INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Mikołaj Kamieński h. Ślepowron     

Mikołaj Kamieński h. Ślepowron  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1964-1965 w XI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

  

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Kamieński Mikołaj h. Ślepowron (1799–1873), pułkownik. Ur. 6 XII w Tuszebinie na Wołyniu, syn podkomorzego Andrzeja i Rozalii z Kamieńskich; bratanek gen. Henryka. W r. 1817 ukończył Szkołę Politechniczną w Warszawie ze stopniem konduktora. W r. 1818 wszedł jako podchorąży do 2 p. ułanów. Awansowany w r. 1822 na podporucznika, w 1828 na porucznika, podał się do dymisji z powodu złamania nogi we wrześniu 1830 r. Wrócił do służby zaraz po wybuchu powstania, zdobywając sobie w kampanii 1831 r. reputację świetnego jeźdźca i odważnego oficera. Służył kolejno w jeździe lubelskiej, w 5 p. ułanów, 2 p. krakusów, wreszcie jako dowódca (19 VIII 1831 podpułkownik) 7 p. ułanów. Bił się pod Grochowem, Białołęką, Pustelnikiem, Ostrołęką, Liwem, Kockiem, Łysobykami; dwukrotnie ranny, odznaczony został złotym Krzyżem Virtuti Militari.

Przekroczywszy granicę z korpusem M. Rybińskiego trafił zrazu do Lwowa, gdzie ożenił się z zamożną arystokratką, Adaminą Potocką. Mimo tych koneksji został w r. 1834 wraz z ogółem emigrantów wydalony z Galicji. Przebywał rok w Lozannie, 2 lata we Florencji. W r. 1838 na próżno starał się wejść do służby wojskowej belgijskiej; wreszcie osiadł na stałe w Paryżu. W r. 1842 przystąpił do towiańczyków, ale nie poddał się biernie przywódcom sekty i zaprotestował w listopadzie 1844 r. przeciw głośnemu pismu Mickiewicza do cara Mikołaja. W miesiąc później, ugiąwszy się pod naciskiem poety, podpisał rewers, w którym zrzekał się zupełnie własnej woli na rzecz A. Towiańskiego. Lecz już 1 III 1845 r. podał do prasy oświadczenie, że występuje z «Koła»; potępił przy tym publicznie panującą wśród towiańczyków «wieżę Babel», a w szczególności wchodzenie w pakty z caratem. W opozycji tej umacniał go Słowacki, który w t. r. dedykował K-emu „Genezis z ducha”. Tymczasem K. przeżywał dalsze wahania, przyznawał, «że za Kołem żyć nie podobna». Pod wrażeniem powstania 1846 r. ogłosił odezwę wzywającą rodaków do wymarszu do kraju. Chciał utworzyć kolumnę zbrojną z paruset ochotników i iść z nią do Lombardii, gotów w marszu swym przez Szwajcarię spotkać się i pojednać z Towiańskim. Po rozchwianiu się tych planów K. jeździł w r. 1847 do Algierii, jako mocodawca W. Sanguszki, dla rozejrzenia się w możliwości nabycia dóbr ziemskich w kraju nie zagrożonym na razie rewolucją socjalną.

Na wiosnę 1848 r., gdy emigranci polscy śpieszyli z powrotem do kraju ogarniętego powstaniem, «rada gospodarcza» jednej z kolumn zaproponowała K-emu objęcie dowództwa. K. zwrócił się o aprobatę do secesyjnej grupy towiańczyków, pozostających pod wpływem Mickiewicza i, złożywszy krótką «retraktację» wysuwanych przeciw «Kołu» zarzutów, wyruszył z Paryża 11 IV na czele 130 Polaków i 60 Francuzów. W Strasburgu dowiedział się o upadku powstania poznańskiego. Po parotygodniowych wahaniach dał się przekonać wezwaniom Mickiewicza i 1 VI przyprowadził do Mediolanu 115 ludzi, obejmując dowództwo Legionu polskiego w Lombardii. W miesiąc później wyruszył na linię bojową na pograniczu Tyrolu, gdzie gen. Durando powierzył mu dowództwo nad kompanią polską i paru kompaniami włoskimi. Dn. 6 VIII w chlubnie stoczonej potyczce pod Lonato K. odniósł ranę i w chwili odwrotu sił włoskich został pozostawiony pod okupacją austriacką w Brescii. Przedostawszy się po 2 miesiącach do Piemontu, oświadczył podkomendnym legionistom, że w odniesionej ranie swej upatruje karę bożą za sprzeniewierzenie się woli Towiańskiego i rezygnuje z dalszego udziału w walce.

W następnych latach K., osiadły znów w Paryżu, nie powrócił już do towiańczyków, ale pozostał w kręgu przyjaciół Mickiewicza. Wybuch wojny wschodniej zbliżył go do Hotelu Lambert: w czerwcu 1854 r. objął z jego ramienia dowództwo brygady jazdy (pułk kozaków i pułk ułanów) w dywizji polskiej formowanej przez gen. W. Zamoyskiego na Bałkanach. M. in. wystawił wówczas w Warnie pomnik ku czci Władysława Warneńczyka. Gdy po zawarciu pokoju dywizja ta, pozostająca na żołdzie angielskim, ulec miała rozwiązaniu, K. wszedł w ostry zatarg z Zamoyskim, protestując przeciwko werbowaniu rodaków do służby tureckiej. Dymisja K-ego dała powód do rozruchów wśród żołnierzy; zmuszono go wreszcie do opuszczenia miejsca postoju dywizji, a dowództwo angielskie za sprawą Zamoyskiego wydaliło go ze Stambułu do Francji. Własną wersję wydarzeń ogłosił K. pt. Kilka słów o zaszłych wypadkach na Wschodzie (Paryż 1856). Napływ ziemiańskiej młodzieży do Paryża po zawarciu pokoju dał mu motyw do poematu pt. Obrazowania narodowe (Paryż 1857). Te i inne utwory wierszowane (Widzenie, Śmierć marszałka, 1857, Bolesne przeczucia i marzenia, 1871) są pozbawione wartości literackiej.

W r. 1859 K. przeżył boleśnie śmierć jedynego syna Mieczysława (ur. 1832), który próbował kariery wojskowej i marynarskiej, a pisał też po francusku felietony i drobne utwory satyryczne. Zaciągnąwszy się na ochotnika do służby francuskiej, zmarł z ran odniesionych w bitwie pod Magentą. Skromną jego spuściznę literacką zebrał ojciec w tomiku pt. „Souvenirs de voyage et de guerre” Paris 1861. K. starał się w tym czasie daremnie o naturalizację włoską. W miesiącach poprzedzających powstanie styczniowe współpracował z gen. J. Wysockim, który, udając się na pole walki w lutym 1863 r., powierzył K-emu podtrzymywanie dalszych kontaktów z Garibaldim. Z tą chwilą aż do maja, gdy agendy rządowe w Paryżu przejął W. Czartoryski, zajmował się K. wysyłką ochotników do kraju. W jesieni t. r. Rząd Narodowy prosił K-ego (wśród paru innych wojskowych z emigracji) o wnioski co do planu kampanii zimowej. Opracowany przez K-ego memoriał nie został jednak wzięty pod uwagę. Powierzono mu wtedy raczej honorowe funkcje delegata komisarza wojskowego Rządu Narodowego przy Komitecie Polskim w Paryżu. W kwietniu 1864 r. K. przewodniczył obradom tegoż komitetu. W r. 1867 został powołany na członka Tow. Historyczno-Literackiego w Paryżu. W r. 1870 uczestniczył w jałowych zabiegach u rządu francuskiego o umożliwienie Polakom udziału w wojnie z Prusami. W oblężeniu Paryża pełnił jeszcze, choć 70-letni, służbę w gwardii narodowej. Zmarł tamże 5 II 1873 r. Pozostawił fragment pamiętnika z r. 1831 pt. Kilka wspomnień starego żołnierza (P. 1872).

 

Estreicher; – Batowski H., Legion Mickiewicza w kampanii 1848 r., W. 1956; Handelsman M., Adam Czartoryski, W. 1950 III; Kamiński J. A., Materiały do monografii i historii rodzin Kamieńskich i Kamińskich, Lw. 1854–6 I 277 (podpb.); Kieniewicz S., Legion Mickiewicza, W. 1957; Mickiewicz W., Memorial de la Légion polonaise, Paris 1877–1909 I–II; tenże, Żywot A. Mickiewicza, P. 1895 IV; Pawlicowa M., O formacjach kozackich w czasie wojny krymskiej, „Kwart. Hist.” R. 50: 1936 s. 45, 650; Przy borowski, Dzieje 1863 r., V 105; Szpotański S., A. Mickiewicz i jego epoka, W. 1921 II 82, 112, III 117; tenże, A. Towiański, W. 1938 s. 221; – Breański F., Autobiografia, Kr. 1914; Goszczyński S., Listy, Kr. 1937; Legion Mickiewicza. Wybór źródeł, Wyd. H. Batowski, A. Szklarska-Lohmannowa, Wr. 1958; Listy legionistów Mickiewicza, Wyd. H. Lutzowa, Wr. 1963; Michałowski A., Trzyletni pobyt na Wschodzie, Londyn 1857 s. 195–208; Mickiewicz A., Dzieła, Wyd. Narod., T. 16: Listy, W. 1955; Mickiewicz W., Pamiętniki, W. 1933 II; Pawłowski B., Źródła do dziejów wojny 1831 r., W. 1932–5 II-III; [Zamoyski W.], Jenerał Zamoyski, P. 1918–30 IV–VI; – „Roczn. Tow. Hlst.-Liter.” (P.) 1879; – Arch. Nationales à Paris: F 80–609; Arch. PAN: Teka M. Puciaty; B. Kórn.: rkp. 2571–2587 (arch. dywizji kozaków sułtańskich); B. PAN w Kr.: rkp. 2324; B. Pol. w Paryżu: rkp. 480 (papiery osobiste K-ego), Muz. Mickiewicza (arch. Legionu).

Stefan Kieniewicz

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Franciszek Karpiński h. Korab

1741-10-04 - 1825-09-16
poeta
 

Jacek Malczewski

1854-07-14 - 1929-10-08
malarz
 

Andrzej Lubomirski

1862-07-22 - 1953-11-29
działacz gospodarczy
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Stanisław Ludwik Ptaszycki

1853-04-12 - 1933-12-20
filolog
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.