Kołodziejczyk Edmund (1888–1915), slawista-historyk, etnograf i bibliograf. Ur. 31 VIII w Wadowicach, był trzecim z pięciorga dzieci kuśnierza Franciszka i Salomei Dura. W l. 1900–7 uczęszczał do gimnazjum w Wadowicach, gdzie złożył egzamin dojrzałości (1907). W r. akad. 1907/8 immatrykulował się na UJ i studiował w l. 1907–11 filologię polską. Po ukończeniu studiów składał w l. 1911–4 egzaminy nauczycielskie. Reprobowany 9 V 1914 r., prawdopodobnie dyplomu nauczycielskiego nie uzyskał. Nie figuruje również w księdze promocji doktorskich UJ. W l. 1913–4 był zastępcą nauczyciela jęz. polskiego i łaciny w IV Gimnazjum Realnym w Krakowie.
Już jako student rozpoczął pracę naukową, zbierając materiały do zamierzonej, obszernej syntezy dziejów zainteresowań społeczeństwa polskiego «światem i kulturą słowiańską», pojętej jednocześnie jako obraz dziejów politycznych i kultury. Ogłosił w tym zakresie kilka studiów, drukowanych przeważnie na łamach krakowskiego „Świata Słowiańskiego”. Dotyczyły one rozwoju idei słowianofilskiej oraz polskich badań slawistycznych od XVI do XIX w. (Z przeszłości słowianofilstwa w Polsce, „Świat Słowiański” R. 5: 1909 t. 1 – R. 8: 1912 t. 1, Ze słowianoznawstwa polskiego XVI wieku, tamże R. 8: 1912 t. 1–2, R. 9: 1913 t. 1–2, Słowianofilstwo Warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, tamże R. 5: 1909 t. 2, Słowianofilska pieśń powstańcza [z 1830 r.], tamże R. 7: 1911 t. 1, Prądy słowianofilskie wśród Wielkiej Emigracji 1830–1863, „Przegl. Powsz.” T. 119: 1913 odb. Kr. 1914). W swych badaniach K. zwrócił także uwagę na zasięg osadnictwa polskiego, poznanego w ciągu wielu wakacyjnych wędrówek, na Spiszu, Orawie i Rusi Zakarpackiej (Ludność polska na Górnych Węgrzech, „Świat Słowiański” R. 6: 1910 t. 2 i odb. Kr. 1910), uwzględniając w swym studium aspekty gospodarcze, polityczne i kulturalno-oświatowe (Ruś Węgierska, tamże R. 7: 1911 t. 1, O słowaczeniu i madiaryzacji, tamże R. 9: 1913 t. 2). W wędrówkach tych doznał wiele przeszkód ze strony żandarmerii węgierskiej, która podejrzewała go o agitację polityczną.
W zakresie bibliografii opracował K. fundamentalną, wydaną przez Akademię Umiejętności Bibliografię słowianoznawstwa polskiego (Kr. 1911), obejmującą 4 893 pozycje literatury drukowanej w l. 1800–1908. Ogłosił również Bibliografię prac o Kaszubach („Ziemia” R. 2: 1911 s. 375–6), przyczynek do bibliografii kaszubsko-pomorskiej Jana Karnowskiego („Gryf” R. 1: 1908–9) oraz studium Goethe w Polsce, rzecz literacko-bibliograficzna (XII „Sprawozdanie c. k. Dyrekcyi Gimnazyum Realnego IV w Krakowie” za rok szkolny 1912/3, Kr. 1913). Oprócz wymienionych opublikował nadto wiele artykułów w czasopismach krakowskich („Nowa Reforma”, „Głos Narodu”) i lwowskich („Kurier Lwowski”) oraz przyczynki etnograficzne w „Ludzie” (Zwyczaje, obrządki, zagadki i pieśni ludu kaliskiego w okolicach Wielunia, T. 15: 1909, Z Andrychowa (Luźne notatki), T. 16: 1910). Wg relacji samego K-a, miał on być także autorem artykułu informacyjnego o Polsce w angielskiej „Encyklopedii Powszechnej”.
Twórczość naukowa stanowiła w rozumieniu K-a ideową podbudowę praktycznej działalności organizacyjnej. Idei zbliżenia kulturalnego i politycznego narodu polskiego z wszystkimi narodami słowiańskimi służyć miało powstałe w r. 1912 pod patronatem Mariana Zdziechowskiego Towarzystwo Słowiańskie w Krakowie, którego K. byt współzałożycielem. Razem z pierwszym przewodniczącym Towarzystwa Feliksem Konecznym K. był gorącym zwolennikiem kulturalnego i politycznego umocnienia stanowiska Polaków we wspólnocie narodów słowiańskich zamieszkujących zwłaszcza teren monarchii austro-węgierskiej. Przewidując możliwość odmiany sytuacji politycznej, którą wiązano z reorganizacją monarchii bądź zmianą ustroju, podkreślano czołową rolę przyszłej, wolnej Polski, jako kolebki idei słowiańskiej, posiadającej ponadto największe znawstwo spraw słowiańskich. K. był członkiem Tow. Ludoznawczego we Lwowie. Po wybuchu wojny światowej został 5 V 1915 r. powołany do wojska. Służył w 56 p. piechoty jako aspirant kadecki. Zginął 24 V t. r. w bitwie pod Surochowem koło Radymna nad Sanem.
Estreicher; Bystroń J. S., Bibliografia etnografii polskiej, Kr. 1929; Gawełek F., Bibliografia ludoznawstwa polskiego, Kr. 1914; Indeks „Ludu” t. I–XXXIX, Oprac. J. Gajek i Z. Malewska, Wr. 1953; Kamińska K., „Gryf” wraz z dodatkiem „Gryf Kaszubski” (1908–1934). Bibliografia zawartości, Gd. 1961; Karbowiak A., Bibliografia pedagogiczna, Lw. 1920; W. Enc. Powsz., (PWN); W. Ilustr. Enc. Gutenberga; Oesterr. Biogr. Lexikon; – Bystroń J. S., Wstęp do ludoznawstwa polskiego, Wyd. 2., W.–P. 1939; K[oneczny] F., [Rec.] Bibliografia słowianoznawstwa polskiego E. K-a, „Świat Słowiański” R. 7: 1911 t. 2; tenże, Słowianoznawstwo a słowianofilstwo, Kr. 1913; Lehr-Spławiński T., Zarys dziejów słowianoznawstwa polskiego, Kr. 1948 s. 26–7; Wasilewski L., Najnowsze przyczynki do mapografii etniczno-językowej, „Lud” T. 17: 1911 s. 258; tenże, Zapominani, „Krytyka” R. 13: 1911 z. 7–8; – Limanowski B., Pamiętniki (1907–1919), W. 1961 III; Pigoń S., Z Komborni w świat. Wspomnienia młodości, Wyd. 4., Kr. 1957; Sprawozdanie c. k. Dyrekcji Gimnazjum Realnego IV w Krakowie za rok szkolny 1912–1914, Kr. 1913–5; Sprawozdanie c. k. Dyrekcji Gimnazjum w Wadowicach za rok szkolny 1903–7, Wadowice 1904–8; – Nekrologi: Hahn W., „Pam. Liter.” R. 14: 1916 s. 172; „Lud” T. 20: 1914–8 (druk.) 1919 s. 320; Pigoń S., „Kur. Lwow.” R. 33: 1915 nr 260; „Świat Słowiański” R. 10: 1914 (druk.) 1916 t. 2 (fot.); – Arch. Paraf. Najśw. Maryi Panny w Wadowicach: Liber bapt.; Arch. UJ: Katalogi uczniów 1907/8–1910/1, Protokoły egzaminów nauczycielskich 1911–4; – Informacje Kazimierza Forysia z Wadowic i Stanisława Pigonia z Krakowa oraz korespondencja w posiadaniu autora.
Wiesław Bieńkowski