Sołowiej Kazimierz (1912–1979), kapelan WP, duszpasterz i działacz emigracyjny. Ur. 27 VII w Woronianach (pow. Sokółka), był synem Wiktora i Anastazji z Kunickich.

S. uczęszczał do gimnazjum państwowego w Nowej Wilejce; świadectwo dojrzałości uzyskał w r. 1932. W l. 1932–8 studiował filozofię i teologię w seminarium duchownym i na Wydz. Teologii Uniw. Wil.; tytuł magistra otrzymał na podstawie pracy pt. Idea Boga w filozofii Henryka Bergsona. Święceń kapłańskich udzielił S-owi 11 VI 1938 w Wilnie arcybp Romuald Jałbrzykowski i następnie mianował go etatowym prefektem szkół w Wołożynie pod Oszmianą. W poł. sierpnia 1939, w przededniu wybuchu drugiej wojny światowej, S. zgłosił się na ochotnika do wojskowej służby duszpasterskiej. Nie otrzymawszy przydziału, w trakcie działań wojennych opuścił Wołożyn, udając się w kierunku Wilna, 21 IX t.r. przeszedł granicę litewską. W listopadzie t.r. dotarł do Francji, gdzie ponownie starał się o przydział do WP, lecz i tym razem bezskutecznie. Równocześnie był duszpasterzem dla Polaków w Troyes, a po upadku Francji (czerwiec 1940) kapelanem zdemobilizowanych żołnierzy polskich w Pirenejach; pełnił też rolę łącznika między innymi księżmi polskimi we Francji a przebywającym w Lourdes kard. Augustem Hlondem. Na jego polecenie wyjechał 25 V 1941 do francuskiej Afryki Północnej (Algieru), gdzie był duszpasterzem wśród Polaków – uchodźców cywilnych. Jeździł też w głąb pustyni saharskiej do obozów, w których internowani byli żołnierze polscy (m.in. w rejonie Colomb-Bechar). Po wyzwoleniu Algieru przez aliantów otrzymał za tę działalność podziękowanie ministra obrony narodowej Mariana Kukiela. Wykładał religię w polskiej szkole powszechnej, gimnazjum i liceum w Algierze. Dopiero 1 III 1944 został powołany do służby wojskowej w stopniu kapitana i mianowany kapelanem Placówki Ewakuacyjnej «Afryka Północna». W listopadzie t.r. został przydzielony do Jednostek Wojskowych w Wielkiej Brytanii i mianowany tymczasowym kapelanem Centrum Wyszkolenia Łączności (CWŁ) w Kinross oraz więzienia w Middlebank. Szybko zyskał sobie uznanie przełożonych oraz opinię dobrego kaznodziei. W czerwcu 1945 został etatowym kapelanem CWŁ, na którym to stanowisku pozostał do listopada 1947. W listopadzie 1946 wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Zdemobilizowany w r. 1948, zdecydował się pozostać na emigracji politycznej.

Pierwszą placówką duszpasterską S-a w Wielkiej Brytanii był Edynburg, gdzie był duszpasterzem polskim dla miasta i okręgu od r. 1948 do 31 VII 1950. Powołany następnie na sekretarza generalnego i notariusza Polskiej Misji Katolickiej w Anglii i Walii, osiadł w Londynie. Na nowym stanowisku pozostał do marca 1955, kiedy to objął duszpasterstwo rozległej parafii polskiej Londyn-Śródmieście, korzystającej z bocznej kaplicy kościoła p. wezw. św. Filipa Neri (Brompton Oratory), w której znajdował się obraz Matki Boskiej Kozielskiej. Po kilkuletnich staraniach (2 II 1961) uzyskał S. dla parafii własny kościół p. wezw. św. Andrzeja Boboli przy Leysfield Road, który odnowił. Z racji centralnego położenia kościół ten nabrał specjalnego znaczenia w życiu wychodźstwa polskiego; odbywały się w nim główne uroczystości narodowe. Walnie przyczynił się do tego sam S. kazaniami w duchu niepodległościowym oraz bezkompromisowej krytyki komunizmu radzieckiego i PRL. Sprowadzał też rekolekcjonistów z zagranicy, co było praktyką mało znaną na gruncie londyńskim. Zaprowadził stałą katechezę dla młodzieży polskiej; w r. 1965 urządził dla niej u św. Andrzeja pierwszą w Londynie od wojny uroczystość udzielenia sakramentu bierzmowania. Opiekował się też Katolickim Stow. Młodzieży Polskiej. W r. 1964 otrzymał tytuł papieskiego prałata honorowego. W r. 1970 został naczelnym kapelanem Stow. Kombatantów Polskich (członkiem jego Rady był od r. 1946). Był założycielem i duchownym opiekunem Stow. Serca Jezusowego, kapelanem Związku Artystów Scen Polskich, członkiem Rady Polskiego Ośrodka Kulturalno-Społecznego w Londynie i Rady Tow. Pomocy Polakom. Zmarł nagle 20 V 1979 podczas pielgrzymki w Rzymie. Pochowany został na cmentarzu Gunnersbury w Londynie. Był odznaczony Orderem Odrodzenia Polski III kl., Medalem Wojska oraz Krzyżem Maltańskim I kl. Upamiętniony został w kościele św. Andrzeja tablicą oraz witrażem św. Kazimierza.

Catalogus ecclesiarum et cleri archioecesis Vilnensis pro anno Domini 1939, Vilnae 1939; Nir R., Catalog of the Polish American Archives at Orchard Lake, Orchard Lake, Mich., 1999 III; Grodziska K., Polskie groby na cmentarzach Londynu, Kr. 1995; Rocznik katolicki na rok jubileuszowy 1950, Londyn 1950 s. 100, 107, 117; – Dwadzieścia pięć lat Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, Red. J. Wawrzkiewicz, Londyn 1971; Juszczyk R., Kościół św. Andrzeja Boboli w Londynie, Londyn [b.r.w.]; Milker A., Jubileusz ks. Proboszcza Sołowieja, „Dzień Pol.” 1963 nr z 30 IV; L. B., Naczelny Kapelan SPK, tamże 1970 nr z 11 VI; – Słowikowski M. Z., In the Secret Service: The Lighting of the Torch, London 1988; Tomaszewski W., Na szkockiej ziemi. Wspomnienia wojenne ze służby zdrowia i z polskiego Wydziału Lekarskiego w Edynburgu, Londyn 1976; – Wspomnienia pośmiertne: „Duszpasterz Pol. Zagranicą” 1979 nr 4, „Orzeł Biały” 1979 nr 178, „Dzien. Pol.” 1979 nr 138 (S. Soboniewski, fot.), „Wiad. Kośc. Archidiec. w Białymstoku” R. 8: 1982 nr 4; – Inst. Pol. i Muz. Gen. Sikorskiego w Londynie: Akta personalne S-a.

Andrzej Suchcitz