INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jan Libicki h. Jelita lub Koźlerogi  

 
 
brak danych - 1670
Biogram został opublikowany w 1972 r. w XVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Libicki Jan (Jan Jerzy) h. Jelita lub Koźlerogi (zm. 1670), sekretarz królewski, tłumacz, poeta. L. pochodził z rodziny średniej szlachty znanej od XVI w. w woj. krakowskim. Był synem Stanisława. Matka wywodziła się z domu Ostrowskich. W l. 1615 (lub 1616)–27 L. sprawował obowiązki pisarza kancelarii królewskiej. Dn. 30 XI 1625 król Zygmunt III nagrodził jego dziesięcioletnią pracę dożywotnim nadaniem części dochodów ze wsi Błonie, leżącej w starostwie chełmskim, a 10 I 1627 przekazał mu prawo kaduka do spuścizny po Andrzeju, mieszkańcu wsi Skarzyny. Prawdopodobnie po śmierci króla L. przeszedł na dwór Henryka Firleja, ówczesnego bpa przemyskiego i opata tynieckiego, od którego otrzymał 19 II 1633 sołectwo wsi opackiej Rybna. Wkrótce Władysław IV powołał L-ego na sekretarza królewskiego «ab epistulis»; z tytułem tym występował L. już w r. 1633. Dobra dziedziczne L-ego leżały w woj. krakowskim i tu przebywał on do r. 1659. Na rok przed śmiercią przeniósł się do woj. lubelskiego, gdzie miał wioskę Bychawka, którą wniosła mu w posagu żona. L. prowadził poważne operacje finansowe z rodziną Firlejów, a szczególnie ze Stanisławem, kasztelanem lubelskim, późniejszym sekretarzem królewskim. Z tytułu zastawu za pożyczoną mu sumę L. gospodarował w 2 wsiach Firleja: Niebrzegu i Bronicach.

L. jako poeta wydał 3 oryginalne utwory miernego dosyć lotu, nawiązujące z jednej strony do literatury sowizdrzalskiej, z drugiej reprezentujące typową poezję dewocyjną; są nimi: Somnium prodigiosum de vino et aqua… Sen dziwny, w którym wino i woda o godnościach swych rozprawiają (Kr. 1647), Bachus Miraculosus Ich Mciom Panom mięsopustnikom, tanecznikom, maszkurnikom, pijanicom autor dobrego zdrowia życzy (b. m. ok. 1655) i Votum do Najświętszej Panny Tuchowskiej, prosząc o pokój Ojczyźnie utrapionej (Kr. 1655, razem z utworem M. Melaniusza). Większą wartość dla kultury polskiej mają przekłady ód Horacego (Kr. 1647) oraz poematu jezuity J. Baldego pt. „Sen żywota ludzkiego” (Kr. 1647). Pierwszy z tych utworów L. dedykował Janowi Zamoyskiemu, staroście kałuskiemu, drugi zaś jego siostrze Gryzeldzie Wiśniowieckiej. Tłumaczenie w całości 81 ód, a nie uwzględniając opuszczeń, 100 ód Horacego dokonane przez L-ego, wyróżnia się spośród przekładów siedemnastowiecznych wiernością przekładu pozbawionego wtrętów i amplifikacji, dbałością o umiar językowy, chociaż wykwintnej prostoty oryginału nie zdołał prawie nigdy osiągnąć.

L. zmarł w r. 1670 przed 20 XII. Krótko po r. 1637 poślubił Mariannę Bychowską, dziedziczkę wsi Bychawka. Pozostawił synów: Marcina, Stanisława, Jana, Franciszka, a także prawdopodobnie córkę Joannę, późniejszą żonę (1659) Jakuba Witkowskiego.

 

Estreicher; Nowy Korbut (Piśm. staropolskie), II; Boniecki; Czarniecki K. Łodzia, Herbarz polski…, Gniezno 1881 II 33; – Ogrodziński W., Polskie przekłady Horacego, w: Commentationes Horatianae, Kr. 1935 pars Polona s. 54–8; – Album stud. Univ. Crac., IV 5; – Arch. Państw. w Kr. (Wawel): Akta grodz. bieckie ks. 41 s. 640, 1121, ks. 42 s. 753; B. Jag.: rkp. 4295 k. 993 i n.

Jerzy Michalewicz

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.