Przybysław (zm. po 1276), wychowawca ks. Bolesława Wstydliwego, kasztelan małogoski, podstoli i wojski krakowski.
W r. 1235 P. poświadczony jest jako wychowawca («paedagogus») Bolesława Wstydliwego. Dbał on zapewne wówczas o rycerską edukację małoletniego księcia. Raz jeszcze, dn. 16 V 1245, P. świadkował na dokumencie Bolesława Wstydliwego i został określony jako «nutritor ducis». Jednakże wtedy zapewne nie pełnił już swych funkcji, bowiem Bolesław Wstydliwy, ur. w 1226 r., był w wieku dojrzałym. Z dużym prawdopodobieństwem można go uznać za tożsamego z komesem Przybysławem, kaszt. małogoskim (sprawującym ten urząd w l. 1246–50), który następnie objął godność podstolego krakowskiego i piastował ją w l. 1254–5. Możemy przypuszczać, że P. odegrał pewną rolę przy Bolesławie Wstydliwym w r. 1273, kiedy to część rycerstwa ziemi krakowskiej i sandomierskiej przy współudziale Pawła z Przemankowa, bpa krakowskiego, zbuntowała się przeciw swemu władcy i zamierzała powołać na tron krakowski Władysława, ks. opolskiego. P. był prawdopodobnie stronnikiem Bolesława Wstydliwego i brał udział w rozgromieniu opozycji. Jako zasłużony dla swego księcia, objął urząd wojskiego krakowskiego, który piastował być może już po buncie w r. 1273, a na pewno w r. 1274. Ostatni raz z tą godnością wymieniony jest w źródłach 17 V 1276. Niedługo potem zmarł; w październiku 1278 urząd wojskiego krakowskiego posiadał Imbram, syn Mścigniewa.
Piekosiński, Rycerstwo, III 135; – Balzer O., Genealogia, s. 280; Halecki O., Powołanie ks. Władysława Opolskiego na tron krakowski w r. 1273, „Kwart. Hist.” R. 27: 1913; Karbowiak A., Dzieje wychowania i szkół w Polsce w wiekach średnich, Pet. 1898 cz. 1 s. 293; Wojciechowski T., O Piaście i piaście, Rozpr. AU Wydz. Hist.-Filoz., Kr. 1895 XXXII 179, 181, 200, 202; – Cod. Pol., I nr 35, 44, III nr 24, 56; Kod. katedry krak., I nr 78; Kod. Mpol., I nr 29, II nr 431, 447; Zbiór dok. mpol., IV nr 874, 877.
Krzysztof Ożóg