INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Bronisław Marks  

 
 
1894-08-13 - 1955-09-24
Biogram został opublikowany w 1975 r. w XX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Marks Bronisław (1894–1955), działacz robotniczy, poseł do sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Ur. 13 VIII w Warszawie, był synem Chryzostoma i Ludwiki z Sochaczyńskich. Ojciec, robotnik fabryki Gerlacha w Warszawie, był aktywnym uczestnikiem rewolucji 1905–7. M., po ukończeniu 3-klasowej szkoły podstawowej, pracował od r. 1907 jako chłopiec na posyłki w sklepie, zaś od r. 1910 jako piekarz w Warszawie. W czasie praktyki w tym zawodzie uczęszczał do 2-klasowej szkoły rzemieślniczej. Jako poddany niemiecki został z chwilą wybuchu pierwszej wojny światowej wysiedlony do Kazania, gdzie pracował w fabryce obuwia mechanicznego «Polar». Po rewolucji lutowej 1917 r. został sekretarzem komitetu fabrycznego. Wstąpił wówczas do Zjednoczenia Socjalistycznego Polskiego, następnie do kazańskiej grupy Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy. Z ramienia grupy wszedł do Kazańskiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich. Dn. 2 IV 1918 został wybrany do Rady Wygnańczej w Kazaniu. Po powrocie do Warszawy w sierpniu 1918 został członkiem zarządu, a następnie sekretarzem Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Mącznego. Tę ostatnią funkcję sprawował do r. 1920. Od końca 1918 lub początku 1919 r. był członkiem Komunistycznej Partii Polski, działając w niej do rozwiązania w r. 1938. Prawdopodobnie w r. 1920 był członkiem Komitetu Warszawskiego partii. W dn. 13 VII 1920 został aresztowany i przebywał kolejno w Cytadeli Warszawskiej, w obozie w Dąbiu pod Krakowem i (2 II – 2 V 1921) w więzieniu mokotowskim w Warszawie. Pracując w piekarniach warszawskich był jednocześnie w l. 1921–39 wiceprzewodniczącym Zarządu Głównego Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Spożywczego. Dzięki zaufaniu, jakie zdobył wśród członków Związku, udało mu się, jako jedynemu przedstawicielowi rewolucyjnej lewicy związkowej w Polsce okresu międzywojennego, zajmować tak długo to wysokie stanowisko w hierarchii związkowej. W r. 1922 M. kandydował w Warszawie do Sejmu RP z listy nr 5: komunistycznego Związku Proletariatu Miast i Wsi (ZPMiW) i był członkiem Komitetu Okręgowego ZPMiW. Również w r. 1928 kandydował tu do Sejmu z listy państwowej nr 13: Jedność Robotniczo-Chłopska (został trzecim zastępcą posła). Dn. 31 III 1936 ponownie uwięziony i osadzony w warszawskim więzieniu centralnym. W końcu lipca t. r. został zwolniony z braku dowodów winy (sprawę umorzono we wrześniu 1938).

W okresie drugiej wojny światowej pracował do chwili wybuchu powstania warszawskiego jako robotnik w młynie, sympatyzując z Polską Partią Robotniczą (PPR). Po upadku powstania został wywieziony do Pruszkowa, lecz udało mu się wydostać z obozu. Osiadł w Opocznie, skąd w lutym 1945 powrócił do Warszawy i rozpoczął pracę jako robotnik w Społecznym Przedsiębiorstwie Budowlanym (SPB). W marcu t. r. wstąpił do PPR i został sekretarzem jej koła w SPB. Od kwietnia t. r. powrócił do pracy w piekarnictwie warszawskim początkowo jako piekarz, następnie kierownik piekarni, zaś od listopada 1948 jako inspektor piekarnictwa w Warszawskiej Spółdzielni Spożywców. Od grudnia 1948 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W listopadzie 1949 został sekretarzem Zarządu Oddziału Warszawskiego Związku Zawodowego Pracowników Spółdzielczych. W grudniu t. r. objął stanowisko wiceprzewodniczącego Warszawskiej Rady Związków Zawodowych. W dn. 11 III 1950 powierzono mu funkcję przewodniczącego Zarządu Głównego Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Spożywczego. Wybrany 26 X 1952 na posła do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z Warszawy, był w sejmie członkiem Komisji Obrotu Towarowego. Na plenum Sejmu wystąpił jedynie 4 IV 1955. Na III Kongresie Związków Zawodowych (5–9 V 1954) został sekretarzem Centralnej Rady Związków Zawodowych (CRZZ). W obradach CRZZ uczestniczył jednak faktycznie wcześniej, co najmniej od 1950 r. W kierownictwie CRZZ nie odgrywał większej roli. Zmarł nagle 24 IX 1955 w Warszawie. Odznaczony był m. in. Sztandarem Pracy I kl. w r. 1954.

Ożeniony był z Marią Pytlewską, bezpartyjną robotnicą, redaktorem odpowiedzialnym legalnego pisma komunistycznego w Warszawie „Myśl Robotnicza” w l. 1920–1 (z tego powodu postawiona w stan oskarżenia). Dzieci nie miał.

 

Księga Polaków uczestników rewolucji październikowej i wojny domowej 1917–1920, W. 1967; Rzepeccy, Sejm i Senat 1928–33, s. 17; – Hass L., Organizacje zawodowe w Polsce 1918–1939, W. 1963; Iwański G., Powstanie i działalność ZPMiW, W. 1973; Komuniści, W. 1969; Meglicka M., Prasa KPRP 1918–1923, W. 1968; Świetlikowa F., Komunistyczna Partia Robotnicza Polski 1918–1923, W. 1968; – Spraw. stenogr. Sejmu PRL, kadencja I, posiedzenia 15 i 18 (1955); – „Głos Pracy” 1955 nr 229, 230; „Monitor Pol.” 1928 nr 27; „Trybuna” (Moskwa) 1918 nr 47; „Trybuna Ludu” 1952 nr 275, 1955 nr 266 (fot.), 268, 269; „Z Pola Walki” 1969; – Centr. Arch. KC PZPR: Teczka osobowa 3849 (B. M.), zespoły: 237/XXIII/180, 297/IV–2 k. 137, 427/XX/1184.

Aleksander Kochański

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jerzy Kamas

1938-07-08 - 2015-08-23
aktor filmowy
 

Aleksander Brückner

1856-01-29 - 1939-05-24
historyk literatury
 

Jerzy Tadeusz Ficowski

1924-09-04 - 2006-05-09
poeta
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.