INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Józef Sierakowski  

 
 
brak danych - 1814
 
Biogram został opublikowany w latach 1996-1997 w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sierakowski Józef (zm. 1814), rzeźnik warszawski, zastępca członka Rady Najwyższej Narodowej. Pochodził z Kościana w Wielkopolsce.

W r. 1779 przybył S. do Warszawy wraz z bratem Dominikiem. Obydwaj prowadzili od tego czasu wspólne interesy, handlowali wołami i równocześnie byli rzeźnikami. Mieli jatkę, którą później przejął Dominik, i zatrudniali przynajmniej czterech czeladników. Sierakowscy mieli wśród mieszczaństwa warszawskiego poważną pozycję. Dominik wszedł w r. 1791 do rady miasta Starej Warszawy, S. występował w r. 1793 jako starszy cechu rzeźniczego i delegowany od cechów do Generalności konfederacji targowickiej w obronie praw konfraterni i cechów m. Warszawy. Delegaci domagali się przywrócenia ustroju miast wprowadzonego przez Sejm Czteroletni. Wartość spadku po Dominiku, który umarł w r. 1795, wynosiła 18 257 złp., z której to sumy S. otrzymał 1 514 złp. Wkrótce po przybyciu do Warszawy S. ożenił się z córką szewca Antoniną z Grzywińskich. Po śmierci teścia otrzymał w spadku po nim dom na Krzywym Kole nr 198, prócz tego był właścicielem dworku przy ul. Żelaznej nr 1136.

W końcu 1793 r. lub na początku 1794 S. został wciągnięty przez Jana Kilińskiego do sprzysiężenia kierowanego przez Ignacego Działyńskiego. Kiliński, który w początkach istnienia spisku (Związek Rewolucyjny) traktowany był jako figurant, rozwinął działalność na własną rękę wśród kupców i rzemieślników. Oparł się na kowalu Janie Maryańskim, starszym Konfraterni Kupieckiej Młodziańskicj Antonim Kriegerze i na S-m. S. bywał zapewne na zgromadzeniach u Kilińskiego w jego domu na Wąskim Dunaju, wspólnie z nim agitował w cechach. Pomimo niesnasek między czeladnikami i starszyzną udało się na wiosnę 1794 pozyskać cechy do konspiracji i do walki powstańczej, w której stanowiły poważną siłę. Gdy zapadła decyzja rozpoczęcia powstania, Związek Rewolucyjny wciągnął Kilińskiego i S-ego silniej w robotę, wezwał starszyznę cechową na posiedzenia, aby przez nich dotrzeć do patriotycznie nastawionych cechów. W dniach powstania (17–18 IV 1794) S. należał obok Kilińskiego i Kriegera do tych nielicznych przedstawicieli możniejszego mieszczaństwa, którzy osobiście brali udział w walkach. Kiliński w „Pamiętniku” wspomina: «na Baura [brygadier rosyjski K. Bauer], który stał na Nowym Mieście, zdałem Sierakowskiemu dyspozycją, aby on go wziął w swoje obroty». Wedle wszelkiego prawdopodobieństwa S. prowadził jedną z grup mieszczan, wśród nich rzeźników uzbrojonych w topory, i walczył na ich czele na Nowym Mieście, Świętojerskiej i Podwalu.

Za czasów Rady Zastępczej Tymczasowej (RZT) S. pozostający w bliskich stosunkach z prezydentem Ignacym Zakrzewskim (był ojcem chrzestnym jego syna), miał dość znaczne wpływy. Na posiedzeniu Rady 20 IV 1794 wszedł razem z innymi bogatszymi mieszczanami jak Andrzej Rafałowicz, Wilhelm Horalik w skład Komisji Porządkowej Warszawskiej, która dla uspokojenia rewolucyjnych nastrojów wśród rzemieślników i plebsu wezwała cechy do podjęcia robót w warsztatach i zabroniła rzemieślnikom noszenia broni, z wyjątkiem wojskowych i członków cechów wyznaczonych do straży. Z ramienia tejże samej Komisji S. wszedł do Deputacji Dozorczej nad więźniami, która sprawowała dozór zarówno nad jeńcami wojennymi, jak i aresztantami oraz dbała o ich potrzeby. Dn. 30 IV zasiadł obok Piotra Blanka, Paschalisa Jakubowicza, Piotra Szulca i in. w Deputacji do zaopatrywania w żywność. Prawdopodobnie z inicjatywy S-ego powstała z początkiem maja «Deputacja do ułożenia manipulacji rzezi»; osoby wyznaczone do tej Deputacji (m. in. S.) miały ułożyć projekt, który by zabezpieczył «dochód publiczny w swej całości i przyniósł ulgę cechowi rzeźniczemu». W tym czasie cech rzeźniczy dostał od Rady Najwyższej Narodowej (RNN) 1 tys. wołów do ubicia, S. zaś wspólnie z drugim rzeźnikiem Madyńskim byli dostawcami mięsa do lazaretów wojskowych. Stąd to w związku ze zgłoszoną przez S-ego (po klęsce maciejowickiej) pretensją w kwocie 24 212 złp., komisja przeprowadzająca likwidację spraw b. rządu rewolucyjnego poleciła we wrześniu 1795 wypłacić mu tytułem zwrotu 9 643 zł, Madyńskiemu zaś całą pretensję w wysokości 1 300 złp. Obaj Sierakowscy należeli do tych czternastu mieszczan, których RZT wyznaczyła jako adiutantów municypalnych u boku króla.

Przy tworzeniu RNN S. wszedł do niej jako zastępca członka. Jednak mieszczanie nie byli zadowoleni ze składu RNN i po naradach wyłonili deputację do Naczelnika Kościuszki z żądaniem równego udziału mieszczan i szlachty w RNN. S. był jednym z deputowanych. Działalność jego w tym okresie, jak można sądzić z zachowanych materiałów, była znacznie mniejsza niż w okresie RZT. Rzadko brał udział nawet w sesjach Rady. Dn. 12 VI podpisał razem z W. Horalikiem, Franciszkiem Gautierem i Kriegerem odezwę wzywającą obywateli do subskrybowania pomocy dla wojska w darach lub pieniądzach. W tym czasie, zapewne za staraniem S-ego, cech rzeźników powziął uchwałę o dostarczeniu, wyekwipowaniu i uzbrojeniu 50 ludzi do korpusu policji miejskiej. Opublikował wiersz ułożony dla swego chrześniaka, Zakrzewskiego: Wiersz w dzień chrztu, to jest dzień 3 Maja 1794…. Prawdopodobnie poniósł wiele wydatków w czasie powstania i po jego upadku pogorszył się zapewne jego stan majątkowy; w r. 1796 dopuścił do protestu weksel na sumę 900 złp. podpisany przez siebie i siedmiu rzeźników. Pod koniec życia podpisywali za niego wszelkie dokumenty trzej plenipotenci. Umarł w r. 1814.

Nie wiadomo, czy S. zostawił potomstwo z małżeństwa z Antoniną z Grzywińskich.

 

Estreicher, XXVIII 59; PSB (Horalik Wilhelm, Maryański Jan); – Leśnodorski B., Polscy jakobini, W. 1960; Łukaszewicz W., Targowica i powstanie kościuszkowskie, W. 1953; Przyłuski W., Józef Sierakowski, towarzysz Kilińskiego w powstaniu kościuszkowskim, W. 1936; Skałkowski M., Z dziejów insurekcji, W. 1926; Smoleński W., Mieszczaństwo warszawskie w końcu XVIII w., W. 1976; Tokarz W., Insurekcja warszawska, Lw. 1934; tenże, Warszawa przed wybuchem powstania, Kr. 1911; Woltanowski A., Patriotyczna i głodna Warszawa 1794, w: Wiek Oświecenia, W. 1995 XI; Zahorski A., Ignacy Wyszogota Zakrzewski, prezydent Warszawy, W. 1963; – Akty powstania Kościuszki, I s. XXX–XXXII, 10, 51, 54, 83, 105, 115, 135, 199, II 319, 423, 430; Caché B. de, Powstanie kościuszkowskie w świetle korespondencji posła austriackiego w Warszawie, W. 1985; Kiliński J., Pamiętniki, W. 1958; Mater. do dziej. Sejmu Czteroletniego, IV; Pamiętniki Jana Kilińskiego, P. 1860 s. 207.

Helena Wereszycka

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Aleksander Wielopolski

1803-03-13 - 1887-12-30
polityk
 
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Piotr Konstanty Stadnicki

ok. 1668 - między 17 maja a 1 czerwca 1745
kasztelan wojnicki
 

Gabriel Piotr Baudouin

1689-04-05 - 1768-02-10
misjonarz (CM)
 

Jan Gottfryd Borlach

1687-05-24 - 1768-07-04
geolog
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.