Sieniawski Rafał h. Leliwa (zm. 1518), chorąży halicki. Był synem Guntera (zob.).

S. rozpoczął działalność publiczną u boku ojca jako asesor lwowskich sądów grodzkiego i ziemskiego od r. 1485. W tym czasie często nazywano go Sędzicem. W r. 1492 w sądzie grodzkim na sesji sądu dla Żydów zastępował sędziego i rozsądzał sprawy żydowskie. W l. 1494–5 starosta lwowski ustanawiał zakład 100 grzywien w sporze S-ego z Pawłem Pieczychoskim (Pieczychojskim) z Pieczychostów. Spór stawał się jednak coraz gwałtowniejszy, dlatego w r. 1496 podstarości musiał ustanowić 400 grzywien zakładu. W r. 1498 S. był sędzią grodzkim lwowskim, 15 VI 1502 uzyskał w Lublinie nominację na urząd chorążego halickiego. W r. n., również w Lublinie, Aleksander Jagiellończyk zezwolił mu zastawić Janowi Dzieduszyckiemu wsie królewskie Dobrzany i Lubczę, zw. także Łubianą. W r. 1504 S. był na sejmie piotrkowskim (nie wiadomo czy jako poseł), na którym król ponowił zgodę na zastawienie wspomnianych wsi za 430 grzywien. W t.r. był rozjemcą rozstrzygającym spory szlacheckie. W r. 1506 na sejmie lubelskim S. uzyskał od Aleksandra Jagiellończyka zwolenienie na 10 lat od podatków z trzymanych w tenucie dóbr królewskich w pow. halickim i lwowskim.

Przed r. 1497 S. podzielił ojcowiznę z bratem Janem, któremu przypadł Wołków i kilka innych wsi. S. dziedziczył części w Sieniawie i Chodorkowicach oraz ich bogate przynależności z braćmi stryjecznymi, synami sędziego halickiego Mikołaja, którzy zaczęli się nazywać Leliwami. Ponadto przejął królewszczyzny, mianowicie Wojniłów z 5 wsiami w ziemi halickiej i Bakowce z 5 wsiami w ziemi lwowskiej. Miał też w tenucie połowę Gołuchowic w tej ziemi. W r. 1502 kupił za 300 grzywien od brata stryjecznego Dymitra Leliwy z Sieniawy wieś Tenetniki w pow. halickim, z tym warunkiem, że gdyby brat Dymitra Stanisław, albo jego własny syn Stanisław i jego syn Mikołaj wrócili z niewoli tureckiej i wyrugowali S-ego bliższością z tej wsi, wówczas Dymitr dałby mu za 100 kóp groszy wwiązanie do Chodorkowic i Zaradza. Przez kilka lat S. opiekował się bratankami Mikołajem i Stanisławem, synami Jana, i zarządzał ich majątkiem. W r. 1503 wypłacił Władysławowi Jaryczowskiemu 200 grzywien posagu dla jego żony Barbary z Fulsztyna, córki Seweryna Herborta, wdowy po swym bracie Janie z drugiego jego małżeństwa, a ci ustąpili S-emu z połowy Wołkowa i Kuhajowa oraz zwrócili mu dokumenty królewskie. W r. 1505 spłacił wszystkie długi zmarłego brata.

W r. 1492 S. ożenił się z Agnieszką, córką pokojowca królewskiego Jana Włocha Cebrowskiego z Żabokruk i Anny. Dn. 18 XII t.r. Anna Cebrowska i S. pozwali przed sąd star. lwowskiego Spytka Jarosławskiego Włodka z Biełki, oskarżając go o porwanie poślubionej S-emu Agnieszki z dworu teściowej i zagrabienie «statku» domowego, w tym letniej sukni z kitajki (jedwabiu), którą jej kupił S. za własne pieniądze. Włodek zeznał, że Agnieszka była mu obiecana za żonę i przybyła do jego dworu z własnej woli, wyprawiona przez matkę na parokonnym wozie z woźnicą i z tłumokiem z odzieżą, co 5 I 1493 potwierdzili zeznaniami naoczni świadkowie. Starosta ustanowił zakład 1 tys. grzywien, a strony zobowiązały się pozostawić Agnieszkę w spokoju do czasu rozstrzygnięcia sporu przez króla na sejmie piotrkowskim po św. Prysce (18 I 1493). Z kolei S. wniósł skargę do konsystorza lwowskiego przeciw plebanowi z Biełki Janowi o to, że dał on ślub Agnieszce i Włodkowi we dworze pani Złotnickiej w Hermanowie, wiedząc o wcześniejszym jej małżeństwie zawartym z S-em, a także o 300 fl. szkody. Wyroki króla i konsystorza najpewniej były korzystne dla S-ego, a Agnieszka wróciła do jego dworu, gdyż w l. 1497–8 jako wdowa po Włodku z Biełki występwała w źródłach Barbara. Z uwagi na wiek synów S-ego (wszyscy wystąpili w r. 1512), a przede wszystkim dojrzały wiek jego samego ok. r. 1485, wydaje się, że Agnieszka mogła być jego drugą żoną. Gdyby tak było, trzej znani synowie S-ego urodziliby się przed r. 1492 z nie znanej z imienia jego pierwszej żony. Nie wchodzi tu w rachubę porwanie Agnieszki już jako matki dzieci S-ego, gdyż po ślubie z S-em przebywała jeszcze we dworze swej matki, a Włodek nie przypomniałby sobie o obietnicy jej małżeństwa z nim dopiero po kilku latach i nie porywał matki dzieciom, ona zaś nie radziłaby się plebana, który dał jej drugi ślub («si ego bene feci, quod prius copulam cum domino Raphaele in facie ecclesie contraxi»).

S. zmarł w r. 1518, przed 22 III.

Synami S-ego byli: hetman w. kor. Mikołaj (zob.), Aleksander (zob.) i stolnik lwowski Prokop (zob.). Miał też córkę (imię nie znane), zamężną za Mikołajem Konarskim, matkę Marcela Konarskiego, dworzanina ks. pruskiego Albrechta.

 

Urzędnicy, III/1; Dworzaczek; Dworzaczek W., Leliwici Tarnowscy, W. 1971; – Acta officii consistorialis Leopoliensis antiquissima, Ed. G. Rolny, Leopoli 1927–30 I–II; Akta grodz. i ziem., IX, XV, XVII–XIX; Elementa ad fontium editiones, XL, LXVII (Stanisław i Marceli Konarscy); Matricularum summ., II–IV.

Franciszek Sikora