Szołdrski Stanisław h. Łodzia (zm. 1645), cześnik kaliski, sędzia surogator grodzki poznański, poseł na sejmy.
Ur. zapewne pod koniec pierwszej dekady XVII w., był synem Macieja (zob.) i jego pierwszej żony, Barbary z Kierskich h. Jastrzębiec (zm. wkrótce po r. 1617), bratankiem bp. Andrzeja Szołdrskiego (zob.). Miał młodszego rodzonego brata Mikołaja (zm. 1632) i siostry: rodzoną Zofię, żonę Andrzeja Słoneckiego, oraz przyrodnią Annę (z małżeństwa ojca z Katarzyną z Gembickich 1.v. Tarnowską), wydaną za szwagra S-ego, Piotra Zajączka.
S. posłował z sejmiku średzkiego na sejm zwycz. 1637 r.; wszedł na nim 9 II t.r. w skład deputacji z izby poselskiej, wyznaczonej do wysłuchania rachunków podskarbińskich. Sejmik średzki obrał go również posłem na sejm 1638 r.; jako reprezentant woj. poznańskiego został S. wówczas deputatem do sądów skarbowych tryb. radomskiego. Dn. 22 V t.r. otrzymał nominację na cześnikostwo kaliskie. Za wstawiennictwem stryja, bp. poznańskiego Andrzeja Szołdrskiego, został obrany we wrześniu 1641 deputatem do Tryb. Kor. T.r. uczestniczył w fundacji bractwa różańcowego w rodowym kościele w Czempiniu. Najpóźniej od lutego 1643 pełnił funkcję sędziego surogatora grodzkiego poznańskiego, był również podstarościm poznańskim. Informacja, że w r. 1645 został obrany do Tryb. Kor. jest błędna; deputatem był wówczas kaszt. biechowski Mikołaj Szołdrski.
Po ojcu otrzymał S. wieś Tarnowo oraz poł. wsi Piechanin (Piechynino, Piechlino) w pow. kościańskim, na których w r. 1633 zapisał żonie Mariannie z Zajączków 10 tys. złp. W r. 1631, wspólnie z bratem Mikołajem, wziął od stryja, Jana Szołdrskiego, na wyderkaf za 8 tys. złp. Grzybno w pow. kościańskim. W r. 1632 kupił za 330 złp. od Agnieszki, wdowy po Andrzeju Łaskawskim, drewniany dom przy ul. Podgórcze w Poznaniu, a w r. 1638 nabył za 11500 złp. od Macieja Kierskiego wsie Krajkowo i Przewóz w pow. kościańskim. Uczestniczył od r. 1641 w skomplikowanych rozliczeniach spadkowych po krewnym ze strony matki, Adamie Brodnickim. Korzystając z poparcia wdowy po Brodnickim, Elżbiety z Cieleckich, nabył za 7 tys. złp. od swych braci ciotecznych Michała, Macieja i Wawrzyńca Kierskich części wsi Brodnica i Grabianowo (pow. kościański), uzyskał też od nich części drewnianego dworu na przedmieściu Poznania koło cmentarza Wszystkich Świętych (tzw. Gaska lub Gaski). Dalsze części Brodnicy i Grabianowa kupił w r. 1641 za 2600 złp. od Tomasza Olewińskiego (od niego nabył też inne części domu na Gaskach), a w r. 1642 za tę samą sumę od córek Stanisława Bukowieckiego (Anny, Marianny, Katarzyny i Konstancji) oraz Marianny z Kierskich. Dobra te sprzedał w r. 1644 za 23 tys. złp. drugiemu mężowi Elżbiety z Cieleckich, podczaszemu kaliskiemu Aleksandrowi Kobierzyckiemu, któremu przekazał także części dworu w Poznaniu w zamian za połowę borów przy Brodnicy i Grabianowie. W r. 1642 sprzedał Jakubowi Zakrzewskiemu za 17 tys. złp. Krajkowo i Przewóz, a w r.n. kupił lub wziął na wyderkaf za 25 tys. złp. od Krzysztofa Prusimskiego podpoznańską wieś Sady i części wsi Wielgie (pow. poznański), które w r. 1644 sprzedał Janowi Bartoszewskiemu za 30 tys. złp. Komisja sejmikowa przysądziła mu w r. 1644 majątek obejmujący dobra Borzejewo, wsie Chłapowo, Gablino (obecnie Gablin), Dominowo, Gerałtowo (obecnie Gierałtowo), Grodzisko i prawa w Sławęcinie w pow. pyzdrskim, po byłym poborcy kaliskim, nieżyjącym już Mikołaju Mieszkowskim, skonfiskowany z powodu zatrzymania przez niego części zebranych podatków; decyzja sejmiku została zatwierdzona przez sejmy z l. 1641, 1642, 1643 i 1647. Po raz ostatni posłował S. z sejmiku średzkiego na sejm 1645 r. Wg Kaspra Niesieckiego zmarł w czasie obrad sejmowych, między 13 II a 27 III 1645; nie żył dowodnie już w lipcu t.r. W testamencie, sporządzonym w obecności kanonika poznańskiego Wojciecha Grzybowskiego i Zygmunta Twardowskiego, także posła na sejm t.r., wyznaczył S. opiekunów dla swego potomstwa i zobowiązał żonę do uwolnienia z poddaństwa Michała Wolskiego. Wg Niesieckiego S. był «w sądach nieuchybny dekretysta, dozorny gospodarz, na duchowieństwo, kościoły i ubogich szczodrobliwy».
W zawartym ok. r. 1633 małżeństwie z Marianną (zm. między 1676 a 1678), córką sędziego ziemskiego kaliskiego Wacława z Wrzący Zajączka, miał S. syna Andrzeja (zm. 6 X 1703 w Czempiniu), posła na pierwszy sejm 1666 r., kaszt. biechowskiego od ok. r. 1692, oraz córki: Dorotę Teresę (zm. 1681?), żonę Stanisława Grodzieckiego, syna kaszt. międzyrzeckiego Adama (zob.), i Katarzynę (zm. po 1686), wydaną za kaszt. santockiego Adriana Miaskowskiego (zob.). Obie córki otrzymały po 20 tys. złp. posagu. Być może córką S-ego była też Anna, niezamężna ascetka. Przypisywana mu córka Marianna (zm. przed 1719), żona Kazimierza Chojeńskiego, a następnie kaszt. kaliskiego Piotra Bronisza (zob.), była w rzeczywistości jego wnuczką. Wnukiem S-ego był również woj. poznański Ludwik Szołdrski (zob.). S. bywa mylony (m.in. we wrześniu 1621, podczas popisu szlachty kościańskiej) ze swym dziadkiem Stanisławem Szołdrskim (zm. ok. 1649), któremu błędnie przypisywano urząd cześnika kaliskiego.
Borkowski, Almanach, s. 239–40; Niesiecki, IV 99, VIII 625; Prinke R., Sikorski A., Królewska krew. Polscy potomkowie Piastów i innych dynastii panujących, P. 1997 s. 66; Święcki, Historyczne pamiątki, II 179; Żychliński, I 321–2, XXII 94; – Cieplucha Z., Z przeszłości ziemi kościańskiej, Kościan 1929 s. 128, 136, 139–40, 272; Hołdys S., Praktyka parlamentarna za panowania Władysława IV Wazy, Wr. 1991 s. 167; Kołodziej R., Pierwszy sejm z 1637 roku, Tor. 2003 s. 203, 267, 273; Krakowiak P., Dwa sejmy w 1666 roku, Tor. 2010 s. 479 (dot. syna, Andrzeja); Łukaszewicz J., Opis historyczny kościołów parochialnych, P. 1858 II 175; Ruszczyński F., Historia Czempinia, P. 1923 s. 7–8 (błędna geneal. i biogr.); – Akta sejmikowe woj. pozn., I cz. 2 s. 109; Kronika jezuitów poznańskich (młodsza), Oprac. L. Grzebień, J. Wiesiołowski, P. 2004 I; Listy Krzysztofa Opalińskiego do brata Łukasza 1641–1653, Wr. 1957; Teki Dworzaczka CD-ROM, Kórnik–P. 1997; Vol. leg., III 942, IV 20, 39, 71, 110; – AP w P.: Poznań Gr. 726 k. 64, Gr. 728 k. 133v, 233v, 247v, 250, 298v, 505v, 544, Gr. 729 k. 20; B. Kórn.: rkp. 201 k. 495v, 507v.
Igor Kraszewski