INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Remigiusz (Remigian) Andrzej Suszycki      herb Remigiusza Suszyckiego - w: Woszczyna, Kazimierz - Cynosvra salutis ... - w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie - sygn.: SD XVII.4.3546 adl. - źródło kopii cyfrowej: POLONA.pl

Remigiusz (Remigian) Andrzej Suszycki  

 
 
1642-12-04 - 1705-07-13
Biogram został opublikowany w XLVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego w latach 2009-2010.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Suszycki Remigiusz (Remigian) Andrzej (1642–1705), poeta religijny, profesor Uniwersytetu Krakowskiego.

Ur. 4 XII w Kazimierzu pod Krakowem w rodzinie mieszczańskiej, był synem Andrzeja (zm. 1676), rajcy m. Kazimierza i bakałarza sztuk wyzwolonych Uniw. Krak.

W grudniu 1661, za zredagowanie protestacji pewnemu proskrybowanemu księdzu z diec. krakowskiej, został S. uwięziony z polecenia bp. krakowskiego Andrzeja Trzebickiego. Zapewne ok. r. 1662 wpisał się na Wydz. Filozoficzny Uniw. Krak. Posiadał niewątpliwie przygotowanie do studiów, skoro już 8 IV 1664 uzyskał bakalaureat sztuk wyzwolonych; 8 IV 1666 został wypromowany na magistra sztuk wyzwolonych i doktora filozofii. T.r. rozpoczął bezpłatne wykłady jako docent extraneus na Wydz. Filozoficznym Uniw. Krak. i prowadził je do r. 1668. Prawdopodobnie od t.r. wykładał poetykę w Akad. (Kolegium) Lubrańskiego w Poznaniu, później zaś sprawował obowiązki nauczyciela prywatnego w domu kaszt. kaliskiego Kazimierza Władysława Radomickiego. Prawdopodobnie z tego okresu pochodzą związki S-ego z Andrzejem Olszowskim, wówczas bp. chełmińskim i podkanclerzym kor.; być może przez pewien czas pełnił funkcję jego sekretarza. W r. 1670 kontynuował wykłady jako docent bezpłatny na Uniw. Krak. W r. 1672 wyjechał do Włoch z synem Radomickiego, Maciejem, swym wychowankiem. W Padwie 1 II t.r. wpisał się na Uniw. Praw (do albumu nacji polskiej wpisany 15 I). Dn. 23 VII w Uniw. Sapienza w Rzymie uzyskał doktorat obojga praw. Po powrocie do kraju objął obowiązki profesora w uniwersyteckich Szkołach Nowodworskich w Krakowie, a w r. 1673 podjął ponownie wykłady na Uniw. Krak. jako docent extraneus. Powołany 7 VI 1675 do Kolegium Mniejszego, przedstawił dysertację inkorporacyjną Questio physica (Cracoviae 1675), a 7 X t.r. przeprowadził publiczną dysputę i od półr. zim. objął w Kolegium obowiązki profesorskie. Z okazji postąpienia Olszowskiego na arcybiskupstwo gnieźnieńskie i związane z nim prymasostwo opublikował t.r. obszerny i częściowo wierszowany, z elementami biograficznymi Panegyricus […] Andreae […] Olszowski […] in […] eius Gnesnam ingresu (Cracoviae). Zapewne dzięki protekcji prymasa został nobilitowany na sejmie koronacyjnym Jana III Sobieskiego w r. 1676; wymieniono go w konstytucji sejmowej wśród nobilitowanych za zaleceniem hetmanów kor. Używał herbu Roch III odmieniony (odwrócona lilia).

W r. 1679 odszedł S. z Uniw. Krak. Związał się wówczas z Andrzejem Chryzostomem Załuskim, sekretarzem królowej Marii Kazimiery, siostrzeńcem Olszowskiego. Dn. 12 VII 1682 przyjął święcenia diakonatu, a 19 XII t.r. święcenia kapłańskie i objął probostwo w Niegardowie, na które już wcześniej (15 V) uzyskał instytucję kanoniczną od sióstr benedyktynek ze Staniątek. Zapewne dzięki Załuskiemu król Jan III zwrócił na S-ego uwagę i włączył w r. 1685 do poselstwa woj. poznańskiego Krzysztofa Grzymułtowskiego do Moskwy na rokowania o traktat wieczysty z Rosją (podpisany 6 V 1686). Prawdopodobnie w tym czasie otrzymał S. tytuł sekretarza królewskiego. Po powrocie z Moskwy pozostawał zapewne na dworze królewskim; przejął od jezuity Carla Maurizia Voty obowiązki wychowawcy i nauczyciela królewiczów Aleksandra i Konstantego; pełnił je do ok. r. 1692. Zyskał liczne godności kościelne i przywiązane do nich beneficja. Przed 1 X 1690 otrzymał kustodię w kolegiacie w Kielcach, a następnie scholasterię w kolegiacie w Łęczycy. Również przed 1 X t.r. został powołany do kapit. katedralnej w Krakowie jako kanonik gremialny. W grudniu 1693 przebywał w otoczeniu króla w Żółkwi; starał się wtedy u Jana III o prepozyturę kolegiaty św. Michała na Wawelu. Gdy chory król nie mógł pojechać do Warszawy na sejm, S. uczestniczył w redagowaniu uniwersału przesłanego na ręce prymasa Michała Prażmowskiego z wyjaśnieniem przyczyn królewskiej nieobecności. W l.n. pozostawał przy dworze. W lutym 1695 w Warszawie odpowiadał w imieniu królowej Marii Kazimiery posłom od wojska na sejm, przyjętym przez nią na audiencji. W liście do oboźnego kor. Marcjana Chełmskiego oburzał się na antykrólewską działalność fakcji sapieżyńskiej na tym sejmie. T.r. zrezygnował z probostwa w Niegardowie, jednak w r. 1697 ufundował obraz NMP z Dzieciątkiem do ołtarza bocznego tamtejszego kościoła p. wezw. św. Jakuba.

W czasie bezkrólewia po śmierci króla Jana III w r. 1696 prawdopodobnie to S. wypowiedział się przeciw kandydaturze ks. Franciszka Contiego w anonimowej broszurce „Censura candidaturae de natione Galica pro cautela necessaria” ([b.m.r.w.]). W dwudziestą rocznicę nobilitacji S-ego pijar Paweł Wiązkiewicz dedykowal mu kazanie „Caelum Solis in quo Deus posuit tabernaculu(m) suum” (Varsaviae [1696]). W r. 1697 opublikował S. w Krakowie Pieśni nabożnych część pierwszą i Pieśni nabożnych o Pannie Najświętszej część wtórą, a w r. 1700 tamże Świat górny albo Pieśni nabożnych część trzecią. W części pierwszej, zadedykowanej królowej Marii Kazimierze, zawarł pieśni o męce Jezusa Chrystusa oraz poemat „Eucharistia”. Część drugą, poświęconą kultowi Matki Boskiej, zadedykował królewiczom Aleksandrowi i Konstantemu. W Pieśni XXIV, opisując klęski wojenne i straty terytorialne, prosił Matkę Boską o opiekę nad Rzpltą i powściągnięcie kary Boskiej za «wyuzdany na wsze nieprawości zbytek wolności». Część trzecią stanowił cykl szesnastu pieśni, zawierający rozważania o «niebiańskiej przestrzeni», przy czym Pieśń VII Niebo pierwsze była biografią Jana III przedstawiającą w 1200 jedenastozgłoskowcach epizody z życia króla jako haftowane przez Sławę obrazy zawieszone w Pałacu Wieczności. Być może pozostawił też S. opis oblężenia Wiśnicza i Nowego Sącza podczas «potopu» szwedzkiego (niezachowany).

Po śmierci bp. krakowskiego Jana Małachowskiego (1699) oraz jego następcy, Stanisława Dąmbskiego (1700), administratorzy diecezji mianowali S-ego sędzią surogatem. W r. 1703 został on archidiakonem kapit. katedralnej krakowskiej (instalowany 2 VI t.r.). Wszedł w r. 1704 do powołanej przez administratora biskupstwa krakowskiego bp. Kazimierza Łubieńskiego komisji dla zbadania powszechnej opinii o łaskach i cudach, zdziałanych za przyczyną Matki Bożej Niepokalanie Poczętej w Strzyżowie. S. przyjaźnił się z rektorem Uniw. Krak. Szymonem Makowskim oraz polemistą antyjezuickim Janem Markiewiczem. Na budowaną od podstaw uniwersytecką kolegiatę św. Anny (konsekrowaną 21 X 1703) przekazał na tyle znaczne fundusze, że wystarczyło na wzniesienie i bogaty wystrój kaplicy, poświęconej patronce uczonych, św. Katarzynie Aleksandryjskiej. Na Wzgórzu Zamkowym w Kielcach wystawił drewnianą kanonię kustodię. Zmarł 13 VII 1705 w Krakowie i jako archidiakon został pochowany 18 VII w katedrze na Wawelu. Profesor Uniw. Krak. Marcin Bielecki uczcił jego pamięć wspomnieniem „Unio Coronarum pretiosissimus, vi fatorum terris ablatus, ingentium meritorum vigore coelo redditus” (Cracoviae 1705).

Nieliczne druki ze zgromadzonej przez S-ego kolekcji książek zachowały się w Bibliotece Jagiellońskiej (zidentyfikowane dzięki zapiskom proweniencyjnym).

 

Enc. Org.; Estreicher, XXX; Hist. Nauki Pol., II, VI; Jocher; Łętowski, Katalog bpów krak.; Podr. Enc. Kośc.; – Barycz H., Alma Mater Jagiellonica, Kr. 1958; tenże, Nowe i stare elementy w wychowaniu rodziny Sobieskich, „Studia Pedagog.” T. 3: 1956; Bieniarzówna J., Mieszczaństwo krakowskie XVII w., Kr. [b.r.w.] (informacje o ojcu S-ego); Czyż A., Ja i Bóg. Poezja metafizyczna późnego baroku, „Studia Staropol.” R. 54: 1988; Dzieje UJ, I; Dzieło literackie i książka w kulturze. Studia i szkice ofiarowane Profesor Renardzie Ocieczek w czterdziestolecie pracy naukowej i dydaktycznej, Red. I. Opacki, Kat. 2002; Hist. B. Jag., I; Juszyński H., Dykcjonarz poetów polskich, Kr. 1820 II 220–2; Kumor B., Dzieje diecezji krakowskiej do r. 1795, Kr. 1998 I; Leniek, Książka pamiątkowa Gimn. św. Anny, s. XCIX; Pieniążek-Samek M., Tributum gratitudinis reddo: fundacje artystyczne na terenie Kielc w XVII i XVIII wieku. Studium z historii kultury, Kielce 2005; Samek J., Uniwersytecka Kolegiata św. Anny w Krakowie, Kr. 2000 s. 57; Tylkowski M., Krótki opis kościoła akademickiego kolegiaty św. Anny w Krakowie, Kr. 1863 s. 34; Windakiewicz S., Archiwum do dziejów literatury, Kr. 1890 VI 73; Wiśniewski J., Dekanat miechowski, Radom 1917 s. 157; – Arch. nacji pol. w Uniw. Padewskim, I–II; Bellina M., Maiestas virtutis et sapientiae […] Remigii Suszycki…, Glogoviae Maioris 1703; Cybulski P. A., Corona fontis benefici […] Remigii Suszycki superposita, Cracoviae 1703; Podgurski S. J., Consilium Magnum Reginae Sapientiae […] Remigii Suszycki…, Cracoviae 1703; Pruszcz P. H., Klejnoty stołecznego miasta Krakowa, Kr. 1745 s. 213; Sarnecki K., Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego, Wr. 1958; Statuta nec non liber promotionum; Vol. leg., V 406; Woszczyna K., Cynosura salutis […] Remigio Suszycki… dedicata, Cracoviae 1690; – Arch. Kapit. Katedralnej w Kr.: Acta Actorum, rkp. c. 17 s. 229; Arch. Kurii Metropolitarnej w Kr.: Acta Episc., rkp. 67 k. 241, 342, L. Ord., rkp. 5 k. 140; Arch. UJ: Kartoteka L. Hajdukiewicza, rkp. 76 s. 477, rkp. 90, 91 s. 308, 334; B. Jag.: rkp. 5359 t. 13 k. 102–3.

Mieczysław Barcik

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.