Lniski Michał Władysław h. Ostoja (ok. 1723–1777), podwojewodzi pomorski, marszałek pomorski konfederacji barskiej. Był synem Jana, asesora ziemskiego mirachowskiego, i Katarzyny Łebińskiej, a wujem Józefa Wybickiego (Konstancja, siostra L-ego, była matką Wybickiego). W różnym czasie posiadał w woj. pomorskim część dziedzicznej Brodnicy koło Kartuz, Wałdowo i Dąbrówkę w pow. chojnickim, Wałdowo, Dąbrówkę i Zbrachlin w pow. świeckim, Lubieszyn w Kościerzyńskiem, a od r. 1764 dzierżawił dobra królewskie: Nowy Dwór i Nową Wieś w pow. człuchowskim. W r. 1764 jako asesor sądowy tczewski posłował z pow. człuchowskiego na sejm koronacyjny. W r. 1766 został surogatorem grodzkim skarszewskim i podwojewodzim pomorskim. T. r. wybrany posłem z pow. tczewskiego, był marszałkiem ogólnopomorskiego sejmiku przedsejmowego w Starogardzie. W r. 1767 posłował na sejm z pow. tczewskiego, a z kościerzyńskiego przeforsował 20-letniego siostrzeńca, Józefa Wybickiego – i w dużym stopniu wpływał na jego postawę w czasie tego sejmu. Po głośnym (27 II 1768) proteście Wybickiego L. pomagał mu w ukrywaniu się, a następnie w ucieczce ze stolicy. L., uważany już przedtem za przywódcę opozycyjnie nastawionej grupy posłów pruskich, był przez Mikołaja Repnina przesłuchiwany i inwigilowany. Wszedł mimo to do komisji sejmowej dla rozsądzenia spraw dotyczących koronnych dóbr radziwiłłowskich. Jeden z pierwszych w Prowincji Pruskiej opowiedział się za konfederacją barską.
Wytypowany już zimą 1768/9 r. na stanowisko marszałka pomorskiego, L. odkładał zawiązanie konfederacji aż do należytego przygotowania powstania. Wziął udział w zorganizowanym w dn. 21–27 VII 1769 pod naciskiem zbrojnym Wielkopolan zjeździe sztumskim Prowincji Pruskiej i zgodnie z jego postanowieniami, przezwyciężając opór miast, sprzeciwy możnych i obawy przykrych następstw ze strony Prus, doprowadził do zawiązania 16 VIII w Starogardzie konfederacji woj. pomorskiego, jednogłośnie okrzyknięty jej marszałkiem. W manifeście wydanym nazajutrz bez żadnych zwrotów antykrólewskich zapewniał wszystkim równość wyznaniową, bezpieczeństwo handlu, dróg i poczt, ustanawiał komisariat skarbowy i sąd konfederacki. W następnych uniwersałach (z 21 VIII, 30 IX) nakazywał, by w ponoszeniu ciężarów materialnych uczestniczyli nie tylko rolnicy, gburzy i mieszczanie, ale również szlachta. Zbrojnie dopomógł do zawiązania 30 IX konfederacji malborskiej i chełmińskiej. Wkrótce jednak oddziały jego, liczące ledwie 500 ludzi, zostały rozbite, jeden 5 X w Świeciu, drugi 7 t. m. pod Starogardem, po czym L. napierany przez przeważające siły Piotra Czertoryżskiego, przeszedł 13 X granicę pruską koło Lęborka i został osadzony najpierw w Słupsku, a następnie w twierdzy kołobrzeskiej.
Niebawem, w niewyjaśnionych okolicznościach, wydostał się z aresztu i w początkach listopada rozpoczął od nowa pracę organizacyjną na Pomorzu i w początkach stycznia 1770 r. zebrał przeszło 1500 ludzi. Nie udało się jednak L-emu, mimo usilnych zabiegów, zorganizować oddziałów zbrojnych w woj. chełmińskim i malborskim. By ułatwić pracę L-emu, Generalność wydała 1 XII 1769 «sancita», w których gwarantowała zachowanie przywilejów miastom pruskim, a całej prowincji dotychczasowych praw. Jeszcze przedtem wysłała na wsparcie kilka pułków wielkopolskich. Przy ich pomocy Pomorzanie stoczyli parę zwycięskich utarczek: ok. 31 XII pod Toruniem, 11 I 1770 pod Starogrodem koło Chełmna, a 12 I pod Świeciem. Natomiast pod Kcynią poniósł L. 29 I dotkliwą porażkę. Zdał wówczas komendę nad oddziałem pomorskim płkowi Pawłowi Skórzewskiemu, a wzywany do Generalności, podążył do Preszowa. Dn. 9 IV złożył przysięgę w Radzie Najwyższej.
L. wszedł do grona czołowych i najbardziej wtajemniczonych członków Generalności. Wysoko oceniany nawet przez bardzo krytycznego wobec konfederatów C. F. Dumourieza, związał się z partią rządzącą, tj. obozem Adama Krasińskiego. Już 14 IV delegowany był do inkwizycji aresztowanego Józefa Bierzyńskiego, marszałka sieradzkiego, a 20 VI został członkiem komisji do zorganizowania sądów konfederackich. Dn. 14 VIII Generalność wysłała L-ego do Wiednia w charakterze swego ajenta przy poselstwie francuskim. Za pośrednictwem francuskiego posła w Wiedniu D. F. Duranda zabiegał o pozyskanie Teodora Wessla do pozytywnej współpracy z Generalnością, a w październiku czynił usilne starania, by Rada Najwyższa wstrzymała ogłoszenie bezkrólewia, uważając krok ten za wielki błąd polityczny. W końcu października powrócił do Preszowa zastąpiony na wiedeńskiej placówce przez Michała Zboińskiego. W r. 1771 brał udział w pracach nad ułożeniem procedury procesu w sądach konfederackich. Kilkakrotnie ingerował u Józefa Zaremby w sprawie sporu o regimentarstwo wielkopolskie, aż wreszcie potępił Zarembę za ignorowanie poleceń Rady Najwyższej i samowolne sięgnięcie po laskę wielkopolską (7 XII 1771).
W końcu 1771 r. L. znów został delegowany w misji dyplomatycznej do Wiednia, gdzie omawiał z Durandem sprawę subsydiów francuskich. Powrócił do Cieszyna w styczniu 1772. Wśród różnych zajęć troszczył się i o swą «dywizję» pozbawioną bazy zaopatrzeniowej na Pomorzu okupowanym przez Prusaków, a uszczuploną znacznie w walkach staczanych w północnej Wielkopolsce, i po przeniesieniu się z Generalnością do Cieszyna (wrzesień 1771) ściągnął ją w Krakowskie. W początkach 1772 r. jeden jej oddział pod dowództwem płka F. Gordona bronił oblężonego Wawelu, drugi stał garnizonem w Lanckoronie, a trzeci L. przydzielił do dyspozycji Rady Skarbowej. Dn. 15 IV 1772 wszedł L. do «rady sekretnej», która miała prowadzić rokowania z Wiedniem i Warszawą. Wziął udział w zjeździe landshuckim w Bawarii (11–14 XII 1772). Z tzw. gronem szwajcarskim (Pac, Krasiński, Bohusz i in.) przebywał w ciągu r. 1773 kolejno w Szafuzie, Rheinau i Baden koło Zurychu, a następnie czas dłuższy w Awinionie. W marcu 1775 zdecydował się na powrót do kraju, by ratować dobra dla licznego, a nieletniego potomstwa. Zamieszkał w Gdańsku, gdzie też zmarł w r. 1777.
Ożeniony z Joanną Grąbczewską, miał L. dwie córki: Barbarę, zamężną Łaszewską, i Helenę, oraz 6 synów: Józefa, w służbie bawarskiej, Onufrego, Nepomucena, Pawła, Aleksandra i Ewalda. Z drugiej żony, Marianny of Caldwells Gordon (a nie Jordon, jak u M. Bära, czy Jordan, jak u A. M. Skałkowskiego), 1. v. Bagińskiej, potomstwa nie zostawił.
Boniecki; Uruski; Wielądko W. W., Heraldyka, czyli opisanie herbów…, W. 1798 V; – Bär M., Der Adel und der adelige Grundbesitz in Polnisch-Prussen zur Zeit der preussischen Besitzergreifung, Leipzig 1911 s. 14, 75, 111, 131, 134; Konopczyński, Konfederacja barska; Lechicka J., Józef Wybicki, Tor. 1962; Michalski J., Schyłek konfederacji barskiej, Wr.–W.–Kr. 1970; Pułaski K., Szkice i poszukiwania historyczne, Lw. 1909 IV; Skałkowski A. M., Józef Wybicki, I. 1747–1795, P. 1927; Szczygielski W., Konfederacja barska w Wielkopolsce 1768–1770, W. 1970; tenże, Pomorze w konfederacji barskiej (1768–1772), „Pomerania” (P.) T. 3: 1928 s. 25–6, 29, 32–4, 41–2; – Arch. Wybickiego, I (1768–1801); Listy Wojciecha Jakubowskiego do Jana Klemensa Branickiego, Wyd. J. Bartoszewicz, W. 1882 s. 154; Lubomirski S., Pod władzą księcia Repnina, Oprac. J. Łojek, W. 1971; Materiały do dziejów wojny konfederackiej 1768–1774 r., Wyd. W. Konopczyński, Kr. 1931; Neue Genealogisch-Historische Nachrichten, Leipzig 1770–2 s. 549, 554, 677; Płata wojsk i chleb zasłużonych 1771, s. 63; Politische Correspondenz Friedrichs des Grossen, Berlin 1906 XXIX; Puttkamer J. A., Krótkie zebranie okoliczności…, Wyd. W. Konopczyński, Arch. Kom. Hist. PAU, Kr. 1930 XIV; Sapieżyna T., Z pamiętnika konfederatki, Wyd. W. Konopczyński, Kr. 1914; Vol. leg., VII 137, 220, 345, 359; Wybicki J., Życie moje, Wyd. A. M. Skałkowski, Kr. 1927; Źródła odnoszące się do pierwszego okresu panowania Stanisława Augusta po rok 1773, Wyd. H. Schmitt, Lw. 1884 s. 84, 112; – „Thornische Wöchentliche Nachrichten” 1769 s. 348, 350; – AGAD: Arch. Radziwiłłowskie V 8584, BOZ 964 s. 809–12, Zbiory Komierowskich, 67/87; Arch. m. Tor.: rkp. nr IIa 3336, nr VII 60; Arch. Państw. w Ł.: Zbiory Bartoszewiczów, Teki Wessla nr 255, 265, 281; B. Czart.: rkp. nr 832 s. 431, nr 703, nr 944 s. 430, nr 946 s. 443–5, nr 980 s. 480–2, 529, 642–53; B. Jag.: rkp. 6672 s. 108; B. Kórn.: Arch. Zaremby nr III 192, nr IV 305, nr V 344, nr V 384, nr 2118; B. Ossol.: rkp. nr 3030, nr 3041; Tow. Przyj. Nauk w Wil.: rkp. nr 51 s. 24, nr 94, nr 95 s. 74–6, 167, 273, 293–5, 297, 349, 374–5, 402, 735; WAP w Gd.: rkp. nr 300/29/232 s. 285, 290–1, 362, 370, 410, Depoz. Mewe nr 331/280 s. 461, Depoz. Skarszewy nr 344/19, nr 344/27 s. 39–41.
Wacław Szczygielski