Rzewuski Stanisław h. Krzywda (zm. 1668), sędzia ziemski lwowski, poseł na sejmy. Używał przydomku Beydo. Jego gniazdem rodzinnym były zapewne Bejdy i Rzewuski w pow. bialskim na Podlasiu, był synem Krzysztofa, dziedzica wsi Dłużek koło Kamieńca Podolskiego.
R. jako pierwszy z rodziny osiadł na stałe w woj. ruskim. W r. 1629 pisarz grodzki, a w r. 1638 podstarości żydaczowski, 1 V t. r. został R. skarbnikiem halickim. Od poł. l. trzydziestych był też podstarościm winnickim. W r. 1640 posłował na sejm zapewne z woj. bracławskiego, ponieważ z tego właśnie województwa został wyznaczony na sejmie na deputata do Trybunału skarbowego w Radomiu. W czerwcu 1641 (zapewne 22) otrzymał urząd podstolego bracławskiego i zapewne znowu z woj. bracławskiego był t. r. posłem na sejm, z którego wszedł do komisji granicznej woj. podlaskiego z Księstwem Pruskim. Posłował także na sejm w r. 1642 i ponownie został deputatem do Trybunału radomskiego, wyznaczono go nadto do komisji mającej rokować z przedstawicielami hospodara mołdawskiego w sprawach pogranicznych. W r. 1643 był R. deputatem na Trybunał Kor. Posłował na sejmy w l. 1645 i 1646; z pierwszego z nich wszedł do komisji mającej przeprowadzić rewizję dóbr, które przypadły Rzpltej po pokoju polanowskim w zamian za dobra trubeckie.
Podczas elekcji 1648 r. oddał R. głos na Jana Kazimierza; suffragia podpisał z woj. bracławskim i z woj. ruskim. We wrześniu 1650 marszałkował sejmikowi woj. ruskiego w Wiszni. W r. 1651 wystawił R. dwukonny poczet, uczestniczył w popisie szlachty lwowskiej i pow. żydaczowskiego i zapewne wraz z pospolitym ruszeniem brał udział w bitwie pod Beresteczkiem (28–30 VI). Na lipcowym sejmie 1652, na który posłował z ziemi lwowskiej, został wyznaczony do komisji do wysłuchania i odprawy poselstwa od Kozaków zaporoskich, które przybyło pod koniec obrad sejmu. Był marszałkiem wrześniowego sejmiku woj. ruskiego w t. r. i wszedł do komisji skarbowej. Na sejm 1653 posłował z woj. ruskiego, wyznaczono go do komisji do rewizji ksiąg ziemskich lwowskich oraz do komisji mającej oszacować szkody poczynione w r. 1649 przez wojsko kor. w dobrach zbaraskich Dymitra Wiśniowieckiego. Dn. 11 VI 1653 Jan Kazimierz zatwierdził wybór R-ego na pisarza ziemskiego lwowskiego. Na sejmie 1655 r. R., posłujący z woj. ruskiego, wybrany został na komisarza do ułożenia instrukcji «dla uspokojenia Ukrainy». Dn. 28 IV t. r. otrzymał nominację na sędziego ziemskiego lwowskiego. R. podpisał się 21 X 1655 pod warunkami poddania się Krakowa Szwedom jako przedstawiciel szlachty ziemi lwowskiej. Sejmik wiszeński w lutym 1656 wysłał R-ego do Jana Kazimierza w sprawach związanych z pospolitym ruszeniem województwa. W r. 1657 wszedł R. do rady wojennej przy komendancie Lwowa Janie Mniszchu, powołanej w związku z zagrożeniem miasta przez siły Jerzego II Rakoczego. Sejm z r. 1658 powołał R-ego do grona komisarzy, którzy mieli dokonać lustracji zamku halickiego i oszacować nakłady poniesione przez starostę (Andrzeja Potockiego) na umocnienie fortyfikacji.
R. był ważną postacią w samorządzie szlacheckim woj. ruskiego, często powoływano go do komisji weryfikujących działalność poborców podatkowych, np. w r. 1652, 1656, 1665. Sam też był wybierany na poborcę: we wrześniu 1658 akcyzy i czopowego, a w czerwcu r. n. akcyzy na potrzeby ziemi lwowskiej. Jako poborca czopowego wyłożył 1200 złp. z własnych zasobów, sejmik wiszeński w r. 1660 polecił zwrócić R-emu tę sumę. Na sejm 1659 r. posłował z woj. ruskiego, wszedł do dwóch komisji mających zająć się rozgraniczeniem woj. podolskiego z hospodarstwem mołdawskim (ponownie w r. 1661) i ziemi halickiej z Mołdawią i Węgrami. Został także wybrany na deputata «do aprobacji pewnych komisji», czyli podpisanych już układów hadziackich oraz oczekiwanego traktatu pokojowego ze Szwecją. We wrześniu t. r. był marszałkiem ruskiego sejmiku deputackiego, a w r. 1661 deputatem na Trybunał Skarbowy. Na sejm w r. n. był posłem ziemi lwowskiej, wybrano go do komisji powołanej dla zapłaty skonfederowanemu wojsku kor., z tego tytułu uczestniczył w sierpniu 1662 w obradach Trybunału Skarbowego, a następnie w negocjacjach z przedstawicielami konfederatów nad likwidacją związku. Jako mediator był obecny przy redagowaniu ugody pod Jaworowem 3 VI 1663. We wrześniu t. r. ponownie marszałkował ruskiemu sejmikowi deputackiemu, a w r. n. skarbowemu.
R. posiadał kilka wsi w ziemi drohickiej na Podlasiu, m. in. Rzewuski i Żale. Żona wniosła mu w posagu Rozdół w pow. żydaczowskim, w tymże powiecie miał też Krupsko. W r. 1636 dokonał, wraz z żoną, fundacji klasztoru karmelitów trzewiczkowych w Rozdole (potwierdzona na sejmie w r. 1662). Bp kijowski Andrzej Chryzostom Załuski wspominając R-ego w r. 1685 stwierdził, że był to «vir prisci et integri moris, osobliwej sprawiedliwości bez interesu miał pochwałę». R. zmarł w r. 1668, przed 26 III.
Z zawartego w r. 1631 małżeństwa z Anną z Czerniejowskich (Czerniejewskich, zm. 4 IX 1655) R. pozostawił córki: Annę, zamężną wg Kaspra Niesieckiego za Iłżyckim, podkomorzym mozyrskim, i Katarzynę, żonę Franciszka Gumowskiego, oraz synów: Jana, określanego przez heraldyków jako podczaszy lwowski (choć nie figuruje w spisach urzędników), Franciszka Kazimierza (zob.) i Michała Floriana (zob.).
Estreicher; Słown. Geogr. (Rozdół, Rzewuski); Borkowski, Genealogie; Boniecki, III 370; Kossakowski, Monografie, II; Niesiecki; Pułaski, Kronika, I; Uruski; Święcki, Historyczne pamiątki, II 46; Elektorów poczet; Urzędnicy, III z. 1; – Baliński M., Lipiński T., Starożytna Polska, W. 1845 II cz. 2 s. 615; Dzięgielewski J., Izba poselska w systemie władzy Rzeczypospolitej czasów Władysława IV, W. 1990 s. 259; Maleczyński K., Urzędnicy grodzcy i ziemscy lwowscy w l. 1352–1783, Lw. 1938; Ochmann S., Sejmy z lat 1661–1662, Przegrana batalia o reformę ustroju Rzeczypospolitej, Wr. 1977; – Akta grodz. i ziem., X, XX cz. 1, cz. 2; Medeksza, Księga Pamiętnicza, s. 432; Przyłęcki S., Pamiętniki o Koniecpolskich. Przyczynek do dziejów polskich XVII wieku, Lw. 1842 s. 393; Rudawski W. J., Historia polska od śmierci Władysława IV aż do pokoju oliwskiego, Mohylew 1855 II 31; Vol. leg., III 958, 988, IV 20, 88, 253, 373, 399, 420, 499, 557, 606, 624, 630, 718, 833, 854; – AGAD; ASK dz. VI, ks. V k. 196, ks. IX k. 847, ks. X 496, Bibl. Ord. Zamoyskich rkp. 132 (korespondencja R-ego z J. Zamoyskim z l. 1655–8), Sigillata nr 6 k. 11.
Mirosław Nagielski