INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Mieczysław Oxner  

 
 
1879-12-31 - 1944-06-04
Biogram został opublikowany w 1979 r. w XXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Oxner Mieczysław (1879–1944), zoolog, oceanograf, wicedyrektor Muzeum Oceanograficznego w Monako. Ur. 31 XII w Rudzie Guzowskiej (pow. błoński), był synem przemysłowca i właściciela ziemskiego Karola (zm. 1934) i Leonilli z Nowaków (zm. 1936). Ukończył rządową szkołę średnią nr 5 w Warszawie w r. 1899. W latach gimnazjalnych uczestniczył w tajnej działalności patriotycznej i w związku z tym musiał wyjechać za granicę. W Berlinie w l. 1899–1902 jako wolny słuchacz studiował medycynę i nauki przyrodnicze, głównie zoologię pod kierunkiem F. E. Schulzego. Za działalność niepodległościową aresztowano go i wydalono z Niemiec. W l. 1902–5 studiował zoologię na wydziale filozoficznym uniwersytetu w Zurychu i uzyskał tam 13 XI 1905 doktorat na podstawie rozprawy pt. Ueber die Kolbenzellen in der Epidermis der Fische, ihre Form, Verteilung, Entstehung und Bedeutung („Jenaische Zeitschr. für Naturwissenschaft” Bd 40: 1905 nr 3). Pracę tę wykonał w stacjach zoologicznych Roseoff i Villefranche, gdzie przeprowadził badania histologiczne nad rozwojem, rozmieszczeniem i regeneracją gruczołów białkowych w nabłonku skóry u 21 rodzajów i gatunków ryb morskich. Następnie w Paryżu w l. 1905–7 pracował w laboratorium zoologicznym na Sorbonie i studiował w katedrze fizjologii zwierząt w Collège de France.

Od 30 IV 1907 O. pracował w Muzeum Oceanograficznym w Monako nieprzerwanie aż do aresztowania w czasie drugiej wojny światowej. Początkowo był urzędowym sekretarzem odpowiedzialnym (secrétaire-agent comptable) i preparatorem w zakresie chemii. Następnie mianowany został w maju 1910 asystentem, a w styczniu 1928 wicedyrektorem laboratorium chemicznego Muzeum. Był wybitnym specjalistą w zakresie budowy akwariów morskich i aklimatyzacji w nich zwierząt. Brał główny udział w organizowaniu sal wystawowych poświęconych oceanografii fizycznej i stosowanej, a przede wszystkim w urządzaniu i stałym powiększaniu wielkiego Akwarium Muzeum Oceanograficznego. Wypracował specjalne metody analizy chemicznej wody morskiej i zwalczania chorób ryb akwariowych. W zakresie zoologii był znakomitym znawcą biologii morskich ryb i robaków z typu wstężnic (Nemertini). Opublikował ponad 50 prac naukowych, w większości dotyczących zagadnień systematyki i regeneracji u wstężnic. W r. 1909 poznał przebywającego okresowo w Monako Józefa Nusbauma-Hilarowicza, z którym się zaprzyjaźnił. Wspólnie opublikowali ok. 15 rozpraw, wśród nich szczególnie cenne Studien über die Regeneration der Nemertinen, cz. IIII („Archiv für Entwicklungsmechanik der Organismen” Bd 30: 1910, Bd 32: 1911, Bd 35: 1912).

O., przebywając stale poza granicami Polski, przyjeżdżał często do rodziny w kraju. W pierwszych latach niepodległości zabiegał u władz polskich o założenie na wybrzeżu bałtyckim morskiej stacji biologicznej współpracującej z Muzeum w Monako. Dzięki swemu stanowisku w Muzeum Oceanograficznym umożliwił kilku Polakom odbycie tam studiów specjalistycznych. Henryk Raabe opisał i nazwał na cześć O-a nowy gatunek glonu, wywołującego schorzenia na skórze ryb morskich, żyjących w akwariach, Leucosphaera Oxneri n.g. n. sp. („Bulletin de l’Institut Océanographique Monaco” Vol. 37: 1940 nr 785). Na kilka lat przed drugą wojną światową został O. konsulem honorowym Polski w Księstwie Monako i w pierwszym okresie wojny pomagał Polakom, których zastała tam wojna. Współpracował z komisją epidemiologiczną Ligi Narodów i organizacjami naukowymi w kilku krajach Europy Zachodniej. Policja niemiecka aresztowała go 1 V 1944 w jego mieszkaniu w Monako i uwięziła w miejscowości Nizza, skąd 3 VI został odesłany do obozu Drancy we Francji, a 30 VI deportowany z transportem Żydów do obozu koncentracyjnego Oświęcim-Brzezinka. Transport ten liczący 1 027 osób przyjęto 3/4 VII, skąd po selekcji zgładzono 404 osoby w dn. 4 VII 1944 w komorach gazowych; wśród nich prawdopodobnie znajdował się O.

O. był odznaczony licznymi orderami zagranicznymi (Korony Włoskiej, Korony Belgijskiej, monakijskim Orderem Św. Karola, portugalskim Orderem Św. Jakuba od Miecza, francuską Legią Honorową i Orderem Polonia Restituta (1928).

Dwukrotnie żonaty z cudzoziemkami (nazwisk nie ustalono), O. dzieci nie pozostawił.

 

Fot. w Muz. Oceanograficznym w Monako, w Muz. Oceanograficznym w Gdyni i w posiadaniu Gabriela Brzęka; – W. Enc. Powsz. (PWN); Hirsch G., Index Biologorum, Berlin 1928 s. 222; „Rocznik Służby Zagranicznej RP” 1934–9; – Brzęk G., Historia zoologii w Polsce do r. 1918, Cz. III: Materiały do historii ośrodka warszawskiego, L. 1955 s. 134, 180; Księga pamiątkowa ku uczczeniu 30-letniej działalności naukowej i piśmienniczej prof. dra Józefa Nusbauma-Hilarowicza…, Lw. 1911 s. 20, 38, 235, 237–40, 246, 299–306; – Nusbaum-Hilarowicz J., Pamiętniki przyrodnika. Autobiografia, Lw. [1922] s. 96–7; – „Annuaire de la Principauté de Monaco” 1934 s. 297; „Kosmos” 1931 tom jubileuszowy, cz. II s. 130–9; „Medycyna i Przyroda” R. 2: 1938 nr 1 s. 14; „Problemy” R. 5: 1949 nr 6 s. 390, nr 9 s. 644; „Tyg. Ilustr.” 1910 nr 22 s. 443–4; – Informacje: Muz. Oceanograficznego w Monako (z wykazem publikacji O-a przez J. Carpine-Lancre). Internationaler Suchdienst, Arolsen, Państw. Muz. Oświęcim-Brzezinka, Arch. uniw. w Zurichu, Arch. uniw. Humboldta w Berlinie oraz G. Brzęka z Akademii Rolniczej w Lublinie, Stanisława Kujawy z Muz. Oceanograficznego i Akwarium Morskiego w Gdyni oraz rodziny z Warszawy.

Andrzej Dzięczkowski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
Ten biogram został opublikowany dzięki PGE - Mecenasowi projektu iPSB. pge-logo-pion-size2.png
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Tadeusz Borowski

1922-11-12 - 1951-07-03
poeta
 

Janusz Jędrzejewicz

1885-06-21 - 1951-03-16
premier II RP
 

Stanisław Car

1882-04-26 - 1938-06-18
polityk
 

Jerzy Zdziechowski

1880-08-27 - 1975-04-25
minister skarbu
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 

Jan Pitass (Pitas)

1844-07-03 - 1913-11-11
ksiądz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.