Samujłło (Sulima-Samujłło) Julian Michał (1907–1985), profesor Akademii Górniczo-Hutniczej, historyk techniki. Ur. 6 IV w Warklanach w pow. rzeżyckim (gub. witebska), był najmłodszym dzieckiem Bolesława, inżyniera elektromechanika, i Pauliny z Shughtów. W r. 1915 rodzinę ewakuowano do Permu, w r. 1919 przeniosła się do Nikolska (Ussuryjskiego), potem do Władywostoku.
W r. 1923 S. przedostał się do Harbina w Mandżurii, gdzie w r. 1928 ukończył polskie gimnazjum im. H. Sienkiewicza; w tym czasie wyróżnił się jako współorganizator kół samokształceniowych i samopomocowych. W r. 1928 przyjechał do Krakowa i do r. 1939 studiował górnictwo w Akademii Górniczej (AG); jednocześnie w l. 1934–9 był asystentem Katedry Geodezji i Miernictwa Górniczego. Po uzyskaniu dyplomu inżyniera pracował od czerwca do września 1939 w biurze mierniczym Rudzkiego Gwarectwa Węglowego w Rudzie Śląskiej jako inżynier mierniczy kopalń: «Eminencja», «Pokój», «Walenty-Wawel». Po wybuchu drugiej wojny światowej był początkowo kierownikiem kamieniołomu pod Jasłem, od 15 VI 1940 do 15 I 1941 konduktorem, potem motorniczym tramwajowym w Krakowie i następnie od połowy stycznia 1941 do końca stycznia 1945 inżynierem Okręgowego Biura Pomiarowego w Krakowie.
Po wojnie S. pracował od 1 II 1945 jako starszy asystent w Katedrze Geodezji i Miernictwa AG. Z dn. 6 V 1946 oddelegowano go na Dolny Śląsk do odbudowy przemysłu kamienia budowlanego. Pracował w Zjednoczeniu Kamieniołomów Okręgu Zachodniego w Świdnicy (nazwy instytucji ulegały zmianie) do r. 1951, najpierw jako naczelny inżynier, od 1 VI 1947 dyrektor techniczny; jednocześnie był przez r. 1948 doradcą technicznym Zjednoczenia Surowców Mineralnych w Jeleniej Górze. Dla potrzeb kadrowych zorganizował w r. 1946 w Świdnicy trzyletnią szkołę przemysłu kamieniarskiego, przekształconą w r. 1947 w Gimnazjum Przemysłowe Kamieniarskie, poza tym współorganizował w Świdnicy w r. 1947 Liceum Przemysłu Kamieniarskiego, a w r. 1949 zasadniczą szkołę kamieniarską w Jaworze; w szkołach tych uczył przedmiotów fachowych.
Dn. 1 I 1951 S. wrócił do Krakowa i objął stanowisko kierownika działu górniczego Centralnego Zarządu Kamienia Budowlanego. Od 1 VII 1952 do 31 XII 1954 był doradcą technicznym Gimnazjum Przemysłu Kamieniarskiego, przeniesionego ze Świdnicy do Krakowa (gdzie funkcjonowało pod zmieniającymi się nazwami, w końcu jako Technikum Górnictwa Odkrywkowego). S. uczył tu przedmiotów fachowych do r. 1959. Równocześnie 1 II 1951 S. rozpoczął pracę na Akademii Górniczo-Hutniczej (AGH) jako wykładowca górnictwa odkrywkowego na Wydz. Mineralnym, a od 1 X t. r. na Wydz. Górniczym, gdzie wykładał również projektowanie kopalń odkrywkowych. W r. 1955 został zastępcą profesora w Katedrze Eksploatacji Złóż tego Wydziału, a w r. 1959 docentem. W r. 1964 został kierownikiem pierwszej w Polsce Katedry Górnictwa Odkrywkowego, w r. 1967 profesorem nadzwycz.; kierował w l. 1963–4 podyplomowym studium dla projektowania kopalń głębinowych i górnictwa odkrywkowego. Był w l. 1956–60 i 1964–6 prodziekanem Wydz. Górniczego. W r. 1969 objął w AGH stanowisko zastępcy dyrektora Instytutu Górnictwa Odkrywkowego i kierownika Zakładu Projektowania i Robót Wydobywczych. W r. 1973 był współorganizatorem Wydz. Górnictwa Odkrywkowego AGH oraz w jego ramach Centralnego Laboratorium Materiałów Wybuchowych i Techniki Strzelniczej, w l. 1974–9 kierował także Zakładem Techniki Strzelniczej.
S. ogłosił wiele prac z dziedziny górnictwa oraz historii techniki (pełnej bibliogr. brak). Nazwano go ojcem nowoczesnego górnictwa odkrywkowego w Polsce. Opracował podstawowy podręcznik Górnictwo odkrywkowe (Kr. 1956 I–II, wyd. 4 Kr. 1965–6) oraz m. in. Odwadnianie w górnictwie odkrywkowym (Kr. 1966, 1980), Projektowanie kopalń odkrywkowych (Kr. 1977 I–II). Był współautorem książek: „Zarys górnictwa kamiennego” (Kr. 1955), „Kamienie budowlane i drogowe” (Kr. 1957), „Poradnik górnika” (Kat. 1961, 1968). Drugą dziedziną jego zainteresowań były nowoczesne materiały wybuchowe, technika strzelnicza i jej przystosowanie do specyfiki górnictwa odkrywkowego; z tego zakresu opublikował kilka pionierskich podręczników, m. in.: Roboty strzałowe w kopalniach okrywkowych węgla i kamienia (Kat. 1956, 1968), Materiały wybuchowe oraz środki zapalające i inicjujące stosowane w górnictwie (Kr. 1962, 1969), Górnictwo kamienne (Kat. 1962 II), Roboty strzelnicze w górnictwie odkrywkowym (Kat. 1968), Inżynieria strzelnicza (Kr. 1979 II–III), Przepisy techniczne kopalń odkrywkowych (Kat. 1955).
S. współdziałał we wdrożeniu nowych metod w przemyśle kamienia budowlanego, jak strzelanie chodnikowe, wieloszeregowe, podbierkowe, klinowe. W związku z rozwojem górnictwa węgla brunatnego w Zagłębiach Konińskim i Turoszowskim S. opublikował m. in. Kierunki postępu w górnictwie węgla brunatnego (Kr. 1961), Górnictwo odkrywkowe węgla brunatnego w NRD (Wr. 1964), Górnictwo odkrywkowe węgla brunatnego (W. 1967). Był autorem wielu artykułów fachowych w czasopismach: „Kamień i Wapno”, „Materiały Budowlane”, „Górnictwo Odkrywkowe”, „Górnictwo”, „Cement, Wapno, Gips”, „Informator Górnictwa Odkrywkowego”, 136 ekspertyz (m. in. dla kamieniołomów w Libii) oraz 161 opinii dla przemysłu, współautorem dwóch patentów – na zapalnik elektryczny zwłoczny milisekundowy powietrzny oraz na sposób urabiania złóż skalnych kamiennych metodą chodnikową.
S. współpracował od początku z Polskim Słownikiem Biograficznym, w którym opublikował 165 życiorysów techników. Był także autorem Kroniki i spisu absolwentów Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w latach 1919–1979 (Kr. 1979 I–III), współautorem i redaktorem książek: „Życiorysy profesorów i asystentów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1919–1964)” (Kr. 1965), „Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w latach 1919–1967” (Kr. 1970), „Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919–1949)” (Kr. 1979), współautorem pracy „XV lat Technikum Górnictwa Odkrywkowego 1946–1961” (Kr. 1961). Brał też udział w opracowaniu „Wielkiego słownika technicznego rosyjsko-polskiego” (W. 1961–2). W l. 1969–72 S. przewodniczył radzie technicznej Zjednoczenia Przemysłu Kamienia Budowlanego w Krakowie oraz był wiceprzewodniczącym rady naukowej Centralnego Ośrodka Badawczo-Projektowego Górnictwa Odkrywkowego «Poltegor». Działał też społecznie: w l. 1945–6 kierował zorganizowanym przez siebie «Konsumem Akademii Górniczej». W czasie pobytu w Świdnicy przyczynił się w dużym stopniu do rozwoju międzyzakładowego klubu sportowego «Polonia», a od r. 1965 był członkiem zarządu sekcji koszykówki klubu «Wisła» w Krakowie. Z okazji jego 70-lecia urządzono 6 IV 1977 w AGH sympozjum naukowe pt. «Górnictwo odkrywkowe w XX wieku». S. zmarł 5 IV 1985 w Krakowie, pochowany został na cmentarzu Rakowickim; kamienny nagrobek ufundował Kombinat Kamienia Budowlanego w Krakowie. Był odznaczony m. in. Krzyżami Kawalerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, licznymi odznakami w tym Złotą Odznaką «Zasłużonego Działacza Kultury Fizycznej» i Honorową Odznaką «Zasłużony Nauczyciel PRL».
S. był żonaty dwukrotnie: od r. 1936 z Ireną z Kondratowiczów i od r. 1981 z Anną z Goclów; z pierwszego małżeństwa miał syna Tomasza, dra nauk technicznych, adiunkta AGH.
Pamięci S-y poświęcono wydany w r. 1988 tom „Zeszytów Naukowych Akademii Górniczo-Hutniczej”, w pawilonie A tej uczelni umieszczono ku jego czci tablicę pamiątkową, a w sali wykładowej Instytutu Górnictwa Odkrywkowego stałą ekspozycję jego dorobku naukowego.
Karykatura S-y przez A. Wasilewskiego w: Akademia w karykaturze. Wydawnictwa jubileuszowe AGH 1919–1969, Kr. 1972 s. 43; – Bibliografia publikacji pracowników AGH 1919–1958, Kr. 1959; toż z l. 1959–1967, Kr. 1969; – Dunikowski A., Życie i dzieło profesora Juliana Samujłło, w: Profesor Julian Sulima-Samujłło – 70 lat. Górnictwo odkrywkowe w XX wieku, Kr. 1977; Krawczyński A., Kowal W., Pilch E., Działalność pedagogiczna, naukową i techniczna profesora Juliana Sulimy-Samujłło, „Cement, Wapno, Gips” 1978 nr 1; Onderka Z., Profesor Julian Sulima-Samujłło (1907–1985), „Górnictwo Odkrywkowe” 1980 z. 1; – „Zesz. Nauk. Akad. Górniczo-Hutniczej” 1988 nr 1187 (fot.: R. Czekajowski, K. Czopek, A. Dunikowski, Z. Kozłowski, F. Płaskociński, J. Ślebodziński, B. Ueberman); – Nekrologi z r. 1985: „Dzien. Pol.” nr 85–7, 89, 93, 103, „Górnictwo Odkrywkowe” s. 187–8, „Życie Warszawy” nr 82; – Arch. AGH: Akta osobowe; – Informacje żony, Anny Samujłłowej i syna Tomasza Samujłły oraz Gabriela Gołębiowskiego i Ludwika Miętty z Kr.
Czesław Srzednicki