii. Stenografičeskij otčet, Moskva 1935 II 1341; Wspomnienia komunistów śląskich, Oprac. A. Kałuża i H. Rechowicz, Kat. 1962; – „Dzien. Zach.” 1958 nr z 17 XII (fot.); – Arch. Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Kat.: Życiorys A. L-ego „Zdzicha” oprac. Helena Kamińska; Centr. Arch. KC PZPR: teczka osobowa nr 7915 (L. A.) nr 105/663 i 105/849 (sprawy sądowe L-ego), materiały zespołu KPP (158), zwłaszcza materiały V i VI Zjazdu oraz Listy z Domu; Wspomnienia biograficzne Janiny Jaworskiej-Lipskiej o Ludwiku, Leonie, Antonim i Franciszce Lipskich (w posiadaniu autora).

Jan Kantyka

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Ludwik Lipski

25/26.08.1900 - 1937 działacz komunistyczny
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Władysław Orkan

1875-11-27 - 1930-05-14
pisarz
 

Andrzej Bobkowski

1913-10-27 - 1961-06-26
pisarz
 

Stanisław Janowski

1866-10-06 - 1942-02-23
malarz
 

Zdzisław Piotr Jasiński

1863-01-18 - 1932-11-18
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Stanisław Roch Okoniewski

1886-08-16 - 1966-11-21
prawnik
 

Roman Orzęcki

1863 - 1923-05-25
ekonomista
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.