Ejsmond Stanisław (1894–1939), artysta malarz, syn Franciszka, artysty malarza, i Marii z Wieniawskich, brat poety Juliana, ur. 8 VIII w Dąbrówce w pow. błońskim, (woj. warszawskie). Atmosfera artystyczna domu ojca wpłynęła na wczesne rozwinięcie się talentu Stanisława E-da, już jako dziecko zdradzającego duże zamiłowanie do sztuki. Wykształcenie średnie otrzymał w Gimnazjum gen. Chrzanowskiego w Warszawie, studia artystyczne odbywał pod kierunkiem ojca, uzupełniając je podróżami w kraju, do Paryża i na Riwierę. Po raz pierwszy wystawiał w r. 1910 w warszawskiej Zachęcie akwarelę »Sowa«, przywitaną przychylną wzmianką Wł. Wankego, recenzenta »Świata«. Od tego czasu »Zachęta« gościła na licznych wystawach jego akwarele i pastele, których tematem przeważnie były kwiaty, zwłaszcza mimoza, oraz martwe natury. W r. 1929 wziął E. udział w Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w grupie artystów niestowarzyszonych. Czynny był E. w życiu Twa Zachęty Sztuk Pięknych, będąc jej członkiem, wyróżnionym medalem (1929 r.), gospodarzem wystaw i uczestnikiem sądu konkursowego (1938 r.), a od roku 1939 wiceprezesem z ramienia artystów. Z chwilą wybuchu wojny niemiecko-polskiej zajął się zabezpieczeniem zbiorów Zachęty, wywożąc z Warszawy 6 względnie 7 IX 1939 Grunwald i Kazanie Skargi Matejki, celem ukrycia przed Niemcami. W czasie pełnienia tego obywatelskiego obowiązku dosięgła go 9 IX bomba nieprzyjacielskiego samolotu w Lublinie.

E. posiadał jedną z większych w Polsce kolekcji motyli, a niezależnie od pracy artystycznej interesował się żywo filatelistyką w związku z czym był odznaczony w Genewie medalem za zbiór znaczków polskich. Zbiór ten stał się poważną podstawą kolekcji Muzeum Poczty w Warszawie.

Informacje rodzinne, katalogi i przewodniki »Zachęty« (1910–39) oraz wzmianki i recenzje prasy warszawskiej z tego czasu; »Il. Kurier Polski« 13 VII 1946, nr 187.        

Red.