Karpowicz Józef (1858–1923), bankowiec. Ur. 13 XI w rodzinnym majątku Białystoczek w Białostocczyźnie. Syn Wacława i Aliny z Sakowiczów. Po ukończeniu studiów handlowo-ekonomicznych rozpoczął pracę w rosyjskim Banku Państwa. Ze względów rodzinnych musiał z niej zrezygnować i ok. 1890 r. osiadł w swym majątku koło Zabłudowa, który w ciągu następnych 12 lat podniósł z ruiny i doprowadził do rozkwitu. W tym okresie K. brał czynny udział w życiu ekonomicznym i społecznym ziemi grodzieńskiej. Zorganizował w Białymstoku pierwszą ziemiańską spółkę mleczarską pod firmą «Karpowicz i S-ka» oraz Białostocki Bank Handlowy, w którym pełnił funkcję dyrektora. W r. 1899 założył «Syndykat Rolniczy» w Grodnie, a równocześnie, jako delegat ziemi grodzieńskiej, opracował statut Tow. Kred. Ziemskiego na 9 guberni litewskich.
W kwietniu 1902 r. K. powrócił do pracy w bankowości, z którą związany był już do końca życia. Kolejno pracował jako inspektor w rosyjskim Banku dla Handlu Zewnętrznego, a następnie jako kierownik odeskiego oddziału tego Banku (tu zorganizował na wielką skalę morski handel zbożem z Ukrainą). W r. 1903 przybył do Łodzi w celu powołania do życia oddziału Wołżsko-Kamskiego Banku Handlowego, którego też został kierownikiem. W r. 1906 wybrano K-a prezesem Rady Handlowo-Przemysłowego Tow. Wzajemnego Kredytu w Warszawie, a w 1910 K. zorganizował oddział Wołżsko-Kamskiego Banku Handlowego w Warszawie i objął jego dyrekcję. W r. 1915 został wraz ze swym oddziałem ewakuowany przez władze rosyjskie do Petersburga, a następnie do Moskwy. Brał tam czynny udział w życiu kolonii polskiej. Po powrocie w r. 1918 do Polski rozpoczął pracę w Min. Skarbu na stanowisku dyrektora urzędu pożyczek państwowych i Skarbu Narodowego. W tym okresie proponowano K-owi objęcie urzędu ministra skarbu, ale go nie przyjął.
Po odejściu z ministerstwa w r. 1919, K. zorganizował oddział warszawski Banku Małopolskiego w Krakowie, którego pracami kierował już do śmierci. Równocześnie brał aktywny udział w pracy zarządów wielu spółek akcyjnych, m. in. «Ursusa», «Eliboru», «Kauczuku», «Polskiego Lloyda», «Polpetrolu», «Przemysłu i Eksportu Leśnego», Polskiej Fabryki Siatki Jednolitej hr. S. Ledóchowskiego, Składów Portowych hr. S. Ledóchowskiego, Uzdrowisk Krajowych i Banku Zjednoczonych Przemysłowców. Poza tym brał udział w życiu społecznym. K. był m. in. założycielem i prezesem Centralnego Komitetu Kulturalnego Odrodzenia Polski, pierwszym wiceprzewodniczącym komitetu fundacji im. Ojca Świętego Piusa XI dla polskich inwalidów wojennych, członkiem Rady Auxilium Academicum w Warszawie i wielu innych. Blisko związany z polskim episkopatem, nie angażował się w żadnym stronnictwie politycznym. Szczególniejszą uwagę poświęcał po r. 1918 działalności charytatywnej, ustanowił wraz z kilkoma innymi osobami specjalną fundację. Ożeniony był z Zofią ze Smorczewskich. Zmarł 6 V 1923 r. w Warszawie, pochowany został w grobach rodzinnych w ziemi białostockiej.
Fot. w posiadaniu rodziny oraz u autora biografii; – Babiński A., Śp. J. K., „Kur. Pol.” 1923 nr 125; Kalendarz Bankowy na r. 1923, s. 265; – „Kur. Pol.” 1923 nr z 7, 8 i 9 V; – W. B., Pogrzeb Śp. J. K-a i S. Kuruszwili, Śp. J. K. – wycinki z gazet w posiadaniu rodziny; – Informacje córki Marii Karpowicz oraz prof. S. Herbsta.
Zbigniew Landau