Gizel (Giselius) Eustachy (w. XVII), rektor szkoły ariańskiej w Kisielinie, na Wołyniu, pisarz religijny. Podobno pochodził ze szlachty wołyńskiej, był wykształcony, znał języki. Poza wiadomością, iż był absolwentem szkoły rakowskiej, brak danych odnośnie jego młodości. Przetłumaczył na język grecki dzieło św. Tomasza à Kempis „O naśladowaniu Chrystusa” i w r. 1626 wydał je w Frankfurcie nad Odrą. W r. 1632 pod pseudonimem Gelazjusza Diplica ogłosił dzieło, pt. Antopologia abo Apologiey, którą… Melecyusz Smotrzycki… Archepiskop Połocki… napisał, zniesienie, dedykując je Piotrowi Mohile, archimandrycie Ławry Peczerskiej w Kijowie, co świadczy o stosunkach między arianami a obrządkiem grecko-katolickim. W dziele tym polemizował ze Smotryckim, który zarzucał prawosławnym sprzyjanie nauce protestantów i innych różnowierców. W r. 1634 był G. rektorem szkoły ariańskiej w Kisielinie u Jerzego Czaplica. W r. n. synod rakowski polecił go na korepetytora młodemu Jerzemu Niemiryczowi, żądając równocześnie, aby G. stale przemieszkiwał w Rakowie. Równocześnie zaś został wybrany wspólnie z Piotrem Stoińskim i Jonaszem Schlichtyngiem do komisji, która miała dokonać poprawek w polskim tłumaczeniu Nowego Testamentu. G. nie przeniósł się jednak do Rakowa i dlatego w r. 1636 wezwano go do tego powtórnie, a równocześnie synod dał mu listy polecające do przyszłego chlebodawcy. Kiedy jednak w r. 1638 wyrokiem senatu szkoła rakowska została zburzona i zamknięta, postanowiły władze zborowe na jej wzór zreorganizować szkołę kisielińską i przeniosły do niej profesorów z Rakowa. Aż do wyszukania odpowiedniego rektora przez Marcina Ruara szkołą miał zarządzać G. z równoczesnym obowiązkiem codziennych dwugodzinnych wykładów dla uczniów najwyższej klasy. Musiał G. różnić się w poglądach z ogólnie przyjętymi w zborze zasadami, skoro synod kisieliński z r. 1640 za «rozsiewanie gorszących przekonań i opracowywanie książek potępionych» wyłączył go ze zboru. Ministrom zborów wołyńskich nakazano baczność, aby przez jego wystąpienia wyznanie nie poniosło strat. Dochowane przekazy źródłowe nie pozwalają jednak na stwierdzenie, na czym polegały błędne poglądy G-a. Wycofał się z nich później, skoro synod w Dążwie z r. 1646 listownie zawiadomił ministrów wołyńskich, że G. poprawił się i ponownie został przyjęty. W r. 1655 mieszkał G. u Marcina Lubienieckiego, zajęty przekładem konfesji Schlichtynga na język ruski. Dalsze koleje jego życia nie znane.
Estreicher (identyfikuje go błędnie z Kisielem Ostafim); Enc. Org.; – Lewickij O., Socynianie na Rusi, „Reform. w Pol.” R.: 2 1922; M[erczyng] H., Zbory i senatorowie protestanccy, W. 1905; Szczotka S., Synody arian polskich, „Reform. w Pol.” R: 7/8: 1935–6 i odb.; – Bock F. S., Historia Antitrinitariorum, Regiomonti 1774–84 I–II; Sandius C., Bibliotheca Antitrinitariorum, Freistadii 1684.
Stanisław Szczotka