Puszka (Puszko) Jan z Krakowa (ok. 1400 – ok. 1449), profesor Uniw. Krak., kanonik krakowski. Pochodził prawdopodobnie z mieszczańskiej krakowskiej rodziny Puszków; był synem Zygmunta.
W r. 1417 zapisał się P. na Uniw. Krak. Rodzice jego byli wystarczająco zamożni, aby mógł uiścić w całości wpisowe uniwersyteckie. O jego rodzinnym powiązaniu ze szlachtą (może przez matkę) świadczy list Kazimierza Jagiellończyka do papieża Mikołaja V z ok. 1448 r., w którym król podkreśla pokrewieństwo protegowanego P-i z niewymienionym z imienia podkanclerzym, którym był w tym czasie Piotr Woda ze Szczekocin. W r. 1421 został promowany na bakałarza, a w r. 1424 na mistrza sztuk wyzwolonych. Z r. 1431 pochodzi wzmianka o P-ce jako profesorze Kolegium Większego. Równocześnie P. podjął studia na Wydziale Prawa. Od r. 1434 występuje jako bakałarz dekretów. W r. 1433 był dziekanem Wydziału Sztuk Wyzwolonych, a w semestrze zimowym 1434 r. został obrany rektorem Uniwersytetu. Nie dokończył jednak swej półrocznej kadencji, o czym świadczy ponowny wybór rektora w styczniu 1435 ze względu na nieobecność P-i. Należy sądzić, że w tym czasie odbył podróż (niesłusznie chyba datowaną przez Morawskiego na l. 1433–4) na sobór bazylejski wraz z dwoma innymi profesorami krakowskimi Mikołajem Spicymirem i Stanisławem Sobniowskim, a następnie prawdopodobnie na dwór papieża Eugeniusza IV. Wydaje się, że wynikiem osobistych zabiegów P-i w Kurii było uzyskanie w r. 1436 kanonii w katedrze krakowskiej po zmarłym Tomaszu z Chrobrzy, z prowizji Eugeniusza IV, a za wstawiennictwem Władysława Jagiełły. Prawdopodobny jest powrót P-i w t. r. do Polski dla objęcia beneficjum, na które inwestyturę uzyskał 10 VIII t. r. przez pełnomocnika. W grudniu 1439 wystąpił po raz pierwszy jako kanonik kolegiaty Św. Floriana na Kleparzu (kanclerstwo wielkopolskie), a w r. 1448 posiadał też altarię w kościele Wszystkich Świętych w Krakowie. Doktorat dekretów uzyskał między grudniem 1439 a 18 VIII 1441, kiedy to wystąpił po raz pierwszy z tym tytułem zrzekając się kolegiatury królewskiej.
W r. 1444 P. spotkał się ze strony swych kolegów z zarzutem niedołęstwa, ponieważ nie umiał uzyskać licencji wykładania na Wydziale Prawa Kanonicznego, ani nie zdołał promować się na Wydziale Teologicznym (bakałarzem teologii został prawdopodobnie w l. 1442–3) na skutek sprzeciwu jednego z profesorów. Wynikła stąd dłuższa przerwa w jego wykładach uniwersyteckich, która spowodowała częściowe zawieszenie jego dochodów z beneficjum św. Floriana. Nie przejawiał też aktywności jako kanonik katedralny, wyjątkowo tylko bywając na posiedzeniach kapituły. Pozostawał jednak w kontakcie z Janem Elgotem i Janem Długoszem. W liście Elgota mamy jedyną i niepewną wzmiankę o posiadaniu przez P-ę kanonii wrocławskiej i o sprawach, które angażowały go na Śląsku ok. 1441 r. Biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki, wybierając P-ę na posła do Rzymu w sprawie potwierdzenia przez Mikołaja V swej godności kardynalskiej, brał zapewne pod uwagę jego doświadczenie i stosunki jakie miał w Kurii rzymskiej. Było to drugie poselstwo od biskupa w tej sprawie; P. wyjechał do Rzymu w lecie 1448 wraz z Janem Rejem z Szumska. Przy okazji i za poparciem królewskim P. zabiegał w Rzymie o potwierdzenie u papieża swej kanonii w katedrze krakowskiej; o kanonię tę starał się też Mikołaj Imbir z Kiszewa, argumentując, że P. uzyskał ją w czasach schizmy. Zarzut był niesłuszny, ponieważ inwestytura P-i na kanonię krakowską nastąpiła przed złożeniem Eugeniusza IV z tronu papieskiego i z jego prowizji. P. zdołał też uzyskać prowizję Mikołaja V na archidiakonat kurzelowski i kanonię skarbimierską. Poselstwo P-i i J. Reja nie spełniło powierzonej przez Oleśnickiego misji; dokonał tego następny poseł biskupa – Jan Długosz. Prawdopodobnie równocześnie z nim w końcu września 1449 wrócili do kraju P. i J. Rej, bowiem 8 X 1449 świadkowali oni na dokumencie fundacji klasztoru pińczowskiego. Jest to zarazem ostatnia wzmianka o P-ce.
Łętowski, Katalog bpów krak., III (z błędami); – Barycz, Polacy na studiach w Rzymie; Dzieje UJ; Fijałek J., Mistrz Jakub z Paradyża i Uniwersytet Krakowski w okresie soboru bazylejskiego, Kr. 1900 I; Grosse L., Stosunki Polski z soborem bazylejskim, W. 1885 s. 143, Dod. nr 6, 7; Karbowiak A., Dzieje wychowania i szkół w Polsce w wiekach średnich, Pet. 1903 II; Markowski M., Burydanizm w Polsce w okresie przedkopernikańskim, Wr. 1971 (z błędami); Morawski, Historia UJ; – Album stud. Univ. Crac., I 7, 41, 84, 85; Cod. epist. saec. XV I (2), II, III; Cod. Univ. Crac., I, II; Conclusiones Univ. Crac; Indeks studentów Uniw. Krak., I 152; Kod. Mpol., IV; Markowski M., Spis osób dopuszczonych do wykładów i do katedry na Wydziale Teologii Uniwersytetu Krakowskiego w XV wieku, w: Materiały i studia Zakładu Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej, IV, S. A, Materiały do historii filozofii średniowiecznej w Polsce, Wr. 1965 s. 168, 191–2; Starod. Prawa Pol. Pomn., II nr 2370, 3188; Statuta nec non liber promotionum, s. 15, 16, 26; Zbiór dok. katedry i diec. krak., II nr 351, 489; Zbiór dok. mpol., III nr 602; Zbiór dokumentów zakonu oo. paulinów w Polsce, Wyd. J. Fijałek, Kr. 1938 I nr 131; – B. PAN w Kr.: Teki rzymskie 8480 reg. lat. 323, f. 61–62, 8476 reg. suppl. 424 f. 203, 8476 reg. suppl. 429 f. 156–156v.
Maria Koczerska