Hejking (Heinkink, Hekling) (zm. 1672), major artylerii, pochodził z Kurlandii, był dysydentem. Od schyłku panowania Władysława IV należał do załogi Kamieńca Podolskiego; cieszył się opinią dobrego żołnierza. Podczas oblężenia Kamieńca przez Turków w sierpniu 1672 r. H. dowodził artylerią zamkową i miejską. Kiedy po 12-dniowej obronie Kamieniec poddał się 26 VIII Turkom, wówczas H., nie chcąc wydać twierdzy w ręce wroga, jeszcze w czasie trwania pertraktacji podpalił ok. 200 beczek prochu sam «na beczce siedząc» w wieży zamkowej i wysadził zamek w powietrze, znajdując śmierć pod gruzami i powodując zabicie ok. 800 ludzi, w czym większość żołnierzy; wśród nich zginął również «Hektor kamieniecki» Jerzy Wołodyjowski, stolnik przemyski. Z samego regimentu biskupa krakowskiego, Andrzeja Trzebickiego, miało zginąć wówczas 186 ludzi. Jedne źródła (Relacja S. Makowieckiego, komendant Łącki do podkancl. A. Olszowskiego) czyn H-a tłumaczą jego dużym poczuciem honoru i rozpaczą po kapitulacji; inne przypisują wybuch prochów nieostrożności pijanych żołnierzy (nieznany korespondent ze Lwowa 9 IX 1672 u A. Grabowskiego); biskup kamieniecki Wespazjan Lanckoroński podejrzewał, że H. wysadził zamek w obawie odpowiedzialności za nieporządki w zarządzanym przez siebie cekhauzie (zbrojowni). Najbardziej wiarogodna jest relacja S. Makowieckiego, stolnika latyczowskiego, a wersję o wypadku, spowodowanym przez pijanych żołnierzy, ukuto prawdopodobnie z obawy przed zemstą ze strony Turków, którzy czyn H-a uznali za złamanie warunków kapitulacji. Wysadzenie Kamieńca w powietrze stało się motywem jednego z rozdziałów powieści H. Sienkiewicza, pt. „Pan Wołodyjowski”.

Górski, Historia artylerii, s. 147; Kijas J., Źródła historyczne „Pana Wołodyjowskiego”, Wr. 1952, Odb. z „Pam. Liter.” R. 43: 1952 z. 3–4 s. 5, 10, 14–5; Korzon T., Dzieje wojen i wojskowości w Polsce, Lw., W., Kr. 1923 II; Przyboś A., Konfederacja gołąbska, Tarnopol 1936; [Rolle] Dr Antoni J., Zdrada kamieniecka (1672). Opowiadania hist. Seria VII, Lw. 1891 s. 12, 60, 64–6; Sternal T., Oblężenie Kamieńca w powieści i historii (studium historyczno-literackie), „Przegl. Pol.” T. 94: 1889 s. 318, 328–30, 343; – Ojczyste spominki w pismach do dziejów dawnej Polski, Wyd. A. Grabowski, Kr. 1845 II 170–5; Relacyja o upadku Kamieńca r. 1672 i ostatnich czynach p. Jerzego Wołodyjowskiego, przez Stanisława Makowieckiego…, Wyd. T. W., „Przegl. Powsz.” 1886 nr z 5 X s. 55, 61; – B. PAN w Kr.: rkp. 368 k. 231.

Adam Przyboś