INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Tadeusz Stetkiewicz h. Kościesza  

 
 
ok. 1745 - 1790-08-19
Biogram został opublikowany w latach 2004-2005 w XLIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Stetkiewicz Tadeusz h. Kościesza (ok. 1745–1790), generał lejtnant wojsk litewskich.

Był synem chorążego orszańskiego Krzysztofa i Krasińskiej, prawdopodobnie Joanny, starościanki homelskiej; miał trzy siostry oraz trzech braci: Józefa, porucznika, Mikołaja, chorążego petyhorskich, oraz Jozafata, rotmistrza orszańskiego (zm. przed 1777).

Zapisany w r. 1751 do Gwardii Konnej Lit., już w maju r.n. jako kadet został S. chorążym. Dn. 23 VIII 1759 awansował na stopień porucznika, a 19 X t.r. – kapitana; w r. 1765 jego półroczna gaża wynosiła 859 zł 15 gr. Na podpułkownika postąpił 5 XII 1766. Od 1 X 1770 przeszedł do artylerii lit. i 22 V 1773 awansował na pułkownika. W zastępstwie młodocianego gen. artylerii lit. Kazimierza Nestora Sapiehy, który na trzy lata wyjechał za granicę na studia, dowodził i administrował stacjonującym w Wilnie korpusem, zmagając się z niedostatkiem funduszy i drożyzną w mieście. Podczas sesji Komisji Wojskowej W. Ks. Lit. 16 IV 1776 rozpatrywano kolejny raport S-a o stanie artylerii, z którego wynikało, że do wyrównania raty wrześniowej z poprzedniego roku brakowało ok. 7,5 tys. zł; kwotę tę pożyczyli oficerowie, by można było zapłacić żołd szeregowym. Przez skonfederowany sejm 1776 r. został S. wyznaczony (23 VIII) do przeprowadzenia lustracji i zaprzysiężenia szeregowców 2. Dyw. Wojska W. Ks. Lit., dowodzonej przez gen. Jana Aleksandra Vietinghoffa. Dn. 4 VI 1777 otrzymał S. urlop na sześć miesięcy «dla uspokojenia interesów swoich domowych». Wiązało się to zapewne także z toczonym w l. siedemdziesiątych przed Tryb. Lit. procesem o sukcesję tryznowską, tj. spadek po Annie z Tyszkiewiczów Stetkiewiczowej (prababce S-a, a córce Teodory z Tryznów, żonie Kazimierza Tyszkiewicza), głównie o posiadłości Byteń i Dziatkowicze w pow. słonimskim, rewindykowane od bazylianów z Bytenia. W imieniu swoim i braci zabiegał S. o poł. tej sukcesji, procesując się przede wszystkim ze strażnikiem w. lit. Józefem Judyckim, który za pośrednictwem podskarbiego nadw. lit. Antoniego Tyzenhauza otrzymał prawo kaduka na poł. tych dóbr, a także ze stolnikiem mińskim Marcinem Wołłodkowiczem i strażnikiem polnym lit. Antonim Dziekońskim, ponadto z rodzinami Bykowskich i Przeradowskich. W r. 1777, oskarżony o zajechanie spornych dóbr, prosił S. o protekcję króla Stanisława Augusta.

S. posłował na sejm 1782 r. z pow. lidzkiego (woj. wileńskie); na sesji 17 X t.r. został wybrany do Komisji Skarbu Lit.; czynności tej Komisji skwitowano na sejmie 1784 r. Patentem z 15 XII 1783 mianowano S-a gen.-majorem, komendantem piechoty w 1. Dyw. Wojsk W. Ks. Lit. Zajmował się sprawami wojska: w r. 1786 osobiście aresztował oficerów, którzy uczestnicząc w bójce żołnierzy z 3. regimentu piechoty z żydowskimi furmanami znieważyli obecnych przy tym m.in. pisarza lit. Benedykta Morykoniego i jego brata stryjecznego chorążyca (?) wiłkomirskiego Józefa. Dn. 23 XII 1788, podczas obrad Sejmu Wielkiego, jako jeden z dwóch (obok płk. Józefa Jeleńskiego) wojskowych reprezentantów W. Ks. Lit. został S. wybrany do Komisji Wojskowej Obojga Narodów i złożył przysięgę wraz z hetmanami. W pracach Komisji brał udział w pierwszych miesiącach r. 1789; we wrześniu t.r. nie było go w Warszawie. Po dokonanym w listopadzie t.r. przez Komisję podziale został dowódcą jednej z dwóch brygad w 1. Dyw. Wojska W. Ks. Lit. W styczniu 1790 ponownie uczestniczył w pracach i wszedł z ramienia Komisji Wojskowej, obok oficerów spoza Sejmu, w skład komisji do egzaminowania Stanisława Kostki Potockiego, kandydata na etat gen.-majora artylerii (po ustąpieniu Teodora Potockiego). Jako jeden z najstarszych stażem oficerów lit. S. otrzymał 13 III t.r. patent na stanowisko gen.-lejtnanta komenderującego 2. Dyw. Wojsk W. Ks. Lit., z uposażeniem 4 500 zł kwartalnie.

S. posiadał dwór i majętność Istoki (pow. lidzki, paraf. Jelna), z wsiami Słomianka, Koniuszany i Zarzeczany. W tej samej parafii miał w posesji zastawnej (od Radziwiłłów) dobra Sielec z wsiami: Sielec, Ruda, Żomajdzie (Żamojdź), Wieliczki, Pieski, Dzitryki i Dziakowce. Od r. 1786 był prawnym opiekunem brata swej żony, strażnikowicza wiłkomierskiego i żmudzkiego Antoniego Sołłohuba; latem 1788 starał się dla niego o miejsce w wileńskim Korpusie Kadetów. S. rezydował w Istokach, gdzie zmarł 19 VIII 1790. W literaturze (M. Sokolnicki, H. Mościcki, T. Korzon) bywa mylony z ziemiańskim gen.-majorem pow. szawelskiego w r. 1794 Michałem Talwoszem Steckiewiczem (zob.) i stąd wzmiankowany jako żyjący po r. 1790.

W małżeństwie z Teresą z Sołłohubów, córką Józefa, strażnika żmudzkiego, miał S. dwie córki; jedna z nich, Marianna, prawdopodobnie poślubiła Sierakowskiego. Wdowa po S-u prosiła o «zaspokojenie wdowich łez» i pozwolenie na sprzedaż rangi generalskiej za czteroletnią gażę; 31 VIII 1790 wydano na to zgodę w kancelarii wojskowej króla. S. miał bratanka Stanisława, kapitana w wojsku lit., który w testamencie, spisanym w r. 1792, a potwierdzanym w l. 1794 i 1795 zapisał ciotce, wdowie po S-u, swe dobra Suliki na Żmudzi.

 

Estreicher; Niesiecki; Oficerowie Rzpltej 1777–1794, II; – Buniewiczówna J., Fryderyk Wilhelm von Cronemann, generał major artylerii Wielkiego Księstwa Litewskiego (1739–1799), „Przegl. Artyl.” R. 15: 1937 s. 18; Kieniewicz S., Ignacy Działyński 1754–1797, Kórnik 1930; Korzon, Wewnętrzne dzieje; Mościcki H., Generał Jasiński i powstanie kościuszkowskie, W. 1917; Ratajczyk L., Wojsko i obronność Rzeczypospolitej 1788–1792, W. 1975; Sokolnicki M., Generał Michał Sokolnicki 1760–1815, Kr.–W. 1912; – Gembarzewski B., Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od 1717 do r. 1831, W. 1925; Mémoires du roi Stanislas-Auguste; Ostrowski T., Poufne wieści z Oświeconej Warszawy, Wr. 1972; Vol. leg., IX 4, 13, 62; – AP w Kr.: Arch. Młynowskie Chodkiewiczów, sygn. 1122 s. 199, sygn. 1172 s. 147, 159, sygn. 1176 s. 1, 3, 7, 11, 15, 19, 23, 27, 31, 35, 39, 43, 47, sygn. 1215 s. 205, 253, sygn. 1217 s. 283, 285, sygn. 1218 s. 67, sygn. 1226 k. 65; B. Czart.: rkp. 718 s. 1121–5, 1127–8, rkp. 723 s. 913, 919; B. Ossol.: rkp. 5464/II s. 75; Central’nyj deržavnyj istoryčnyj archiv Ukraïny w Kijowie: F. 49 op. 1 nr 1867 s. 49; Lietuvos valstybės istorijos archyvas w Wil.: F. 391 op. 9 nr 2782, rkp. herbarza Dworzeckiego-Bohdanowicza, Metryka Lit., sygn. 540 nr 5, sygn. 551 nr 520, sygn. 554 nr 604, Senieji Aktai, sygn. 154 s. 838–48, sygn. 3681 k. 89, sygn. 4154 k. 4, 109, sygn. SA14985 (Akta ziemskie szawelskie 1795) s. 819–20, 829–34, F. 4 op. 2 nr 10, 50, sygn. 15227 s. 403, sygn. 18244 k. 49, 55, 103, sygn. 18261 s. 19, sygn. 18351 s. 81, sygn. 18364 s. 116, 118, sygn. 18585 k. 197.

Mariusz Machynia

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Adam Jerzy Czartoryski

1770-01-14 - 1861-07-15
mąż stanu
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.