Seydel Julia Albertyna Maria (1884–1954), bakteriolog. Ur. 13 IX w Warszawie w spolonizowanej rodzinie niemieckiego pochodzenia, była córką Pawła, przemysłowca, właściciela składu win i znacznych posiadłości na Mokotowie, i Otylii z Troetzerów.
Dzięki zachętom ojca S. w młodości uprawiała pływanie, łyżwiarstwo a nawet kolarstwo, co wywoływało wówczas sensację. W l. 1894–1900 uczyła się na prywatnej pensji Anny Jasieńskiej. W r. 1904 zapisała się na nowo otwarte dwuletnie prywatne kursy handlowe Teodory Raczkowskiej w Warszawie. Zapewne w tym czasie brała udział w tajnym nauczaniu. W r. 1905 wyjechała do Liège na studia na wydz. przyrodniczym tamtejszego uniwersytetu. Ukończyła je w r. 1908 ze stopniem kandydata nauk przyrodniczych. T. r. wstąpiła na wydz. przyrodniczy Sorbony i uzyskała tu dyplom licencjata nauk przyrodniczych 7 III 1912. Równolegle w r. 1910 ukończyła roczny kurs bakteriologiczny w Instytucie Pasteura w Paryżu. Po powrocie do kraju była kolejno zatrudniona w pracowni naukowej Tow. Lekarskiego Warszawskiego (1912–13), prowadzonej przez Zdzisława Dmochowskiego, potem Ludwika Paszkiewicza, gdzie wykonywano badania anatomopatologiczne i bakteriologiczne, następnie w pracowni bakteriologicznej Antoniego Manduka w Szpitalu Wolskim (1913–14) i w pracowni bakteriologicznej Jerzego Brunnera w Szpitalu św. Ducha (1913–15). W l. 1913–15 była także wolontariuszką w pracowni serologicznej Tow. Naukowego Warszawskiego kierowanej przez Teofila Gryglewicza. Podczas wojny w l. 1914–15 opiekowała się rannymi jako starsza siostra na oddziale chirurgicznym w Warszawskim Lazarecie Miejskim. W pracowni J. Brunnera, obsługującej wszystkie warszawskie szpitale, S. wykonała wówczas dużo badań związanych z diagnostyką cholery. Ich wyniki opublikowała wspólnie z J. Brunnerem w artykule O rozpoznaniu bakteriologicznym cholery azjatyckiej („Med. i Kron. Lek.” 1916).
Od 1 II 1916 S. pracowała jako asystent w Miejskiej Pracowni Bakteriologicznej u Stanisława Sierakowskiego, następnie od 1 IX 1919 w nowo powstałym Państwowym Centralnym Zakładzie Epidemiologicznym (późniejszy Państwowy Zakład Higieny – PZH), a od 1 I 1921 w Państwowym Zakładzie Badania Surowic (PZBS) pod kierunkiem Ludwika Hirszfelda jako asystent, starszy asystent (1922) i adiunkt (1925). Gdy w r. 1927 PZBS włączono do PZH i Hirszfeld objął kierownictwo Działu Bakteriologii i Medycyny Doświadczalnej, S. znalazła się w podległym mu Oddziale Diagnostyki Bakteriologicznej. Tu pracowała początkowo pod kierownictwem S. Sierakowskiego, potem Feliksa Przesmyckiego. W związku z usługami diagnostycznymi Oddziału prowadziła badania w zakresie serologii bakterii schorzeń jelitowych (Salmonella typhi, Salmonella paratyphi, Shigella, Proteus, Bacterium coli) i maczugowców błonicy. W dziedzinie bakteriologii zajmowała się stosunkowo nowym zagadnieniem zmienności bakterii, jej charakteru i czynnikami ją wywołującymi. Ogłosiła m. in.: O zmienności odmieńca pod wpływem warunków dyzgenetycznych („Med. Doświadczalna i Społ.” 1924 z. 1–2), O zmienności prątków błoniczych w hodowli i w ustroju (tamże 1927) i O szczepach pałeczek okrężnicy niezakwaszających cukru mlecznego (tamże 1932 z. 1–2).
Inne tematy podejmowała S. w związku ze współpracą PZH z Sekcją Zdrowia w Sekretariacie Ligi Narodów (miareczkowanie surowic przeciwczerwonkowych). Także zainteresowania Hirszfelda (dziedziczenie przeciwciał) oddziaływały na kierunek jej badań. Do gruntownego zajęcia się problemem błonicy skłoniła S. jej epidemia w r. 1934 i kierując faktycznie pracownią błoniczą, stała się jednym z wybitnych znawców tego schorzenia. Pierwsza w Polsce zajęła się typowaniem maczugowców błonicy na podstawie hodowli, morfologii, biochemii i zjadliwości in vivo i in vitro. Ogłosiła m. in.: Biologia i morfologia maczugowców błoniczych typu gravis, mitis i intermedius („Med. Doświadczalna i Społ.” 1935 z. 5–6, toż w: „Współczesne zagadnienia błonicy”, W. 1936), O przebiegu błonicy w zależności od typu prątka błonicy („Warsz. Czas. Lek.” 1935 nr 6), Badania nad biologią maczugowców błonicy pochodzących z obecnej epidemii (tamże 1937 nr 1–2, 3–4), W sprawie stałości typów w obrębie maczugowców błoniczych (tamże 1938) i Rozprzestrzenianie się maczugowców błonicy w ustroju zwierzęcym w związku z typem maczugowca (tamże, z współpracownikami). Brała udział w zjazdach Polskiego Tow. Mikrobiologów i Epidemiologów i posiedzeniach Polskiego Tow. Higienicznego. Obdarzona uzdolnieniami dydaktycznymi, często prowadziła ćwiczenia na kursach bakteriologicznych organizowanych przez PZH. Zajmowała się też sprawami społecznymi: należała do Polskiego Zjednoczenia Kobiet Pracujących Zawodowo i pomagała w pracach organizacyjnych przewodniczącej Oddziału Warszawskiego Annie Paradowskiej-Szelągowskiej.
Po zajęciu Warszawy przez Niemców w r. 1939 S. nadal pracowała w PZH, odrzuciła propozycję podpisania Volkslisty. W czasie powstania warszawskiego 1944 r. została 22 VIII wraz z mieszkańcami domu ewakuowana do Pruszkowa. Później pracowała w filii PZH w Kielcach (23 X 1944 – maj 1945).
Do Warszawy wróciła S. w maju 1945 i podjęła pracę ponownie w Dziale Bakteriologii i Medycyny Doświadczalnej PZH. Nowe przepisy zmusiły ją do nostryfikowania dyplomu; dn. 13 I 1947 uzyskała tytuł magistra filozofii w zakresie biologii ogólnej. Nadal kierowała pracownią błoniczą. Wspólnie z E. Przesmyckim ogłosiła rozdział Maczugowce w podręczniku „Mikrobiologia lekarska” (W. 1947 z. 2). Opierając się na ogłoszonych w r. 1949 pracach O. Ouchterlony’ego, wypróbowała i zaadaptowała płytkową metodę określania toksyczności szczepów błoniczych (Ocena płytkowej metody określania toksyczności maczugowców błonicy, „Przegl. Epidemiologiczny” 1953 nr 3, wspólnie z współpracownikami). Metoda ta, jako łatwiejsza i szybsza, wyparła inne i została wprowadzona do wszystkich polskich pracowni. S. podjęła też badania toksyczności maczugowców błonicy porównawczo metodą flokulacyjną i płytkową oraz badania nad uzjadliwianiem szczepów błoniczych niezjadliwych przez dodanie faga, ale nie zostały one zakończone. W sumie S. ogłosiła 42 prace, w tym także w pismach zagranicznych (,,Annales de l’Institut Pasteur”, ,,Comptes Rendus des Séances de la Société de Biologie” i „Zeitschrift für Hygiene und Infektionskrankheiten”). Była bezkompromisowa i nie umiała dostosować się do narzucanych ówcześnie pseudonaukowych biologicznych koncepcji, wprowadzanych w PZH. Pomijana w odznaczeniach państwowych i resortowych, w r. 1953 została odsunięta od kierowania pracownią. Czując się tu niedoceniona i niepotrzebna, w lecie 1954 podjęła bezskuteczną próbę uzyskania pracy w Miejskim Instytucie Sanitarnym. Zmarła 9 VIII 1954 w Warszawie śmiercią samobójczą. Pochowana została na cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie (aleja 8 nr 32). Była odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi (1937).
S. rodziny nie założyła.
Fot. w Mater. Red. PSB; Materiały do bibliografii piśmiennictwa kobiet polskich (do 1929), Lw. 1934 s. 186–7; Wykaz publikacji 1918–1967, Państwowy Zakład Higieny, W. 1968 (częściowa bibliogr.); Słown. biologów; Szulc E., Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie, W. 1989; Rocznik lekarski RP, W. 1933, 1936; – Hulewicz J., Studia Polaków w uniwersytecie w Liège, Zesz. Nauk. UJ, Nr 227, Prace Hist. Z. 28, Kr. 1969 s. 42; Ostrowska T., Julia Seydel, „Służba Zdrowia” 1969 nr 10 (fot.); – Wzmianki i nekrologi z r. 1954: „Służba Zdrowia” nr 53 s. 4, „Życie Warszawy” nr 190, 192; – Arch. PAN: sygn. III 264 (mater. biograficzne, fot., spis prac); B. PZH w W.: sygn. R. 861 (Lachowicz K., Państwowy Zakład Higieny jakim go poznałem przed blisko półwieczem, mszp., s. 18, 22), R. 862 (Lachowicz K., Moja praca w filiach Państwowego Zakładu Higieny, mszp., s. 17); Gł. B. Lek.: Zbiory specjalne, Teki S. K. 512/11/ (życiorys, fot.); PZH w W.: Akta personalne T. 3546 (fot.).
Teresa Ostrowska