INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Ignacy Medwecki  

 
 
1799 - ok. 1872
 
Biogram został opublikowany w 1975 r. w XX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Medwecki Ignacy (1799 – ok. 1872), założyciel uzdrowiska w Żegiestowie. Ur. w Milówce, był synem Jonasza i jego drugiej żony Barbary. Rodzina pochodziła ze Słowacji, gdzie miała dobra Małą Bystrzycę na Orawie. Ojciec M-ego pracował w l. 1790–1836 jako urzędnik skarbowy w Galicji, początkowo w Żywcu, potem jako naczelnik urzędu celnego w Muszynie. Podobną karierę robili dwaj bracia M-ego; Karol był urzędnikiem celnym w Wyssowej, Węgrzcach i Muszynie, potem administratorem dóbr kościelnych w Wierchomli (pow. Nowy Sącz), a Alojzy naczelnikiem urzędu celnego w Muszynie. M. natomiast osiadł w Muszynie, gdzie miał dom i doskonale prosperujący zakład farbiarski. W r. 1846, szukając nad Popradem rud żelaza dla położonej w sąsiedztwie (ale już na Słowacji) huty żelaza w Sulinie, natknął się w Żegiestowie nad potokiem Szczawnik na znane tam od XVIII w. źródło «Maria» z silnym osadem żelazistym oraz z silną smugą rdzy na całej długości koryta. Teren ten zaraz zakupił od miejscowego chłopa, ale gdy zmienił nieco koryto potoku, okazały się na jego dnie dwa nowe silne źródła mineralne, które na cześć żony i córki nazwał «Anna» i «Antonina». Zmienił więc pierwotny zamiar i zamiast założyć kopalnię rudy żelaza, której nie znalazł, postanowił założyć uzdrowisko. W tym celu sprowadził w r. 1847 chemika z Krakowa K. Mohra, który dokonał pierwszej analizy chemicznej szczawy żelazistej żegiestowskiej, wystawiając jej entuzjastyczne świadectwo. Potwierdziły je wkrótce wstępne obserwacje J. Dietla, F. Skobla, dalsze analizy F. Gogojewicza w r. 1859, i oficjalna ekspertyza Komisji Balneologicznej Tow. Naukowego Krakowskiego, której dokonał A. Aleksandrowicz w r. 1867. Aleksandrowicz zorientowawszy się, że wszystkie te trzy źródła wywodzą się z jednej żyły, zalecił ich pogłębienie i wspólne ujęcie, co znacznie wzmocniło ich wydajność.

M. przy pomocy finansowej braci wykupił od chłopów całą dolinę potoku oraz przylegające do nich lesiste zbocza gór Czerszle i Zdziar, na których założył park zdrojowy i trasy spacerowe, wybudował łazienki, które dwukrotnie powiększał, restaurację, kilka domów i w r. 1860 zaangażował stałego lekarza zdrojowego. Żegiestów znalazł się na liście uzdrowisk, tym bardziej że jego szczawy okazały się lepsze niż krynickie. Na przeszkodzie szybszemu rozwojowi uzdrowiska stanęła jego niedostępność oraz skromne możliwości założyciela. Wprawdzie M. wybudował sam drogi do Muszyny i do Mniszka oraz uzyskał w ten sposób połączenie z Krynicą, obmurował w Żegiestowie brzegi Popradu, by zabezpieczyć uzdrowisko od usuwisk, ale nie było ono dostępne wówczas najkrótszą drogą przez Piwniczną i wobec tego czynne było tylko kilka miesięcy w lecie przy frekwencji ok. 160 osób. Prowadzenie uzdrowiska okazało się w tych warunkach deficytowe, M. stracił prawie cały majątek i utrzymywał się dzięki wysyłce butelkowanej wody żegiestowskiej oraz pomocy braci.

M. zmarł ok. r. 1872 w Żegiestowie i został pochowany w nie istniejącym dziś grobie Krynickich w Muszynie. Tablica pamiątkowa dla M-ego i jego syna Karola znajduje się w ufundowanym przez wnuka M-ego Juliana Krynickiego kościele żegiestowskim. W małżeństwie z Anną z Sowińskich miał M. synów: Karola, Ludwika i Józefa, oraz córki: Antoninę Krynicką, żonę aptekarza w Muszynie, oraz Józefę. Po śmierci M-ego Żegiestów otrzymał połączenie kolejowe dzięki wybudowaniu w r. 1876 kolei Tarnów–Nowy Sącz–Leluchów oraz dróg rządowych. W związku z tym Karol wystawił w Żegiestowie liczne wille, dom zdrojowy, uruchomił aptekę i pocztę. Z kolei wnuk M-ego Julian Krynicki, inżynier naftowy, pogłębił szyby «Anna» i «Maria», wybudował nowe łazienki i dom zdrojowy, poszerzył możliwości lecznicze (borowina); frekwencja kuracjuszy wzrosła do 1 700 osób.

 

Słownik Geogr., XIV 757; – Aleksandrowicz A., Rozbiór wody lekarskiej (szczawy magnezyowo-wapienno-żelazistej) żegiestowskiej, Kr. 1869; Anczyc W., Żegiestów, „Tyg. Illustr.” 1862 s. 159–60; Dietl J., Uwagi nad zdrojowiskami krajowemi, Kr. 1858 s. 163–79; Gogolewicz F., Zdroje lekarskie w Żegiestowie, Wr. 1861; Mohr K., Uwiadomienie o wodzie mineralnej żegiestowskiej, Kr. 1849; Skobel F., Obrazki wód podgórskich Krynicy, Bardyjowa, Żegiestowa i Żulina, „Roczn. Tow. Nauk. Krak.” T. 24: 1858 s. 79–86; Ściborowski W., Kilka słów o wodzie żegiestowskiej, Kr. 1869; Trochanowski K., Rozbiór chemiczny wody lekarskiej w Żegiestowie, Kr. 1898; Zgórski K., Zakład kąpielowy i stacja klimatyczna Żegiestów w ostatnim trzechleciu, Kr. 1890; Zieleniewski M., Zakłady zdrojowo-kąpielne galicyjskie, „Tyg. Illustr.” 1872 s. 252–4; – Szematyzmy Król. Galicji, 1790–1877; – „Tyg. Illustr.” 1895 s. 332–3; – Arch. Paraf. w Muszynie: Liber nat., Liber defunctorum, Liber copul.; – Informacje W. Medweckiego.

Stanisław M. Brzozowski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Józef Roman Chociszewski

1837-02-28 - 1914-11-11
pisarz ludowy
 

Kazimierz Józef Brodziński

1791-03-08 - 1835-10-10
poeta
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jan Bogumił Plersch

1732 - 1817-08-23
malarz
 
 

Mikołaj I

1796-07-06 - 1855-03-03
car Rosji
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.