INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Wiktor Hirsch  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1960-1961 w IX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Hirsch Wiktor (1886–1940), działacz polski na Pomorzu i w Gdańsku, dentysta. Ur. 16 XII we wsi Place w pow. wejherowskim, jako czternaste dziecko rolnika Józefa i Marianny z Puzdrowskich. Pochodził ze starej rodziny kaszubskiej, która (mimo czysto niemieckiego nazwiska) uparcie pielęgnowała w czasie zaborów polskie tradycje na Pomorzu i była jedną z ostoi polskości w czasach germanizacji Kaszub. Po ukończeniu w l. 1893–8 wiejskiej szkoły powszechnej w pobliskim Kielnie uczęszczał do gimnazjum w Wejherowie, które ukończył w r. 1906. Już na terenie gimnazjum organizował wśród kolegów tajne kursy języka polskiego, które skupiały liczne grono młodzieży gimnazjalnej. Mimo represji ze strony władz szkolnych i administracyjnych nie zaprzestał tej działalności. Studia dentystyczne ukończył w Berlinie i Tybindze (Wirtembergia). Mając lat 23 rozpoczął samodzielną praktykę dentystyczną, najpierw w Nowem nad Wisłą, następnie w Elblągu. Narażony stale na przykrości ze strony pruskich władz administracyjnych za otwarty i czynny udział w polskich organizacjach na Pomorzu, będąc zwolniony ze względu na słaby stan zdrowia od służby wojskowej, cały okres pierwszej wojny światowej poświęcił pracy nad odbudową polskości na Pomorzu, gdyż łudził się, że po klęsce Niemiec w r. 1918 i Elbląg wróci w granice odrodzonej Polski. Skoro jednak Elbląg nie wszedł nawet w obręb terenów przeznaczonych do plebiscytu, oddał H. cale swe siły walce o tworzenie i wzmacnianie bloku polskiego w akcji plebiscytowej. Wysiedlony za tę działalność przez pruskie władze z Elbląga, przeniósł się na teren ówczesnego Wolnego Miasta Gdańska i tu rozwinął na nowo działalność patriotyczną. Należał do najstarszych wybitnych działaczy polskich w Gdańsku. Był członkiem zarządu Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku, Związku Powstańców i Wojaków, Macierzy Szkolnej, Tow. Sokół. Pracował w wielu innych polskich organizacjach i towarzystwach. Jako znany dentysta leczył bezpłatnie polskich studentów Politechniki Gdańskiej, był urzędowym dentystą Polskiego Gimnazjum w Gdańsku oraz wielu polskich urzędów i instytucji w Gdańsku.

Wybuch drugiej wojny światowej zastał H-a w Kartuzach, skąd niebawem powrócił do Gdańska. Tu został najpierw 20 X 1939 r. wyrzucony z mieszkania, a 3 XI aresztowany i osadzony w tymczasowym obozie więziennym w Nowym Porcie. Przewieziony do obozu koncentracyjnego w Sztuthofie, a następnie do obozu koncentracyjnego w Oranienburgu pod Berlinem, zginął tam 20 IV 1940 r., powieszony w czasie jednej z egzekucji obozowych.

Na narożniku domu, w którym mieszkał H. w Gdańsku (ul. Pierwsza Grobla 22/23), znajdowała się jedna z dziesięciu rozwieszonych w Gdańsku polskich skrzynek pocztowych na listy, a jedna z dwu zawieszonych nie na budynkach mieszczących polskie urzędy czy instytucje w Gdańsku, lecz na domu z prywatnymi mieszkaniami.

 

Fot. w posiadaniu rodziny; – W XV-lecie Macierzy Szkolnej w Gdańsku 1921–1936, s. 81; – Informacje rodziny, w szczególności wdowy Heleny (obecnie w Kartuzach).

Marian Pelczar

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Władysław Szpilman

1911-12-05 - 2000-07-06
kompozytor
 

Józef Mieczysław Mączka

1888-06-02 - 2 lub 6 września 1918
legionista Piłsudskiego
 

Antoni Wiwulski

1877-02-20 - 1919-01-10
architekt
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Leon Rutkowski

1862-11-06 - 1917-01-07
lekarz
 

Wacław Jakub Rogowicz

1879-09-28 - 1960-03-08
literat
 

Franciszek Jan Smolarek

1918-02-13 - 1985-10-05
pułkownik WP
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.