Giżycki Kajetan h. Gozdawa (ur. ok. 1720, zm. 1785), konfederat barski, syn Bartłomieja i Franciszki z Romerów. Całą młodość spędził, jak twierdzi, w służbie wojskowej czy też hetmańskiej, najpierw pod Józefem Potockim, potem pod J. Kl. Branickim; politycznie też od nich zależał. W zabiegach o mandaty poselskie, co najmniej od r. 1754 (w Czersku), nie miał szczęścia; próbował się zemścić na partii Czartoryskich w r. 1758 atakując w sejmie mandat posłów inflanckich, w tej liczbie Stanisława Poniatowskiego. Od elekcji 1764 r. stronił, zapewne jednak nie uchylił się od konfederacji radomskiej. W każdym razie tę plamę postarał się zmyć, stając w pierwszych szeregach konfederatów barskich wraz z bratem Tadeuszem. Miał widać jakieś doświadczenie bojowe, skoro mu powierzano dowództwa: 23 IV 1768 ręka w rękę z Kazimierzem Pułaskim mężnie odparł Rosjan w Starym Konstantynowie; obroną Baru kierował razem z Barczewskim, lecz niefortunnie, atakującego lekkomyślnie Fr. Ks. Branickiego (16 VI) udało się powstrzymać szarżą 1300 konnicy, ale gdy nadciągnął rosyjski generał Apraksin, twierdza padła i G. z dwoma synami dostał się do niewoli. Uległ wtedy perswazjom, a podobno i brzęczącym pokusom Branickiego i zaraz skaptował kilkuset konfederatów. Gdy jednak po raz drugi wybrał się na taką robotę, schwytał go pułkownik Orłowski, zabrał do Mołdawii na teren turecki i podobno kazał przykuć do armaty. Wtedy to sędziwy ojciec próbował go wykupić, ale zginął zamordowany nad Dniestrem. W lutym 1769 r., może podczas niefortunnej wyprawy Joachima Potockiego na Bracławszczyznę, G. odzyskał wolność i zaraz z Warszawy prosił zgrzybiałego hetmana Branickiego o obozieństwo pol. koronne. Już jednak jego reputacja była podcięta. Protekcję mógł dać tylko wspaniałomyślny król. Od niego dostał ex-konfederat chorąstwo kijowskie i order św. Stanisława. Mieszkał na Ukrainie w Krasnopolu. Z Katarzyny z Rakowskich miał syna Bartłomieja, gubernatora wołyńskiego.

Żychliński; – Konopczyński W., Kazimierz Pułaski, Kr. 1931; tenże, Konfederacja barska, W. 1936–38; Pułaski K., Szkice i opowiadania, Pet. 1898 11; – Korespondencja St. Augusta z Ksawerym Branickim, Wyd. L. Gumplowicz, Kr. 1872; – Arch. Roskie (Wilanów): List Giżyckiego do J. Kl. Branickiego 1 III 1769; Mosk. Arch. Hist.: Raporty Kreczetnikowa.

Władysław Konopczyński