Marchesini (Carlo Antonio de Monte Cinere, Carolus Antonius Bononiensis, Carolus Bononiensis) Carlo Antonio (zm. 1540), Włoch, sekretarz królowej Bony. M. przybył do Polski z Włoch w r. 1505, sprowadzony przez wracającego z poselstwa w Rzymie bpa płockiego Erazma Ciołka, który powierzył mu stanowisko swojego sekretarza. Dzięki staraniom Ciołka uzyskał M. w r. 1508 kanonię pułtuską. Zabiegi o dalsze godności i beneficja dla M-ego napotkały jednak na duże trudności z powodu braku pewności co do jego szlacheckiego pochodzenia. Dopiero dzięki interwencji króla Zygmunta I i zaświadczeniu kardynałów, iż M. jest szlachcicem, uzyskał dlań Ciołek w r. 1515 kanonię płocką. Jako sekretarz cieszył się M. dużym zaufaniem biskupa płockiego. Był z Ciołkiem w Rzymie w r. 1522, skąd po śmierci biskupa wrócił z jego dworem do Polski. Wraz z Piotrem Gamratem był wówczas wykonawcą testamentu Ciołka. Niedługo potem, prawdopodobnie za pośrednictwem kanclerza królowej Ludovica Alifia, dostał się M. na dwór królewski i pozyskawszy względy królowej Bony, objął urząd jej sekretarza. Wkrótce po r. 1522 podjęła Bona starania o uzyskanie dla M-ego kanonii warmińskiej, a gdy to się nie powiodło, obiecała mu w r. 1526 pierwszą prałaturę, jaka zawakuje w kapitule płockiej lub poznańskiej. Nie otrzymał M. jednak, mimo zabiegów królowej, w r. 1531 kanclerstwa poznańskiego. Dostał jako rekompensatę w r. 1532 kanonię kolegiaty św. Jerzego na zamku krakowskim (zrezygnował z niej w r. 1539 na rzecz pisarza Bony Macieja z Mąkolina), a w r. 1534 nadał mu Zygmunt I indygenat polski, otwierając tym samym drogę do wyższych godności kościelnych. W r. 1537 został M. prepozytem pułtuskim, w r. 1539 kantorem płockim i kanonikiem bolońskim. Z początkiem 1540 r. był także scholastykiem krakowskim. Równocześnie zebrał M. sporo mniejszych beneficjów: w l. 1523–33 miał altarię św. Antoniego w katedrze krakowskiej, w r. 1525 otrzymał prepozyturę sądecką i prebendę w Drohobyczu, w r. 1535 w Koniuszy, w r. 1539 w Wyszkowie, posiadał także prebendy w Bieżanowie, Niegardowie oraz prebendę św. Feliksa i Adaukta na Wawelu. W Krakowie miał dom przy ul. Grodzkiej.
M. należał do ulubieńców królowej Bony. Z tego też powodu liczono się z nim i zabiegano o jego względy. W r. 1533 występował jako prokurator królewski i plenipotent bpa kamienieckiego Piotra Gamrata w toczącej się przed sądem radzieckim w Krakowie sprawie biskupa z Erhardem Meidlem z Eger. W kapitule płockiej miał dobre stosunki: dn. 19 VI 1527 wybrała go kapituła na posła do króla, w r. 1529 brał udział w synodzie diecezjalnym płockim, t. r. uczestniczył w zebraniu kapituły generalnej w Pułtusku, w r. 1531 w Płocku, w r. 1537 reprezentował kapitułę na synodzie piotrkowskim. Szczególnie protegował M-ego oddany Bonie bp płocki Andrzej Krzycki. M., człowiek wykształcony, wielbiciel humanizmu, pozostawał w przyjaźni z Janem Dantyszkiem, Rudolfem Agrikolą (Młodszym), który dał mu do oceny i następnie zadedykował swoją elegię (pisaną z racji zaślubin Bony z Zygmuntem I), i z innymi humanistami. M. zmarł w r. 1540 (przed październikiem) na Litwie w czasie podróży, w której towarzyszył królowej Bonie.

Łętowski, Katalog bpów krak., III 350; – Hartleb K., Działalność kulturalna biskupa-dyplomaty Erazma Ciołka, Lw. 1929 s. 34–9; tenże, Piotr Gamrat w świetle nieznanego życiorysu. Lw. 1938 s. 16–8; Krzemieniecki J., Bernardinus Gallellus de Jadra vicarius officialis generalis Cracoviensis 1509–1517, Cracoviae 1934 s. 34; Pociecha W., Królowa Bona, P. 1949 I–II; Quirini-Popławska D., Działalność Włochów w Polsce w I połowie XVI wieku…, Wr. 1973; – Acta capituli Plocensis (1514–1577), Ed. B. Ulanowski, Kr. 1916, Arch. Kom. Hist., X; Acta capitulorum Crac., nr 547, 574, 575, 576, 592; Acta Tom., VII–X, XII–XVI; Księga dochodów beneficjów diecezji krakowskiej z roku 1529, Wyd. Z. Leszczyńska-Skrętowa, Wr.–W.–Kr. 1968 s. 255; Materiały do dziejów kolegiaty pułtuskiej, Wyd. B. Ulanowski, S. Zachorowski, Kr. 1916, Arch. Kom. Hist., X; Matricularum summ., IV; Wypisy źródłowe do dziejów Wawelu z archiwaliów kapitulnych i kurialnych krakowskich 1516–1525, Wybrał i oprac. B. Przybyszewski, Kr. 1970, Źródła do dziejów Wawelu, V nr 332 i przyp. 2; – Arch. Kapit. w Kr.: Acta act. capituli cathedr. Ecclesiae Crac., rkp. 3 (1524–1543) s. 269; Arch. Kurii Metrop. w Kr.: Acta institut. rkp. 22 s. 48; Arch. Państw. w Kr.: Arch. m. Krak., Acta consul. rkp. 435 s. 228, Decreta iuram. et plenip. rkp. 756 s. 195; B. Czart.: Teki Naruszewicza rkp. 40 nr 83.
Danuta Quirini Popławska