INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Wacław Stetkiewicz  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2004-2005 w XLIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Stetkiewicz Wacław (1904–1954), inżynier mechanik, profesor Politechniki Warszawskiej.

Ur. 9 X w Moskwie (w źródłach po r. 1945 i opracowaniach błędne miejsce ur., Warszawa), był synem Lucjana, kupca, i Stefanii z Golczewskich.

Po ukończeniu sześciu klas gimnazjum matematyczno-przyrodniczego w Sosnowcu S. uczył się w l. 1921–4 w Warszawie na Wydz. Mechanicznym Państw. Szkoły Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda. W październiku 1924 zdał eksternistycznie maturę w gimnazjum w Grudziądzu i wyjechał do Francji, gdzie kontynuował naukę w Inst. Mechaniki Stosowanej w Tuluzie; w r. 1925 otrzymał tam dyplom inżyniera mechanika. Do grudnia 1926 pracował w Polskiej Wojskowej Misji Zakupów w Paryżu jako ekspert przy nabywaniu sprzętu artyleryjskiego w zakładach Schneidera w Hawrze. Pod koniec t.r. wrócił do kraju i został asystentem francuskiego konstruktora Jean Marchandeau, kierownika Artyleryjskiego Biura Konstrukcyjnego w Warszawie (oddział Starachowickich Zakładów Górniczych i Hutniczych). Powołany w październiku 1927 do służby wojskowej w 4. pp Legionów, został skierowany do Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, którą ukończył w kwietniu 1929 w stopniu kaprala podchorążego; będąc prymusem kursu otrzymał szablę od prezydenta RP Ignacego Mościckiego. T.r. wrócił do pracy w Artyleryjskim Biurze Konstrukcyjnym, jako zastępca jego kierownika, a następnie kierownik. W l. 1932–8 był równocześnie starszym asystentem Gabinetu Konstrukcji Dział Artyleryjskich Wydz. Mechanicznego Politechn. Warsz. Publikował artykuły w „Wiadomościach Technicznych Uzbrojenia”, m.in. O korzyściach samowzmocnienia luf działowych (1933 nr 2). We wrześniu 1933 awansował na stopień podporucznika rezerwy. W r. 1936 przeniósł się wraz z Biurem do Starachowic, gdzie do wybuchu drugiej wojny światowej kierował zespołem konstrukcyjnym Starachowickich Zakładów Górniczych i Hutniczych. Najważniejszym osiągnięciem twórczym S-a było działo przeciwlotnicze kalibru 75 mm, wzór 36 ST, o nowoczesnej konstrukcji (dobra manewrowość w terenie, szybkostrzelność: 20–25 strzałów na minutę, pułap do 11 500 m); do r. 1939 wyprodukowano w Zakładach Starachowickich sześćdziesiąt armat tego typu. Opracował również wraz z zespołem projekty armaty polowej kalibru 75 mm, działka przeciwpancernego kalibru 55 mm, haubicy kalibru 100 mm oraz armaty dalekiego zasięgu kalibru 155 mm. W r. akad. 1938/9 był na Politechn. Warsz. p.o. kierownikiem Gabinetu i prowadził wykłady z konstrukcji dział. Należał do Stow. Inżynierów Mechaników Polskich (SIMP), a także był przewodniczącym starachowickiego koła Tow. Wojskowo-Technicznego.

Po wybuchu drugiej wojny światowej został S. wraz z Zakładami Starachowickimi ewakuowany do Kowla. Na początku r. 1940 przedostał się do Generalnego Gubernatorstwa; po przybyciu do Warszawy, ostrzeżony o poszukiwaniu go przez Gestapo, zmienił nazwisko na Władysław Sadkiewicz. Pracował krótko jako elektromonter, potem założył warsztat produkujący piecyki żelazne. W styczniu 1941 został kierownikiem cegielni w Skoroszach pod Warszawą, następnie od marca 1942 prowadził w Warszawie przy ul. Oczki 3 własny warsztat mechaniczny produkujący maszyny i drobne narzędzia z zakresu techniki dentystycznej. W maju 1944 został aresztowany przez Gestapo i uwięziony na Pawiaku; zwolniony został prawdopodobnie 31 VII t.r. w grupie 150 więźniów (wzmiankowanej, bez wymieniania nazwisk, przez Reginę Domańską). Wywieziony pod koniec września t.r. do obozu w Pruszkowie, przedostał się do Częstochowy, gdzie zarabiał korepetycjami z przedmiotów matematyczno-fizycznych. Od końca stycznia do marca 1945 był referentem działającej w okolicach Częstochowy grupy operacyjnej, przejmującej obiekty przemysłowe; potem przez pięć miesięcy pracował w Centralnym Zarządzie Przemysłu Hutniczego w Katowicach.

Na początku września 1945 zamieszkał S. ponownie w Warszawie; wrócił do swego nazwiska. Zorganizował i objął dyrekcję Centralnego Zakł. Techniczno-Badawczego (CZTB) w Centralnym Zarządzie Przemysłu Zbrojeniowego Min. Przemysłu. Placówka mieściła się początkowo w prywatnym mieszkaniu przy ul. Wilczej 69, ale już jesienią 1946, dzięki zapobiegliwości S-a, przeniosła się do nowej siedziby w wyremontowanej kamienicy przy ul. Duchnickiej 3. W wyniku reorganizacji w r. 1948 w miejsce CZTB powstał Inst. Mechaniki Precyzyjnej, którego S. był nadal dyrektorem (do września 1951). W l. 1948–9 był także dyrektorem naukowo-technicznym jednostki zwierzchniej – Głównego Inst. Mechaniki. W podległych sobie placówkach prowadził prace naukowo-badawcze, a ich wyniki publikował w wydawanych przez nie biuletynach, m.in. O reakcji pierścienia wiodącego pocisku na przewód lufy („Biul. Centr. Zakł. Techn.-Badawczego” 1946 z. 1), Próba uwzględnienia podłużnych naprężeń przy obliczaniu lufy (tamże, 1947 nr 3) i Wytrzymałość materiałów, mechanika techniczna, czy stereomechanika („Biul. Głównego Inst. Mechaniki” 1949 nr 1). W r. 1948 opublikował skrypt Podstawy teoretyczne konstrukcji broni palnej. Cz. I: Lufa (W.). Od r. akad. 1947/8 pracował równocześnie na Politechn. Warsz. jako zastępca profesora w Katedrze Konstrukcji Broni Palnej na Wydz. Mechanicznym. Pod koniec r. 1948 doktoryzował się na podstawie napisanej pod kierunkiem Maksymiliana Hubera rozprawy O pewnych zagadnieniach wytrzymałości luf broni palnej. Dn. 25 IX 1950 otrzymał tytuł profesora nadzwycz. konstrukcji broni palnej. Po wojnie odnowił członkostwo w SIMP i jako przewodniczący jego sekcji uzbrojenia wygłaszał odczyty z tej dziedziny. Ze względów zdrowotnych przeszedł 1 IX 1953 na rentę. Zmarł 20 VI 1954 w Gnieźnie, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 176–II–6/7).

W małżeństwie zawartym 20 X 1932 z Aldoną z Bałachowiczów miał S. syna Andrzeja (ur. ok. 1933).

 

Fot. w: Strzelecki W., IMP Polsce, stolicy. 30 lat 1945–1975, W. 1975 s. 17; – Cmentarz Powązkowski w Warszawie, W. 2002; Jankowerny W., Jasińska M., Bibliografia publikacji pracowników Politechniki Warszawskiej 1915–1965, W. 1972; Katalog polskiej literatury matematyczno-przyrodniczej za lata 1945–1949, Kr. 1952; Słown. techników, z. 2; Wykaz zmarłych profesorów Politechniki Warszawskiej, W. 1984; – Domańska R., Pawiak. Więzienie Gestapo. Kronika 1939–1944, W. 1978; Konstankiewicz A., Armata przeciwlotnicza Wz. 36 ST, „Wojsk. Przegl. Techn.” 1978 nr 4; 50 lat wydziałów mechanicznych Politechniki Warszawskiej 1915–1965, W. 1968; Politechn. Warsz. 1915–1965, s. 391; – Pączkowski Z., Moje lata pracy w Instytucie, w: Dodatek do Zeszytu Specjalnego z okazji 20-lecia Instytutu Mechaniki Precyzyjnej 1945–1965, [b.m.r.w.] s. 5, 7; Politechnika Warszawska. Skład osobowy i plan studiów, 1932, 1933/4–1938/9, 1947/8, W.; Zeszyt Specjalny z okazji 20-lecia Instytutu Mechaniki Precyzyjnej 1945–1965, [b.m.r.w.] s. 35; – „Życie Warszawy” 1954 nr 150 (nekrolog, błędna data zgonu); – Arch. Politechn. Warsz. w W.: sygn. 190 (akta pracownicze); CAW: sygn. 1427 (akta personalne); Inst. Mechaniki Precyzyjnej w W.: Akta pracownicze, nr 1139; USC w W.: Akta paraf. św. Aleksandra w W., sygn. I/1/26/1911 (akt chrztu S-a).

Stanisław Konarski

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Kurt Weber

1928-05-24 - 2015-06-04
operator filmowy
 
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Aleksander Lisiewicz

1859-05-13 - 1916-05-13
adwokat
 

Adam Nieniewski

1886-05-09 - 1947-04-27
pułkownik dyplomowany WP
 

Ferdynand Karol Rabowski

1884-02-05 - 1940-04-19
geolog
 

Andrzej Bolesław Samulowski

1840-04-02 - 1928-04-10
księgarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.