Sumiński Jan h. Laska (zm. między 1489 a 1492), protoplasta domu Leszczyców Sumińskich.
S. pochodził z Sumina w ziemi dobrzyńskiej, wsi parafialnej na północny zachód od Lipna, którą w XIV i na początku XV w. posiadała rodzina nieznanego herbu; jej pierwszym źródłowym przedstawicielem był zmarły przed r. 1325 Konrad Szenk (wymieniony w dokumencie swego syna Frącka z Sumina dla bożogrobców miechowskich z t.r.), ostatni notariusz publiczny w służbie arcybiskupów gnieźnieńskich, a w l. 1420–34 scholastyk poznański Mikołaj z Sumina (zob.). Już jednak 25 I 1434 na dokumencie ziemi dobrzyńskiej dla króla Władysława Jagiełły w sprawie następstwa tronu reprezentowali tamtejszych Leszczyców («de clenodio Laski») Grzymek z Chodorążka i Tomek z Sumina, który jako pierwszy Leszczyc w Suminie był zapewne ojcem S-ego. Jego wejście do tej wsi nastąpiło niewątpliwie w drodze małżeństwa jego samego, bądź jego ojca, z krewną poprzednich właścicieli. W ziemi dobrzyńskiej Leszczyce znaleźli się już w r. 1358 w następstwie zamiany, jakiej dokonał Hektor z Łącka (z kościeleckiej linii tego rodu) z konwentem cystersów byszewskich. W zamian za Łącko Wielkie i Łącko Nowe z przyległościami w ziemi nakielskiej przejął on Szpetal Górny i Dolny, Zaduszniki, Glewo oraz Złotopole w ziemi dobrzyńskiej. Spośród czterech synów Hektora ojcem Grzymka z Chodorążka i Tomka z Sumina, a tym samym dziadem S-ego, mógł być tylko chorąży dobrzyński Grzymek, ponieważ synowie Jana z Orchowa są znani skądinąd, Mikołaj ze Złotopola raczej nie miał potomstwa męskiego (w procesie ich obu jako dziedziców Szpetala z wikariuszami katedry włocławskiej tylko Jan został wymieniony «cum filiis», a kanclerz kapit. gnieźnieńskiej <1409–28> Świętopełk z Zadusznik był duchownym).
S. po r. 1449 a przed r. 1453 (pierwsze jego pojawienie się w źródłach) ożenił się z Elżbietą z Nowogrodu (obecnie Nowogródek nad Wisłą w ziemi dobrzyńskiej), córką i dziedziczką stolnika dobrzyńskiego Jana z Nowogrodu h. Doliwa. Małżeństwo to przyniosło jego rodzinie trzy pobliskie Suminowi wsie: Nowogródek, Włęcz i Witowąż, natomiast łęczyckie dobra stolnika Jana: Stare Skrzeszewy i dział w Dobrowie przeszły do rąk stryja Elżbiety, sędziego łęczyckiego Tomasza Sobockiego (zob.), który ją wydał za mąż po śmierci jej ojca (1449, czas ten określa termin post quem zaślubin). Jak podaje pozew Elżbiety z r. 1453 przeciw stryjowi w sądzie ziemskim łęczyckim, uczynił on to dopiero wówczas, kiedy otrzymał od stolnika inowrocławskiego Piotra z Moszczonnego (odgrywającego zapewne rolę swata) pismo, iż Elżbieta powinna zrzec się owych łęczyckich posiadłości. Pozew głosi dalej, że żona S-ego «nyewolnycza viri sui», dokonała owego zrzeczenia pod przymusem męża, chcąc uniknąć śmierci. Wszcząwszy proces, nie stawiła się jednak na niego ani nie przysłała pełnomocnika, wobec czego sąd orzekł «ustanie roków» dla Sobockiego. Można przypuszczać, że S., któremu zależało na tym małżeństwie ze względu na dobrzyńską, a nie łęczycką część dziedzictwa żony, uniemożliwił jej przybycie do Łęczycy. Zapewne za część łęczycką kaszt. łęczycki Tomasz Sobocki spłacał S-emu w l. 1463–4 ratami sumę 117 fl. węgierskich. Bliżej nieokreśloną rolę w tej sprawie odgrywała nadal żona S-ego, skoro kaszt. brzeski Andrzej Kretkowski h. Dołęga (zob.) oświadczył wtedy przed sądem, że «na wszystko, cokolwiek pani Sumińska zechce wpisać do akt bądź uczynić, zgadza się i zezwala jako jej brat», widocznie wujeczny (zapiska zawiera po słowach «frater suus» słusznie skreślony wyraz «patruelis» w znaczeniu stryjeczny). Wystąpienie Kretkowskiego (14 VI 1463) może też mieć związek z procesem S-ego przeciw kaszt. dobrzyńskiemu Piotrowi z Moszczonnego, gdyż już 19 VIII 1463 sąd królewski w Brześciu Kujawskim przełożył termin tego procesu do czasu, aż wróci Kretkowski, zajęty sprawami państwa.
Rozpoczęte małżeństwem powiększanie fortuny S-ego trwało w dalszym ciągu. W r. 1472 król Kazimierz Jagiellończyk zezwolił mu na wykup z rąk Mikołaja Kiełbasy z Markowa zastawu wsi królewskich Jankowo i Grabowo w ziemi dobrzyńskiej, w sąsiedztwie Sumina. Jeszcze wcześniej, bo w r. 1462, Ścibór z Wielkiego Chocenia h. Mościc sprzedał mu z prawem odkupu 15 włók osiadłych we wsi Żyrzewo na Kujawach (pow. kowalski) za 90 kop półgroszków i 10 kop szelągów. Nie było to wszystko; z późniejszych źródeł wiadomo o zastawie całej wsi wraz z wójtostwem. Pozwany przez wdowę po Ściborze, Barbarę, po bliżej nieokreślonych terminach sądowych S. zawarł z nią oraz jej synami Mikołajem i Janem ugodę (1483), na mocy której zwrócił im wieś Żyrzewo, wójtostwo oraz wszelkie zastawy, jakie tam posiadał, oni zaś zobowiązali się wypłacić mu 250 grzywien szelągów w ratach po 50 grzywien na każde Boże Narodzenie. Spłata ta jednak szła opornie, wobec czego sąd grodzki w Brześciu przyznał najpierw S-emu «szkodę» (dodatkową sumę za zwłokę), a następnie (1488) wprowadził go ponownie w posiadanie Żyrzewa aż do uregulowania całości długu. Wreszcie 17 II 1489 pełnomocnicy S-ego otrzymali od Barbary i jej syna Jana 205 grzywien, wobec czego zwrócili im Żyrzewo. Jest to już ostatnia wiadomość o S-m jako żyjącym.
S. niejednokrotnie należał do grona arbitrów w szlacheckich sprawach majątkowych i do świadków zawieranych transakcji. Ponieważ znane przekazy dotyczą Kujaw, a z ziemi dobrzyńskiej nie zachowały się księgi sądowe, można przypuszczać, że wystąpienia jego, właśnie jako ziemianina dobrzyńskiego, w podobnych sprawach były bardzo liczne. Był on też (obok pięciu dostojników i dwóch innych szlachciców bez urzędu) sygnatariuszem zawartej w toruńskim ratuszu umowy szlachty dobrzyńskiej ze szlachtą chełmińską, dotyczącej zatrzymywania zbiegłych kmieci (26 VIII 1481). Wszystko to, jak również znaczna zamożność S-ego, dowodzą jego wysokiej pozycji. Mimo to w dobrzyńskiej hierarchii ziemskiej nie osiągnął żadnego urzędu.
Z małżeństwa ze wspomnianą Elżbietą z Nowogrodu S. miał co najmniej czworo dzieci, synów: Piotra, w r. 1477 studenta Uniw. Krak., Andrzeja i Jakuba, oraz córkę Katarzynę, żonę Jana z Małego Borucina (Borucinka) h. Rola. Andrzej i Jakub już po śmierci ojca sprzedali 19 VI 1492 wójtostwo w miasteczku Przypuście nad Wisłą na Kujawach, które zatem także należało do majętności S-ego.
Bieniak J., Elita ziemi dobrzyńskiej w późnym średniowieczu i jej majątki, w: Stolica i region. Włocławek i jego dzieje na tle przemian Kujaw i ziemi dobrzyńskiej, Włocławek 1995 s. 30–1, 49; Biliński A., Szlachta ziemi dobrzyńskiej za ostatnich Jagiellonów, W. 1932 s. 173–6; – Akta stanów Prus Król., I 55; Cod. Pol., II 578 (Tomek z Sumina); Matricularum summ., I; Metryka Uniw. Krak., 77e/073; – AGAD: Księgi grodzkie brzeskie, ks. 3–8, Księgi grodzkie łęczyckie, ks. 2, Księgi ziemskie brzeskie, ks. 6a, Księgi ziemskie kowalskie, ks. 1, Księgi ziemskie łęczyckie, ks. 2, 7.
Janusz Bieniak