INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Antoni Mikucki h. Ślepowron  

 
 
1748-03-06 - 1811-03-02
Biogram został opublikowany w 1976 r. w XXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Mikucki Antoni h. Ślepowron (1748–1811), pijar-pedagog i kaznodzieja. Ur. 6 III na Żmudzi w rodzinie pochodzącej z Mazowsza, w r. 1761 wstąpił do zgromadzenia pijarów, a 8 IV 1764 złożył śluby zakonne w Lubieszowie na Polesiu. Na księdza wyświęcony został w r. 1771. Cały przebieg studiów M-ego nie jest znany, wiadomo tylko, że wysłuchał wymaganego od świeżo przyjętych do pijarów osób kursu filozofii i teologii. Będąc nauczycielem retoryki w Lidzie, napisał dla swych uczniów utwór sceniczny pt. Nieszczęśliwość troskliwych… (druk. Wil. 1771), w którym ośmieszył malkontentów narzekających na zepsucie współczesnego świata. Retoryki nauczał również w kolegium wileńskim pijarów (w l. 1773/4–1774/5), następnie tamże filozofii i matematyki. Dla uczniów wileńskich opracował Mowy o kształcie i własnościach krajowych rządów (Wil. 1774), w których przedstawiał zalety i wady rządów demokratycznych, arystokratycznych, monarchicznych, despotycznych. Decydowanie większością głosów uznał za «najpierwszą demokracji sprężynę». Mieszaną formę rządów zachwalał jako najlepszą i dawał za przykład Anglię; za najgorszą, bo prowadzącą do zguby państw, uważał anarchię. Z innej dziedziny, ale też z przeznaczeniem dla uczniów szkół pijarskich, przygotował podręcznik pt. Krótkie zebranie geografii naturalnej, politycznej i historycznej (Wil. 1776) z dodatkiem elementarnych wiadomości o astronomii.

W l. 1777–84 wykładał nowicjuszom pijarskim teologię i historię kościelną i sprawował urząd cenzora, a przez dalsze dwa lata był konsultorem prowincji litewskiej zakonu. Zdobył pewien rozgłos jako kaznodzieja głoszący idee oświeceniowe. Np. w Kazaniu z okoliczności wjazdu na generalne sądowe… starostwo… Antoniego Giełguda (b. m. 1784) odciął się od «przywar pochlebnej mowy», wiele natomiast miejsca poświęcił potrzebie sądzenia wedle «ducha praw» i funkcji wymiaru sprawiedliwości. W „Książce jubileuszowej na diecezję wileńską” (Wil. 1776) odnotowano, że podczas uroczystości jubileuszowych M. wygłosił kazania «o powinnościach urzędników do prawodawstwa należących» i «o sentymentach ludzkości». Od r. 1786 prorektor domu zakonnego w Lubieszowie, powrócił po trzech latach do Wilna, by objąć rektorstwo domu wileńskiego; na tym stanowisku pozostawał do początków 1796 r. Pragnąc zostać biskupem, jednał sobie przyjaciół, urządzając za fundusze zakonne wystawne przyjęcia i rozdając podarki. Nadszarpnięta gospodarka załamała się zupełnie po zniszczeniach wojennych w r. 1794. M. zabrał kapitał pijarów lidzkich, narobił wielkich długów. Wg współczesnego świadectwa, wileński dom pijarów został «nierządem i zbytkami rektora M-ego zupełnie zrujnowany». Współbracia wymusili na M-m rezygnację z rektorstwa, 26 X 1797 postanowiono zamknąć go za długi w Lipiszkach. Ostatecznie znalazł schronienie u brata Wincentego, kanonika brzeskiego i proboszcza w Bieniakoniach, któremu odtąd pomagał w obowiązkach kościelnych. Zmarł w Bieniakoniach 2 III 1811.

 

Estreicher, (błędne datowanie Kazania z okoliczności…); Enc. Kośc., (Pijarzy); Enc. Org.; Lietuvių Enciklopedija, Red. V. Biržiška i in., Boston t. 18; Podr. Enc. Kośc.; W. Enc. Ilustr.; – Bieliński, Uniw. Wil., II; Kurczewski J., Biskupstwo wileńskie, Wil. 1912; Lipko S., Nauczanie geografii w okresie Komisji Edukacji Narodowej [KEN], W. 1973 s. 53–4, 153, 201; Schletz A., Współpraca misjonarzy z KEN, Kr. 1946; – Jundziłł S., Pamiętniki, Arch. do Dziej. Liter., Kr. 1914 XIII 43, 65; Kaliński W., Dziennik 1787–1788, Wr.–W.–Kr. 1968, Arch. Dziej. Oświaty, IV; Protokoły posiedzeń KEN 1786–1794, Wr. 1969; Raporty generalnych wizytatorów szkół KEN w Wielkim Księstwie Litewskim, Wr. 1974; – Arch. PAN w W.: Materiały L. Chmaja, sygn. III-76 teka 41, 44; Arch. Pijarów w Kr.: Catalogus clericorum nr 22.

Rafał Leszczyński

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Emanuel Gilibert

1741-06-21 - 1814-09-02
botanik
 

Jan Dekert

1738-02-13 - 1790-10-04
prezydent Warszawy
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Mikołaj I

1796-07-06 - 1855-03-03
car Rosji
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.