INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Gunter (Guncerz) Sieniawski (z Sieniawy i Wojniłowa) h. Leliwa  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1996-1997 w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sieniawski Gunter, właściwie Gunter, Guncerz z Sieniawy i Wojniłowa h. Leliwa (zm. ok. 1494), sędzia ziemski lwowski. Pochodził z niezamożnej rodziny osiadłej na Rusi, w ziemi lwowskiej. Był synem zapewne Świętosława czyli Świecha, poświadczonego w l. 1415–41, ponieważ bezpośrednio po nim dziedziczył wraz ze starszym bratem Mikołajem wsie Sieniawę i Chodorkowice, pozyskane przez niego w r. 1415 od Dymitra Wołkowicza. Tylko dwa akty z r. 1415, dokumentujące prawa do dziedzicznych dóbr sieniawskich, przedstawił królowi do zatwierdzenia w r. 1531 wnuk S-ego hetman w. kor. Mikołaj (zob.).

Przynajmniej od r. 1445 przez dziesiątki lat należał S. do stałego grona asesorów lwowskich sądów: grodzkiego i ziemskiego, często wspólnie z bratem Mikołajem, który później w l. 1469–71 był podsędkiem, a w l. 1472–9 sędzią ziemskim halickim. S. i jego brat Mikołaj wzięli udział w wojnie pruskiej. W r. 1454 w Nieszawie za wojenne zasługi Kazimierz Jagiellończyk zezwolił im wykupić z zastawu dobra królewskie Wojniłów, Tomaszowce i Dorohów w pow. halickim. W r. 1456 S. uzyskał zapis 60 grzywien na wsi Nastaszczyn należącej do star. halickiego. W r. 1458 zastępował na urzędzie sędziego grodzkiego we Lwowie, a w r. 1466 był podstarościm przy star. lwowskim Rafale Jarosławskim. Cieszył się S. życzliwością Kazimierza Jagiellończyka. Świadczą o tym kolejne zapisy pieniężne, które uzyskał w r. 1461 i 1487 na wsi Ihnasków w star. halickim i przed r. 1464 na Dobrzanach, oraz zgoda (1467) na wykupienie z zastawu dóbr Lubcza czyli Łubiana i Huniatycze (woj. ruskie). Miał z tym pewne problemy, nie obeszło się bowiem bez interwencji specjalnie powołanych w tym celu komisarzy królewskich. W r. 1470 był asesorem królewskiego sądu nadwornego we Lwowie, a w l. 1474–5 komornikiem sądu ziemskiego halickiego. Prowadził ostry spór z braćmi Teodorykiem i Andrzejem Jaćmierskimi; w r. 1470 starosta lwowski ustanowił zakład 300 grzywien w tym sporze. W r.n. S. oskarżył Andrzeja Jaćmierskiego o zbrojne najście na swój dwór w Huniatyczach i rabunek 16 wołów wartości 16 kóp groszy.

W r. 1478 objął S. urząd sędziego ziemskiego lwowskiego. W r. 1482 w Grodnie otrzymał od króla zgodę na wykupienie z rąk Jurszy Cebrowskiego dóbr królewskich Bakowce, Trybuchowce, Rzepiechów i Lubcza oraz folwarków Kuczałowe w Księżym Polu w ziemi lwowskiej. S. skupił w ten sposób w swych rękach sporo królewszczyzn; nie wywiązywał się z ciążących na nich świadczeń. W r. 1479 z dóbr wojniłowskich nie została zapłacona stacja królewska i nie zwieziono drewna na reperacje zamku w Haliczu. W l. 1485, 1489 i 1491 starosta halicki skazywał S-ego na kary królewskie za to, że jego poddani z tych dóbr nie płacili podatku i stacji oraz nie zwozili drewna do zamku, a S. nie dopuszczał do ich ukarania, względnie odbijał sekwestry. W r. 1493 nie wywiązał się S. z podobnych obowiązków z dóbr bakowskich na rzecz króla i zamku górnego we Lwowie.

Przed r. 1445 część dóbr rodzinnych przejęli zapewne bracia przyrodni S-ego (Franciszek z Dziewiętników, Andrzej z Trzebownic i Jakub ze Srocka; ich bliskim krewnym był Jan Michnikowicz). Pozostały majątek rodzinny, w tym również królewszczyzny, S. dziedziczył przez wiele lat wspólnie z bratem Mikołajem. Majątek podzielili dopiero w r. 1470. Starszemu Mikołajowi przypadły dobra dziedziczne Sieniawa i Chodorkowice z bogatymi przynależnościami, a S-emu dobra królewskie Dobrzany, Łubiana, Huniatycze, Wojniłów, Dorohów, Tomaszowce i Niagowce. Podziału tego bracia nie wprowadzili jednak w życie, gdyż jeszcze w r. 1471 S. oskarżał Franciszka z Dziewiętników o zniszczenie granic między tą wsią a Sieniawą. Ponadto bracia wspólnie spłacali w l. 1473–4 posag siostry Anny, żony Michała Kierdeja. Po śmierci brata współdziedziczył S. z bratankami Sieniawę i Chodorkowice. Przed r. 1483 nabył Wołków i Kuhajów. W r. 1491, po procesie, wydzielił S. pełnoletniemu już bratankowi Dymitrowi, synowi sędziego halickiego Mikołaja, połowę trzeciej części tych wsi, należnych mu po Pawle Jurkowskim, wuju jego matki Doroty, córki Daniły Zaderewieckiego. Ostatni raz występuje S. w zachowanych źródłach 21 VI 1493. Jako zmarły został wymieniony w zapisce z 3 I 1495, a jego następca na urzędzie pojawia się w źródłach 17 VIII 1496.

S. był żonaty, lecz o żonie brak informacji. Miał trzy córki: Annę, żonę Mikołaja Wnuczka z Pietniczan, tenutariusza miasta Skały i cła podolskiego, która w r. 1493 była już wdową, Jadwigę, żonę Dymitra Daniłowicza z Rudy i Wołkowic, oraz Katarzynę, żonę chorążego lwowskiego Jerzego Juchny Nagwozdana ze Stankowa. Pozostawił także dwóch synów: Rafała (zob.) i Jana.

Syn Jan (zm. 1502), dziedzic m.in. Wołkowa, uczestnik wyprawy mołdawskiej 1497 r., ożenił sie po raz pierwszy (oprawa posagu i wiana) z Katarzyną, córką stolnika lwowskiego Jana Chodorowskiego z Brzozdowiec i Chodorowic. Po śmierci teścia Jan objął część jego majątku, tj. Brzozdowce z ośmioma wsiami. Pisał się najczęściej z Wołkowa i Brzozdowiec, jego synowie przyjęli nazwisko Brzozdowskich. Drugą jego żoną była Barbara, córka chorążego lwowskiego Seweryna Herburta z Felsztyna (zob.), która w r. 1503 wyszła za mąż za Władysława Jaryczowskiego.

 

Boniecki, II, V; Dworzaczek; Maleczyński K., Urzędnicy grodzcy i ziemscy lwowscy w latach 1352–1783, Lw. 1938; Urzędnicy, III/l; – Dworzaczek W., Leliwici Tarnowscy, W. 1972; – Acta Officii consistorialis Leopoliensis antiquissima, Ed. G. Rolny, Leopoli 1930 II; Akta grodz. i ziem., II–III, V–VII, IX–X, XII, XIV–XV, XVII–XIX; Katalog pergamentnich dokumentiv Centralnogo Deržavnogo Istoričnogo Archivu URSR u L’vovi 1233–1799, Kiïv 1972; Lustracja województw ruskiego, podolskiego i bełskiego 1564–1565, Cz. I, Wyd. K. Chłapowski i H. Żytkowicz, W.–Ł. 1992 s. 271 oraz przyp. 282, 284; Matricularum summ, I; – B. PAN w Kr.: rkp. 8844 nr 127.

Franciszek Sikora

 

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Rafał Sieniawski h. Leliwa

brak danych - 1518, przed 22 III chorąży halicki
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Wit Stosz (Stoss, Stwosz)

około 1438 - 1533-09-22
rzeźbiarz
 

Wincenty Kot h. Doliwa

około 1395 - 1448-08-14
prymas Polski
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.