Piotr (Pietrasz) ze Szczekocin h. Odrowąż (zm. 1384), starosta i kasztelan sądecki, kasztelan lubelski. Jest on protoplastą tej linii Odrowążów, która pisała się ze Szczekocin i Dębna. Szczekociny były zatem trzonem jego posiadłości rodowych. K. Górski przypisał P-owi przez pomyłkę imię Jan, co stało się źródłem nieporozumień w paru publikacjach (por. PSB – Jan ze Szczekocin, który był synem Piotra, a nie Jana). Po raz pierwszy spotykamy go bez żadnej godności w r. 1353. W r. 1357 P. uzyskał przywilej Kazimierza Wielkiego na lokację na prawie niemieckim wsi: Dębno, Wola Dębińska, Sufczyn, Wola Sufczyńska i Rostoka, kompleksu posiadłości, położonych niedaleko Brzeska, wniesionych mu w posagu przez żonę Kennę. W tym samym roku nabył od klarysek krakowskich sołectwa we wsiach Grabiec i Bonowice parafii szczekocińskiej, które to wsie miał przenieść także na prawo niemieckie. Jako starosta sądecki poświadczony jest 1 I 1361. Mógł nim zostać niewiele wcześniej, bo jeszcze 27 X 1359 spotykamy na tym urzędzie Wydżgę. Urząd starosty piastował P. do początku 1368 r. Już wcześniej został kasztelanem sądeckim, co poświadcza dokument z 3 IV 1367. Czasowo łączył prawdopodobnie obie godności, skoro 3 IV 1368 świadkował na dokumencie jako kasztelan i starosta sądecki. Na urzędzie kasztelana sądeckiego spotykamy go po raz ostatni 27 VIII 1374. Stąd postąpił na kasztelanię lubelską, na której występuje po raz pierwszy 12 VI 1375, po raz ostatni 11 II 1384; z przekazu Długosza wynika, że żył jeszcze ok. połowy 1384 r. Przynajmniej przez pewien czas pełnił równocześnie funkcję generalnego starosty ziemi lubelskiej (1375, 1377).
P. dorobił się znacznego majątku, a u dostojników królestwa cieszył się zapewne szacunkiem i zaufaniem. Gdy w r. 1382 przybył do Polski Zygmunt Luksemburczyk (wówczas margrabia), któremu Ludwik Andegaweński zamierzał oddać rządy namiestnicze w Polsce, P. poręczył zwrot pożyczki zaciągniętej przez Zygmunta w Krakowie. Musiał z tego tytułu wypłacić wierzycielowi 3 000 fl. Zobowiązanie to przeszło na jego synów, którzy dopiero w r. 1405 zdołali się zeń wywiązać. W r. 1384, wobec przeciągającej się sprawy przyjazdu do Polski Jadwigi Andegaweńskiej, P. był przewidziany do specjalnego – zaniechanego zresztą – poselstwa na Węgry, które miał odbyć u boku woj. krakowskiego Spytka Melsztyńskiego. Dn. 26 I 1385 na urzędzie kasztelana lubelskiego pojawia się Piotr Kmita, co może oznaczać, że na krótko przed tą datą P. zmarł, bowiem 14 XII 1386 przed sądem ziemskim krakowskim występuje wdowa po nim (Kenna).
P. był żonaty z Kenną, córką Jakuba z Dębna i Winnej Góry; małżeństwo to poświadczone jest źródłowo w r. 1362, ale zawarte zostało już przynajmniej przed r. 1357. Pozostawił dwu synów: Piotra, który dostał dobra Dębno i Jazowsko i należał do dworzan królowej Jadwigi, oraz Jana (zm. 4 X 1433), który otrzymał Szczekociny, sołectwa w Grabcu i Bonowicach i był kolejno kasztelanem zawichojskim, wiślickim i lubelskim oraz posiadał starostwo olsztyńskie. Ten pierwszy świadkował na dokumencie z r. 1379; był zatem wówczas już dorosły. W r. 1398 bracia podzielili między siebie spuściznę po ojcu i matce. Przy tej okazji poznajemy substancję majątkową P-a. Składało się na nią 21 wsi i 2 sołectwa. Tworzyły one małe kompleksy: w rejonie Szczekocin (po ojcu) i w dolinie Raby z ośrodkiem w Dębnie (po matce), a nadto były rozrzucone nad Nidą, w górnym biegu Dunajca, w okolicach Lublina (duży kompleks dóbr Wojciechów z sześciu wsiami) i Radomia.
Boniecki, IV 236; – Górski K., Ród Odrowążów w wiekach średnich, Kr. 1927 s. 24, 96; Kaczmarczyk Z., Monarchia Kazimierza Wielkiego, P. 1939 I 294, 308; Kiryk F., Jakub z Dębna na tle wewnętrznej i zagranicznej polityki Kazimierza Jagiellończyka, Wr. 1967 s. 51–2; – Cod. Pol., I–III; Długosz, Historia, III 447; Kod. katedry krak., I–II; Kod. m. Kr., II nr 387; Kod. mogilski, nr 90, 96 s. 125; Kod. Mpol., I, III; Kod. tyniecki, nr 88; Kod. Wpol., III nr 1493, 1594; Starod. Prawa Pol. Pomn., II nr 1100, VIII nr 1384, 2437, 4231, 7327; Zbiór dok. katedry i diec. krak., I nr 59, 83, 122; Zbiór dok. mpol., I nr 74, 83, 91, 106, 131, 148, 156, 164, 168, 174, IV nr , 965, 983, 986, 992, 994, 1017, 1040, 1051, 1058.
Jerzy Wyrozumski