Pradel Dytko (zm. 1383), dziekan poznański, kanclerz kujawski. Pochodził z rodziny zapewne wywodzącej się z Pradel koło Zeitz w Saksonii, występującej w XIV i XV w. na Śląsku, a od schyłku XIV w. także w Wielkopolsce (Bojanowo Stare, Nietąszkowo w pow. kościańskim). Imię Teodoryk (Dytrych, Dytko) było w tej rodzinie częste.
W r. 1348 P. pojawił się w otoczeniu woj. poznańskiego Macieja (Maćka) Borkowica; tytułowany jego kapelanem i pisarzem, był autorem kilku dokumentów wystawionych przez Maćka w l. 1348–50. W r. 1349 był też najpewniej plebanem w Środzie, zaś w r. 1350 w Siedleminie. Od r. 1349 był kanonikiem poznańskim, a w l. 1360–3 archidiakonem czerskim. W r. 1362 bp poznański Jan V podniósł posiadaczy tego ostatniego urzędu do godności prałackiej w kapitule poznańskiej, argumentując to m. in. zasługami P-la. W r. 1360 P. ufundował altarię i ołtarz Św. Doroty, Marka i Floriana w nowo wzniesionej katedrze poznańskiej, w tym też czasie zbudował przy katedrze poznańskiej swą murowaną kurię kanonicką, której przyszłych użytkowników zobowiązał w r. 1363 do opłacania czynszu m. in. na rzecz poznańskich wikariuszy katedralnych i swego aniwersarza. W t. r. tytułowany był notariuszem Kazimierza Wielkiego, w r. 1364 został dziekanem poznańskim i jednocześnie kanclerzem dzielnicowym kujawskim. W imieniu króla (któremu zawdzięczał awanse) sprawował funkcje skarbowe w Wielkopolsce: w pamięci poznańskich świadków procesów polsko-krzyżackich w r. 1422 przetrwała wiadomość, że P. jako dziekan i poborca corocznie przyjmował w swym domu kanonickim w Poznaniu trybut opłacany Kazimierzowi Wielkiemu i Ludwikowi Węgierskiemu przez Krzyżaków z tytułu dzierżenia przez nich Pomorza, a składany w srebrze, suknie i koniach. Dalsza działalność P-la nie jest znana; w Poznaniu występował niezbyt często. Od r. 1374 jest też poświadczony jako kanonik wrocławski – jego prebenda szacowana była na 15 grzywien srebra rocznie. J. Nowacki utożsamia go także z osobą Dietricha Pradla, bliżej nie znanego kapelana księżnej świdnickiej. P. zmarł po 25 III 1383, kiedy to jeszcze występował we Wrocławiu, a przed 30 VI t. r., gdy pojawia się już jego następca na dziekaństwie poznańskim. Pochowany został w katedrze poznańskiej, gdzie w r. 1954 odkryto gotycką, piaskowcową rytą płytę nagrobną P-la, z wyobrażeniem postaci stojącej w maswerkowej arkadzie, w chórowym stroju kanonickim, w birecie na głowie i z inskrypcją w otoku informującą o piastowanych dziekaństwie i kanclerstwie kujawskim.
Katalog zabytków sztuki w Pol., S. nowa, T. VII cz. I: Miasto Poznań, W. 1983 s. 19, 422 (fot.); – Kozierowski S., Obce rycerstwo w Wielkopolsce w XIII–XVI wieku, P. 1929 s. 80–1 (Pradlowie); Maleczyński K., Zarys dyplomatyki polskiej wieków średnich, Wr. 1951 I 261–2, 292; Nowacki, Dzieje archidiecezji pozn., I–II; Schindler G., Das Breslauer Domkapitel vom 1341–1417, Breslau 1938 s. 319; – Bullarium Poloniae, Romae 1984 II nr 1989; Cod. dipl. Silesiae, XXVII 46 przyp. 2 (kapelan księżnej); Kod. Wpol., II, III oraz VI nr 204, 208, 227, 250, 260, 265; Lites, Wyd. 1., II 162 n.; Mon. Pol. Vat., VIII nr 2.
Antoni Gąsiorowski