INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Stefan Niemirycz (Niemierzyc) h. Klamry  

 
 
brak danych - 1630
Biogram został opublikowany w 1977 r. w XXII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Niemirycz (Niemierzyc) Stefan h. Klamry (zm. 1630), podkomorzy kijowski, starosta owrucki. Pochodził z możnej prawosławnej, należącej do kultury ruskiej rodziny, której gniazdo znajdowało się w pow. owruckim. Był synem Andrzeja, dziedzica Czerniechowa koło Żytomierza, sędziego ziemi kijowskiej (zm. 1610), i Marii z Chreptowiczów-Bohurymskich. U schyłku 1603 r. wyjechał N. na studia zagraniczne. W styczniu n. r. zapisał się – wraz z Romanem Hojskim (Hosckim) – na akademię w Altdorfie. Dopuścił się tam jednak różnych wykroczeń przeciwko obowiązującej studentów dyscyplinie, na skutek czego został najpierw osadzony w areszcie domowym, a następnie relegowany. N. i Hojski przenieśli się wówczas do Bazylei, gdzie w r. 1605 zapisali się na tamtejszy uniwersytet. Być może już podczas pobytu za granicą (lub też od razu po powrocie do ojczyzny) N. przeszedł z prawosławia na arianizm i założył (przed r. 1610) zbór w Czerniechowie, który stał się ośrodkiem propagandy tego wyznania na całe woj. kijowskie. Z zapisu Piotra Peresieckiego, który w r. 1611 legował 30 kop groszy lit. «do zboru czerniechowskiego na ubóstwo i potrzeby zborowe», można wywnioskować, iż otaczano tam opieką uboższych współwyznawców. Kaznodzieją tego zboru był w l. 1610–49 Piotr Stoiński. N. założył także zbory w Noryńsku oraz w Szerszniach, które przeszły następnie w ręce Wojnarowskich. Będąc gorliwym wyznawcą arianizmu, uczestniczył stosunkowo często w synodach rakowskich. Z tej to zapewne okazji wpisał się w maju 1618 piękną polszczyzną do sztambucha Andrzeja Lubienieckiego, starszego.

N. brał też dość aktywny udział w życiu politycznym; m. in. posłował na sejmy w l. 1611 i 1618 (deputowano go wówczas z koła poselskiego do Trybunału Radomskiego), 1619 i 1623. Na tym ostatnim sejmie został wyznaczony do komisji dla uregulowania sprawy kozackiej. Uczestniczył w jej pracach jeszcze w r. 1625, kiedy to podpisała ona tzw. ugodę kurukowską, ograniczającą liczbę Kozaków rejestrowych do 6 000 ludzi. Wyrazem uznania dla zasług N-a było nadanie mu (ok. r. 1623) najwyższej godności autonomicznej w woj. kijowskim – podkomorstwa, a następnie (1630) starostwa owruckiego (dziedzicznego zresztą w tym rodzie). Drogą zakupów doszedł do rozległych dóbr na Wołyniu i Kijowszczyźnie, liczących pod koniec jego życia 12 miasteczek i 75 wsi. Brał też udział w licznych najazdach; m. in. w l. 1609–11 miał poważny zatarg z Hrehorym Paszkiewiczem, zakończony zwycięskim najazdem na dobra przeciwnika oraz jego śmiercią. N. zmarł w r. 1630 (przed 21 V).

Z żoną Martą z Wojnarowskich (zm. 1632), również gorliwą arianką, miał N. trzy córki, z których Zofia poślubiła cześnika kijowskiego Stefana Tyszkiewicza, Katarzyna – Pawła Krzysztofa Sieniutę, a następnie Andrzeja Leszczyńskiego (zob.), Helena zaś wyszła za mąż za Mikołaja Lubienieckiego (wraz z mężem przyjęła w r. 1660 katolicyzm), a następnie za kasztelana mścisławskiego Pawła Ryszkowskiego. N. miał także trzech synów, a mianowicie: Jerzego (zob.), Władysława (zob.) i Stefana (zob.).

 

Słown. Geogr., (Noryńsk, Owrucz, Przyborsk); Niesiecki; Uruski; – Lewickij O., Socynianie na Rusi, „Reform. w Pol.” R. 2: 1922; Tazbir J., Stanisław Lubieniecki, przywódca ariańskiej emigracji, W. 1961; – Arch. Jugo-Zap. Rossii, I 117; Liber chamorum; Vol. leg., III 325, 448.

Janusz Tazbir

 
 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.