INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Andrzej Józef Sowiński      Andrzej Sowiński, wizerunek na podstawie fotografii.

Andrzej Józef Sowiński  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2000-2001 w XL tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sowiński Andrzej Józef, pseud.: As, Zagłoba (1922–1996), inżynier elektryk, profesor Politechniki Warszawskiej i Przemysłowego Instytutu Elektroniki w Warszawie, żołnierz Szarych Szeregów. Ur. 17 VII (po wojnie do r. 1989 z powodów politycznych podawał różne daty ur.) w Warszawie, był synem Szczepana, inżyniera mechanika, radcy Dyrekcji Okręgowej Polskich Kolei Państwowych, i Ludwiki z Gejzlerów.

S. uczył się i uzyskał maturę w maju 1939 w prywatnym Gimnazjum im. Tomasza Niklewskiego w Warszawie. Już w młodości konstruował aparaty radiowe i w ostatniej klasie gimnazjalnej uzyskał licencję krótkofalowca. Działał w VII Warszawskiej Drużynie Harcerskiej im. gen. Karola Kniaziewicza (w r. 1939 był zastępowym). Po wybuchu drugiej wojny światowej na początku września 1939, wraz z Junackim Hufcem Pracy, z Warszawy przez Białystok i Sarny dostał się do Kowla, gdzie cała grupa została wzięta do niewoli sowieckiej. S-emu udało się zbiec z obozu jenieckiego i w poł. października t.r. powrócił do Warszawy. W marcu 1940 podjął pracę technika elektryka na stacji kolejowej Warszawa Wschodnia. W czerwcu t.r. rozpoczął działalność konspiracyjną w Szarych Szeregach pod pseud. As, później Zagłoba; działał w małym sabotażu Armii Krajowej (AK). W czerwcu 1941 został elektrykiem w Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych, a w konspiracji – instruktorem wyszkolenia bojowego w hufcach «Grzybów» i «Wola». Ukończył kurs tajnej podchorążówki «Agrikola» i jesienią 1942 – specjalistyczny kurs dywersji. Także t.r. został dowódcą 3. drużyny, następnie – zastępcą komendanta hufca «Wola», wreszcie pod koniec roku włączono go do Grup Szturmowych (GS), które brały udział w akcjach dywersyjnych oraz likwidacji gestapowców i konfidentów. Równocześnie od t.r. studiował w Państw. Wyższej Szkole Technicznej, która działając oficjalnie jako szkoła zawodowa, prowadziła zajęcia o charakterze politechnicznym.

W czerwcu 1943 wraz ze zmianą oficjalnej pracy (radiomonter w warszawskich Zakładach Philipsa) otrzymał S. nominację na zastępcę dowódcy 2. plutonu GS. W styczniu 1944 został oficerem broni, a w lipcu t.r. – dowódcą 3. plutonu kompanii «Maciek» w baonie «Zośka» w stopniu plutonowego podchorążego. Razem z plutonem walczył w powstaniu warszawskim, najpierw na Woli, potem w rejonie cmentarzy na Powązkach. Dn. 8 VIII t.r. dowodził akcją zniszczenia niemieckiego pociągu pancernego ostrzeliwującego oddziały powstańcze i podczas walki u zbiegu ul. Tatarskiej i Ostroroga z placówką niemiecką strzegącą torów został ciężko ranny. Leczył się w szpitalach Jana Bożego i przy ul. Długiej 7 na Starym Mieście, w końcu sierpnia przeniesiony kanałami do Śródmieścia, dołączył do swojego oddziału na Czerniakowie, gdzie został ponownie ranny. W tym okresie otrzymał awans na podporucznika. Po upadku powstania uciekł z transportu kierowanego do obozu w Pruszkowie i przebywał w Brwinowie pod Warszawą u rodziny narzeczonej.

W marcu 1945 wrócił S. do Warszawy i od 7 IV t.r. do października 1946 pracował jako kreślarz w Wydz. Nadzoru i Zleceń Biura Odbudowy Stolicy. Równocześnie od kwietnia 1945 uczęszczał na zajęcia politechniczne zorganizowane przez Janusza Groszkowskiego w Inst. Telekomunikacji na Pradze. We wrześniu t.r. ujawnił swą okupacyjną przynależność do AK. W styczniu 1946 rozpoczął studia na Wydz. Elektrycznym Politechn. Warszawskiej. W lutym 1947 podjął pracę jako starszy konstruktor w Polskim Radiu i opracowywał projekty stacji nadawczych dla rozgłośni wojewódzkich. W grudniu 1948 uzyskał dyplom inżyniera elektryka i magistra nauk technicznych. Pracą dyplomową S-ego, napisaną pod kierunkiem J. Groszkowskiego, był projekt dziesięciokilowatowej radiowej stacji nadawczej, którą uruchomiono w grudniu t.r. w Fortach Mokotowskich jako radiostację «Warszawa II». Dn. 3 I 1949 został aresztowany i po przesłuchaniach w więzieniu na ul. Rakowieckiej – skazany przez Sąd Wojskowy na 15 lat pozbawienia wolności. Od r. 1951 był więziony w obozie pracy «Gęsiówka» przy ul. Anielewicza w Warszawie, gdzie pracował jako projektant w Biurze Projektów Min. Bezpieczeństwa Publicznego. W listopadzie 1954 został zwolniony i otrzymał funkcję kierownika działu przyrządów pomiarowych w Zakładach Wytwórczych Lamp Elektrycznych im. Róży Luksemburg, potem był kolejno pracownikiem laboratorium naukowo-badawczego (od kwietnia 1955) i głównym inżynierem Zakładu Elektroenergetyki Politechn. Wrocławskiej, Oddział w Warszawie. W styczniu 1957 był współorganizatorem Zakładu Opracowań i Produkcji Aparatury Naukowej (ZOPAN) i objął jego dyrekcję. W październiku 1957 został zrehabilitowany postanowieniem Warszawskiego Sądu Wojewódzkiego. Od grudnia 1958 był zatrudniony w Inst. Tele- i Radiotechnicznym (ITR) kolejno jako kierownik pracowni automatyzacji pomiarów, kierownik Zakładu Miernictwa, sekretarz naukowy i wicedyrektor ds. naukowych. W lipcu 1963 został mianowany samodzielnym pracownikiem naukowo-badawczym. W r. 1965 wstąpił do ZBoWiD, a w r.n. do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Dn. 31 V 1966 doktoryzował się na Wydz. Łączności Politechn. Warszawskiej na podstawie pracy Wybór częstotliwości powtarzania automatycznych pomiarów cyfrowych, napisanej pod kierunkiem Stefana Hahna. W tym okresie opracował konstrukcje kilkunastu przyrządów, m.in. miernika ciśnienia, siły i ciągu dla rakiet (1958), woltomierza cyfrowego, przetwornika analogowego i tranzystorowego układu trójstanowego (1961) oraz cyfrowego komutatora pomiarowego (1965), a także opublikował prace: Zasady telewizji (W. 1957, wyd. 4 poprawione W. 1960), Co to jest bioelektryka (W. 1962), Elektroniczne maszyny liczące (W. 1962, 1965), Cyfrowa technika pomiarowa (W. 1967, wyd. 3 zmienione i rozszerzone, W. 1975–6), Automatyzacja pomiarów produkcji elektronicznej (W. 1968). W l. sześćdziesiątych uczył w warszawskich szkołach: Technikum Łączności, Państw. Szkole Technicznej Min. Przemysłu Ciężkiego i Wieczorowej Szkole Inżynierskiej, był też współautorem programów nauczania z dziedziny miernictwa elektronicznego. Opublikował podręczniki Elektronika i automatyka (W. 1970, 1973) oraz Automatyka przemysłowa. Dla elektroników (W. 1972). W r. 1967 za prace naukowo-badawcze otrzymał nagrodę przewodniczącego Komitetu Nauki i Techniki.

W czerwcu 1971 objął S. dyrekcję Przemysłowego Inst. Elektroniki (PIE). Dn. 18 IV 1973 został mianowany docentem i 10 VI 1976 profesorem nadzwycz. Priorytetowo traktował łączenie badań naukowych z zastosowaniem ich w przemyśle, m.in. opracował automatyzację procesu produkcji i kontroli elementów półprzewodnikowych (ok. 1973). Równocześnie od r. 1969 był wykładowcą Katedry Elektroniki Teoretycznej «A» (od r. 1970 Inst. Podstaw Elektroniki) Politechn. Warszawskiej i wykładał podstawy techniki cyfrowej, miernictwo cyfrowe, automatyzację pomiarów, konstrukcję elektronicznych przyrządów pomiarowych i wybrane zagadnienia miernictwa. W l. 1986–90 był też wykładowcą Akad. Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy. Był promotorem kilkunastu przewodów doktorskich, m.in. Andrzeja Wacha i Jerzego Łaszczyńskiego. W r. 1974 za prace w zakresie automatyzacji pomiarów został wyróżniony nagrodami Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki oraz Ministra Przemysłu Maszynowego.

S. był redaktorem naczelnym pism: „Biuletyn Wewnętrzny ITR” (1967–9), „Prace ITR” (1969–73), „Postępy Elektroniki” (1972–3), „Prace PIE” (1973–84), miesięcznika „Radioelektronik” (1976–96) i zastępcą redaktora naczelnego „Radioamatora i Krótkofalowca”. Na ich łamach oraz w czasopismach „Biuletyn ZOPAN”, „Elektronika”, „Elektronizacja”, „Pomiary”, „Postępy Telekomunikacji”, „Przegląd Elektroniki”, „Przegląd Telekomunikacyjny”, „Przemysł Chemiczny”, „Technika i Postęp”, „Zeszyty Naukowe Politechniki Wrocławskiej” oraz „Życie Gospodarcze” opublikował kilkadziesiąt artykułów naukowych, a w „Młodym Techniku” i „Radioamatorze” także ok. 100 popularnonaukowych. Należał do rad naukowych Przemysłowego Inst. Telekomunikacji, Inst. Technologii Elektronicznej, Naukowo-Produkcyjnego Centrum Półprzewodników oraz ITR i PIE. Był polskim przedstawicielem w pracach Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej w zakresie aparatury kontrolno-pomiarowej (od r. 1961) oraz przewodniczącym polskiej grupy specjalistów w Międzynarodowej Komisji Techniki Obliczeniowej (od r. 1975). Od r. 1973 reprezentował Polskę w Radzie Generalnej International Measurement Confederation oraz był współzałożycielem, wiceprzewodniczącym (1975–9) i przewodniczącym (1979–83) polskiej sekcji Międzynarodowej Organizacji Inżynierów Elektryków i Elektrotechników. W kraju działał w Stow. Elektryków Polskich jako wiceprezes Oddziału Warszawskiego (1975–84), członek zarządu głównego (1978–81, 1984–94), członek prezydium (1984–90) i przewodniczący Rady Programowej ds. Miernictwa Elektronicznego. Ponadto był członkiem Komitetu Metrologii i Aparatury Naukowej PAN oraz Polskiego Komitetu Pomiarów i Automatyki NOT.

W grudniu 1989 przeszedł S. na emeryturę, ale nadal pracował w niepełnym wymiarze godzin jako wiceprzewodniczący Rady Naukowej i członek dyrekcji Inst. Łączności i wykładowca na Politechn. Warsz. (do r. 1991). Opublikował też podręcznik akademicki Automatyczne testowanie w mikroelektronice (W. 1991). Zmarł 14 IV 1996 w Warszawie, pochowany został na cmentarzu wojskowym na Powązkach. Odznaczony był m.in. Krzyżem Walecznych (1944), Krzyżami: Kawalerskim i Oficerskim Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Partyzanckim, medalami «Za 25 lat RWPG» i «Za zasługi dla obronności Kraju» oraz Złotą Odznaką NOT.

S. był dwukrotnie żonaty; w pierwszym małżeństwie zawartym 12 I 1945 z Krystyną z Witkowskich (1922–1981), bibliotekarką Politechn. Warszawskiej, miał synów: Andrzeja Jerzego (ur. 1947), właściciela prywatnego przedsiębiorstwa, i Janusza (ur. 1958), właściciela agencji ubezpieczeniowej. Drugie małżeństwo (ślub 12 II 1983) z Anną ze Szwedów (ur. 1934), pracowniczką bankowości, było bezdzietne.

 

Fot. w Mater. Red. PSB; – Who’s Who in the World, New Prowidence 1995; Katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych 1966, W.–P. 1967 s. 401; – Borkiewicz-Celińska A., Batalion «Zośka», W. 1990 (fot.); Chomicz Z., Sowiński – śladem Galileusza, „Razem” 1977 nr 27 s. 46–8 (fot.), przedruk, w: Nasi współcześni, W. 1980; 150 lat wyższego szkolnictwa technicznego w Warszawie 1826–1976, W. 1979 s. 535; Strzembosz T., Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939–1944, W. 1983; tenże, Oddziały Szturmowe konspiracyjnej Warszawy, W. 1983; Szare Szeregi. Harcerze 1939–1945, W. 1988 I 438; – Pamiętniki żołnierzy baonu «Zośka», W. 1981; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1996: „Newsletter” nr 1 (fot.), „Prace Inst. Łączności” nr 106 (Z. Zieliński), „Radioelektronik” nr 5 (fot.), „Życie Warszawy” nr 91–3; – AP w W.: Akta Biura Odbudowy Stolicy, teczka nr 1675; Arch. ITR: Akta osobowe S-ego; Arch. Oddz. Warsz. ZBoWiD: Teczka nr W-58352; Arch. Politechn. Warsz.: Akta studenckie nr 21185, Akta osobowe S-ego; Arch. PIE: Akta osobowe S-ego; USC W.-Śródmieście: Akt ur. nr I/15/30/23; – Informacje żony S-ego, Anny i syna, Janusza z W.

Stanisław Konarski

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Polskie Państwo Podziemne 1939-1945

Polska była pierwszym państwem, które powiedziało "Nie!" żądaniom ustępstw terytorialnych ze strony nazistowskiej Rzeszy Niemieckiej. Polska była pierwszym państwem, które zbrojnie przeciwstawiło......
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

Związek Bojowników o Wolność i Demokrację, Politechnika Warszawska, powstanie warszawskie 1944, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, niewola sowiecka, publikacje naukowe, Krzyż Walecznych, Krzyż Partyzancki, akcje dywersyjne, areszt Urzędu Bezpieczeństwa, cmentarz wojskowy na Powązkach w Warszawie - zm. 1951-2000, Polskie Radio, działalność konspiracyjna w czasie II wojny światowej, wyrok 15 lat więzienia, inżynieria elektryczna, Stowarzyszenie Elektryków Polskich, ruch harcerski, publikacje popularnonaukowe, ucieczka z obozu jenieckiego, Medal "Za zasługi dla obronności kraju", rehabilitacja w okresie postalinowskim, Szare Szeregi, ucieczka z transportu obozowego, Order Odrodzenia Polski (PRL, krzyż oficerski), Order Odrodzenia Polski (PRL, krzyż kawalerski), Biuro Odbudowy Stolicy, rana w powstaniu warszawskim, Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, dyplom inżyniera elektryka, praca konstruktora, praca kreślarza, akcje likwidacyjne, publikacje techniczne, żona - bibliotekarka, Państwowa Wyższa Szkoła Techniczna w Warszawie (1942-1944), nagroda ministra nauki, szkolnictwa wyższego i techniki, nauczanie w technikach, Wydział Elektryczny PW, Państwowy Instytut Łączności, okupacja hitlerowska Warszawy, Grupy Szturmowe Szarych Szeregów, małżeństwa - 2 (osób zm. 1976-2000), dzieci - 2 synów (osób zm. 1951-2000), magisterium nauk technicznych, Gimnazjum im. Tomasza Niklewskiego w Warszawie, wykłady na Politechnice Warszawskiej, Złoty Krzyż Zasługi PRL
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Paweł II (Karol Wojtyła)

1920-05-18 - 2005-04-02
święty
 

Zbigniew Józefowicz

1925-06-08 - 2016-08-24
aktor filmowy
 

Leon Chwistek

1884-06-13 - 1944-08-20
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Hilary Paulin Schramm

1857-01-13 - 1940-11-11
chirurg
 

Stefan Starzyński

1920-08-25 - 1993-09-02
lekarz
 

Antoni Stefan Olszewski

1897-05-20 - 1954-12-15
architekt
 

Stefan Dziewulski

1876 - 1941-03-10
prawnik
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.