Rustecki Jan pseud.: Pająk, Władek (1903–1974), działacz komunistyczny, minister transportu drogowego i lotniczego. Ur. 21 VI w Warszawie, był synem Władysława, robotnika, i Józefy z Ruteckich.
R. ukończył 5 klas szkoły powszechnej. Od r. 1919 uczył się w Warszawie jako ślusarz w zakładach produkujących kasy pancerne. W czasie wojny polsko-radzieckiej 1920 r. służył ochotniczo w WP w 9 pp. Po demobilizacji powrócił do poprzedniej pracy i do r. 1923 odbywał praktykę zawodową. Jednocześnie ukończył 3-letnie kursy dla pracowników przemysłu metalowego Tow. Kursów Zawodowych. Później pracował dorywczo. Próbował nielegalnie przedostać się do ZSRR. Odstawiony przez patrol radziecki do Polski, został skazany na 4 tygodnie aresztu. Od maja 1924 pracował w fabryce zbrojeniowej «Pocisk» w Warszawie. Od października t. r. odbywał służbę wojskową w 1 Dywizjonie Samochodowym w Warszawie. Tu nawiązał pierwsze kontakty z komunistami, został członkiem Komunistycznej Partii Robotniczej Polski, od r. 1925 Komunistycznej Partii Polski (KPP). W wojsku prowadził agitację wśród żołnierzy. Aresztowany 13 IX 1925, przebywał do 8 II 1926 w areszcie śledczym. Służbę wojskową ukończył w maju 1926. Na rozprawie przed Sądem Okręgowym w Warszawie w dn. 23–26 III 1927 odpowiadał jako jeden z oskarżonych o agitację komunistyczną w wojsku. Skazany na 1 rok ciężkiego więzienia z zaliczeniem poprzedniego aresztu, został 29 X 1927 zwolniony z więzienia. W l. 1928–36 pracował w warsztacie ślusarskim B. Lissa przy ul. Długiej. W tym czasie był w r. 1930 sekretarzem Komitetu Dzielnicowego KPP Praga, a w r. 1931 komendantem samoobrony partyjnej tej dzielnicy. W l. 1936–8 pracował w fabryce rowerów B. Wahren przy ul. Leszczyńskiej, w l. 1938–44 w fabryce maszyn elektrycznych Polskie Tow. Elektryczne przy ul. Terespolskiej.
W czasie okupacji niemieckiej R. należał w r. 1941 do Związku Walki Wyzwoleńczej, a od końca r. 1942 do Polskiej Partii Robotniczej (PPR). W Radzie Związków Zawodowych miasta Warszawy powołanej 16 IX 1944 w wolnej od Niemców Pradze był R. najpierw sekretarzem a od stycznia 1945 do r. 1949 przewodniczącym. We wrześniu 1944 wszedł do Komitetu Warszawskiego PPR i od 20 V 1947 do grudnia 1948 był członkiem jego Egzekutywy. Ogłosił swoje wspomnienia z tego okresu pt. PPR w budowie związków zawodowych 1942–1945 („Kwart. Historii Ruchu Zawodowego” 1972 nr 1 s. 5–15). W grudniu 1948 wszedł do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Od 4 V 1945 był R. posłem do Krajowej Rady Narodowej, od r. 1947 posłem do Sejmu Ustawodawczego (wybrany w okręgu 1 Warszawa); występował na jego forum kilkakrotnie w l. 1948–50. Był od 21 XI 1945 członkiem Komisji Centralnej Związków Zawodowych, od 6 VI 1949 członkiem Centralnej Rady Związków Zawodowych (formalnie do maja 1954) i jednocześnie w okresie 28 II 1949 – 15 III 1950 przewodniczącym Zarządu Głównego Związku Zawodowego Metalowców. Był delegatem na I Zjazd PPR (1945), I (1948) i II (1954) Zjazd PZPR. Od 1 II 1950 do 27 II 1951 pracował jako sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR we Wrocławiu. Dn. 28 II 1951 objął tekę ministra transportu drogowego i lotniczego; pozostał na tym stanowisku do 27 III 1957, tj. przez cały okres istnienia tego resortu. W r. 1952 został posłem na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej I kadencji (w okręgu 48 Wałbrzych), w Sejmie głosu nie zabierał. Od 27 III 1957 do 1 XI 1965 był podsekretarzem stanu w Min. Komunikacji. Odwołany z tego stanowiska został przedstawicielem Polskich Kolei Państwowych i Państwowej Komunikacji Samochodowej w ZSRR i na tym stanowisku pracował w Moskwie do czasu przejścia na emeryturę 31 V 1969. Zmarł 3 VIII 1974 w Warszawie, pochowany został na Powązkach Wojskowych. Odznaczony był m. in. Orderem Sztandaru Pracy I i II kl., Orderem Odrodzenia Polski II kl.
R. był dwukrotnie żonaty: po raz pierwszy z Leokadią Cierlicą, po raz drugi z Janiną Sobczak. Z pierwszego małżeństwa miał syna Wiesława (ur. 1929), literata, dziennikarza i malarza, oraz córkę Elżbietę (ur. 1936), zamężną Gąsiorek, dziennikarkę; z drugiego małżeństwa miał córkę Małgorzatę (ur. 1952), zamężną Łukowską, programistkę, zamieszkałą w Belgii.
Cmentarz Komunalny Powązki (dawny Wojskowy), W. 1989; Hillebrandt B., Jakubowski J., Warszawska organizacja PPR 1942–1945, W. 1978 (fot. s. 296); Mołdawa J., Naczelne władze państwowe Polski Ludowej 1944–1979, W. 1979; Pawłowski I., Polityka i działalność wojskowa KPP 1918–1928, W. 1964 s. 176, 179, 200–1; W czterdziestą rocznicę powstania Krajowej Rady Narodowej, W. 1984; – Wspomnienia działaczy związkowych 1906–1949, W. 1971; – „Głos Ludu” 1947 nr 12 (fot.); „Kur. Warsz.” 1927 nr 82 s. 7; „Kwart. Hist. Ruchu Zawodowego” 1974 nr 4 s. 123; „Tryb. Ludu” 1974 nr 216; „Z pola walki” 1962 nr 2 s. 258–9, 1967 nr 1 s. 174; – AAN, Arch. Lewicy Polskiej: teczka osobowa 5073 (T. R.), sygn. 105/849 k. 1, 4, 20, 23, 27, 46, sygn. 237/XXIII/735 (J. R.), sygn. 424/XX-440 k. 19.
Aleksander Kochański