INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Leon Sulima  

 
 
1859-04-08 - 1908-06-05
Biogram został opublikowany w latach 2007-2008 w XLV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sulima Leon, pseud. Wojtek (1859–1908), działacz socjalistyczny.

Ur. 8 IV w Makarówce (pow. konstantynowski) w rodzinie chłopskiej, był synem Wincentego Juliana i Zofii z Gasiuków.

Po ukończeniu szkoły elementarnej w Makarówce pracował S. jako kowal w Siedlcach. W l. dziewięćdziesiątych XIX w. działał w PPS i współtworzył w Siedlcach jej Okręgowy Komitet Robotniczy. W r. 1903, wraz z młodszym bratem Pawłem, kolportował w pow. konstantynowskim nielegalną broszurę PPS pt. „Opowiadania z dziejów Polski dla braci włościan”. Po wybuchu rewolucji 1905 r. uczestniczył w Siedlcach w tworzeniu powołanej w marcu t.r. Organizacji Spiskowo-Bojowej PPS (od czerwca 1906 Organizacja Techniczno-Bojowa, od listopada t.r. Organizacja Bojowa ) i organizował ćwiczenia dla jej członków. W walce frakcyjnej w PPS stanął po stronie niepodległościowych «starych» przeciw lewicowym «młodym» i po rozłamie na IX Zjeździe partii (19–25 XI 1906 w Wiedniu) wszedł do PPS-Frakcji Rewolucyjnej, która przejęła zreorganizowaną przez niego siedlecką OB. Uczestniczył w przygotowaniach OB do akcji ekspropriacyjnej w Międzyrzecu (pow. radzyński), przeprowadzonej 27 XII 1906. Wraz z dziećmi, Stanisławem i Konstancją, został 13 II 1907 aresztowany w Siedlcach pod zarzutem kolportażu nielegalnych druków socjalistycznych i przechowywania sztandaru PPS. Dzięki zeznaniom córki, która podczas przesłuchań obciążyła siebie, został 20 III t.r. wraz z synem zwolniony. Przeniósł się wtedy do Warszawy i pracował tam przy budowie Mostu Mikołajewskiego (obecnie Most Poniatowskiego). W wynajętym przez niego mieszkaniu na Rynku Starego Miasta 23 odbywały się narady kierownictwa OB; przechowywał tam także bojowców, m.in. Antoniego Sukiennika, rannych w zamachu przeprowadzonym w październiku na agentów Ochrany: Antoniego Dyrcza i Mieczysława Sankowskiego. W ramach OB współorganizował kolejną akcję ekspriopriacyjną na furgon pocztowy w Sokołowie 10 I 1908. Wydany w śledztwie przez jej uczestnika Michała Wohlgemuta, został 15 I t.r. aresztowany wraz z żoną, synem Witoldem oraz ukrywającym się u niego uczestnikiem akcji w Międzyrzecu i Sokołowie Stanisławem Czubaszkiem. Osadzony w X Pawilonie Cytadeli warszawskiej, został oskarżony o współudział w organizacji napadu zbrojnego w Sokołowie. Dn. 31 V sąd wojskowy skazał go na karę śmierci. Został powieszony 5 VI 1908 na stokach Cytadeli. Za wcześniejszy napad w Międzyrzecu został dziesięć dni później ponownie skazany na karę śmierci.

S. był żonaty z Pauliną (ok. 1859–1908), członkinią PPS-Frakcji Rewolucyjnej, aresztowaną wraz z nim i zmarłą 8 IV w więzieniu w Siedlcach. Członkami PPS-Frakcji Rewolucyjnej były również dzieci S-y, zmarłe po aresztowaniu w zbliżonym czasie co rodzice: Stanisław (1885–1908), z zawodu pomocnik kowala, czynny w partii od r. 1906, więziony w Siedlcach (13 II – 20 III 1907), a następnie, za napad w Sokołowie, w X Pawilonie Cytadeli warszawskiej (od 13 I 1908), zmarły prawdopodobnie tamże na początku maja, oraz Konstancja (1889–1909), z zawodu szwaczka, czynna w partii od r. 1905, zajmowała się drukiem i kolportażem nielegalnych wydawnictw, była więziona w Siedlcach (13 II – 16 V 1907), następnie w oddziale kobiecym (tzw. Serbia) warszawskiego Pawiaka (26 XI 1907 – koniec marca 1908) i w X Pawilonie Cytadeli warszawskiej (15 VI 1908 – 19 I 1909); skazana na dożywotnie zesłanie, zmarła podczas transportu. Najwcześniej z aresztowanej rodziny Sulimów zmarł w więzieniu w Siedlcach najmłodszy syn Witold (1895–1908), ofiara dwutygodniowych tortur, którymi usiłowano wymusić na nim zeznania.

S. został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości z Mieczami (1930).

 

Głowacka-Maksymiuk U., Gubernia siedlecka w latach rewolucji 1905–1907, W. 1985 (dot. także córki Konstancji); Kon F., Sądy wojenne w Królestwie Polskim, Kr. 1909 s. 46–7, 49–50; Król S., Cytadela warszawska, W. 1978; Pająk J., Organizacje bojowe partii politycznych w Królestwie Polskim 1904–1911, W. 1985; Radek S. A., Rewolucja w Warszawie, W. 1938 s. 424; Rewolucja 1905–1907 na Mazowszu i Podlasiu, W. 1968; – Krzymowski L., Bojowiec w opałach, „Z minionych dni” 1932 z. 2 s. 21; Mostowski L., Skazany dwa razy na śmierć, Olsztyn 1973 s. 83; Śledziński L., Wspomnienie o tow. Bobrowskim, „Kron. Ruchu Rewol. w Polsce” 1935 nr 1 s. 32; – Kalendarz jubileuszowy – pamiątka XV-lecia odzyskania niepodległości, W. 1934 s. 104, 106, 108; – Wspomnienia pośmiertne: „Robotnik” (PPS-Frakcji Rewolucyjnej) 1908 nr 231, 1932 nr 105, 116, 117; – AAN: Arch. PPS, sygn. 305/VI – 63 k. 601; AGAD: KGGW, sygn. 3659 nr 108 k. 2–25, Pomocnik GGW, sygn. 624 k. 25, Prokurator Warsz. Izby Sąd., sygn. 6211 k. 462, sygn. 6625, 6953 k. 6v, 22, 25v (dot. córki, Konstancji), sygn. 6225 k. 12–87, 125–7, 139–41, 146–8, sygn. 6688 k. 178 (dot. syna, Stanisława), sygn. 7469 k. 119–20; AP w Siedlcach: Siedlecki Gubernialny Zarząd Żandarmerii 11 (dot. syna, Stanisława), sygn. 228 k. 3, 15, sygn. 256 k. 2, sygn. 289 (dot. żony, Pauliny i córki Konstancji); AP w W.: Warsz. Gubernialny Zarząd Żandarmerii, sygn. 2789 k. 159–76, 259–60; CAW: Akta Krzyża Niepodległości (rozporządzenie Prezydenta RP z 19 XII 1930).

Alicja Pacholczykowa

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Bronisław Kasper Malinowski

1884-04-07 - 1942-05-16
etnolog
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Zdzisław Erazm Rauszer

1877-06-15 - 1952-10-20
inżynier
 

Jan Nepomucen Łukowski

1846-05-15 - 1904-12-29
ksiądz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.