INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Karol Maszkowski     

Karol Maszkowski  

 
 
Biogram został opublikowany w 1975 r. w XX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Maszkowski Karol (1831–1886), matematyk, rektor politechniki we Lwowie. Ur. w Dubnie. Był synem Jana (zob.) i Józefy Simath, bratem Rafała (zob.) i Marcelego (zob.). M. uczęszczał do gimnazjum we Lwowie, w l. 1848–52 studiował na politechnice w Wiedniu. W l. 1852–4 był nauczycielem w wyższej szkole realnej w Innsbrucku, w 1854–6 w Instytucie Technicznym w Krakowie, w 1856–62 w wyższej szkole realnej we Lwowie. W r. 1862 usunięty został ze szkoły wraz z kilkoma nauczycielami za organizowanie i udział w manifestacjach patriotycznych, solidaryzujących się z manifestacjami przedpowstaniowymi w Warszawie, ale zaraz zaangażowało go Galicyjskie Tow. Gospodarskie na docenta arytmetyki, geometrii i mechaniki w Wyższej Szkole Rolniczej w Dublanach, w której pracował do r. 1867. Wziął udział w powstaniu styczniowym oraz złożył poważny dar na skarb narodowy. W r. 1867 powołano go na katedrę geometrii wykreślnej na Wydziale Architektury Politechniki Lwowskiej, którą zajmował do śmierci. W l. 1875–6 był jednym z pierwszych polskich rektorów tej uczelni.

W nauce zasłużył się jako prekursor lwowskiej szkoły geometrii wykreślnej. W dziele Perspektywa rzutowa jako wynik rzutów prostokątnych na płaszczyzny ukośne względem siebie położone („Pam. Tow. Nauk Ścisłych w Paryżu” T. 5: 1874) wprowadził nie stosowaną przed nim metodę perspektywy rzutowej – termin ten uzasadniał podobieństwem do obrazów perspektywicznych – pozwalającej w sposób prostszy niż przy rzutach prostokątnych otrzymywać obrazy utworów przestrzennych. Metodycznie i terminologicznie ważne były dla nowoczesnej geometrii wykreślnej Zasady perspektywy wolnej (Lw. 1879), nawiązujące do ustaleń Tow. Nauk Ścisłych w Paryżu. Dla szkolnictwa średniego opracował podręcznik geometrii wykreślnej (1875, 1883) oraz przetłumaczył F. Matzka „Siedmiocyfrowe pospolite logarytmy” (Brno 1862). Z innych jego publikacji wymienić należy prace o reformie szkół średnich (1879), o wpływie techniki na cywilizację (1880), z zakresu meteorologii (1881) i o liniach krzywych płaskich (1883). W r. 1867 założył Polskie Tow. Pedagogiczne, a w l. 1868–71 był jego prezesem. Był inicjatorem i redaktorem periodyku tego Towarzystwa pt. „Szkoła”; w r. 1868 organizował pierwszy galicyjski zjazd pedagogiczny. Był też członkiem komisji egzaminacyjnej dla nauczycieli szkół średnich. Inicjował lwowską szkołę przemysłową oraz lwowską szkołę przemysłu artystycznego i brał udział w ich organizowaniu. Założył Tow. Rzemieślnicze «Gwiazda», a wraz z R. Gostkowskim założył Tow. Politechniczne we Lwowie oraz jego pierwszy organ pt. „Dźwignia”, poza tym brał udział w pracach Galicyjskiego Tow. Gospodarskiego.

Rodzinne zdolności artystyczne spowodowały też i na tym polu bujną działalność M-ego. Koncertował we Lwowie jako wiolonczelista i należał do zespołów kameralnych orkiestry Polskiego Tow. Muzycznego we Lwowie, a poza tym założył Tow. Śpiewacze „Lutnia” i był jego prezesem. Rzeźbił też i rysował, był dyrektorem Tow. Sztuk Pięknych we Lwowie i organizatorem popularnych wykładów o sztuce, a jako radny miejski był szczególnie czynny w sekcji budowlanej. Bardzo utalentowany, miał trudne usposobienie: potrafił całkowicie porzucić dzieła, które powołał do życia, jak np. Tow. Pedagogiczne i ruch nauczycielski. Mimo dłuższej choroby czynny był do końca. Zmarł 2 IX 1886 we Lwowie. Z małżeństwa z Maricą Ferro, Włoszką (zm. 30 IV 1913 we Lwowie), działaczką narodową w r. 1863, miał synów: Stanisława (1863–1892), lekarza, i Karola (zob.), oraz córki: Herminę (1860–1922), zamężną za Karolem Skibińskim, prof. mechaniki na Politechnice Lwowskiej, i Anielę (1870–1911), śpiewaczkę.

 

Enc. Org. (1898–1904); W. Enc. Ilustr.; W. Enc. Powsz., (PWN); – Brzeziński W., Historia Lwowskiego Oddziału Towarzystwa Pedagogicznego, Lw. 1894 s. 5–8 (fot.); Księga jubileuszowa Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, Lw. 1908; Księga pamiątkowa Polskiego Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie, Lw. 1927 s. 2, 3, 7; Kucharzewski F., Piśmiennictwo techniczne polskie, W. 1911 I 251–2; Pamiętnik jubileuszowy Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, Lw. 1902 s. 6, 10, 18, 53 (fot.); Politechnika Lwowska, jej stan i potrzeby, Lw. 1932 s. 103; Ręgorowicz I., Historia Instytutu Technicznego w Krakowie, Kr. 1913 s. 174; Zajączkowski W., C. K. Szkoła Politechniczna we Lwowie, Lw. 1894 s. 61, 70, 73, 84, 109, 112; – Programy Politechniki Lwowskiej, 1872–86; – „Czas. Techn.” 1886 nr z 20 IX; „Dzien. Pol.” 1886 nr 203, 205; „Gaz. Lwow.” 1886 nr z 3 IX, 6 IX; „Kraj” 1886 nr z 12 IX; „Kur. Warsz.” 1886 nr 247; „Nowa Ref.” 1886 nr 203, 1913 nr 214; „Przegl. Techn.” T. 23: 1886 s. 244; „Strażnica Pol.” 1886 nr z 4 IX; „Szkoła” 1886 nr z 4 IX, 1892 nr z 2 I (fot); – AGAD: C. K. Min. Wyznań Religijnych i Oświaty 134 u; Arch. UJ: W. L. II 514.

Stanisław M. Brzozowski

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Jan Kanty Maszkowski

1794 - 1865-10-20 malarz
 

Marceli Maszkowski

1837 - 1862-03-05 rysownik
 

Rafał Maszkowski

1838-07-11 - 1901-03-14 skrzypek
 

Karol Zyndram Maszkowski

1868-05-26 - 1938-03-24 malarz
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Józef Brandt

1841-02-11 - 1915-06-12
malarz
 

Leopold Julian Kronenberg

1849-07-27 - 1937-02-23
finansista
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Wojciech Sawicki

1841-04-11 - 1918-06-20
dyrektor banku
 

Zygmunt Singer

1876-06-30 - 1958-01-29
oboista
 

Józef Surzyński

1851-03-15 - 1919-03-05
dyrygent
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.