Singer Zygmunt (1876–1958), oboista, dyrygent, pedagog, kompozytor. Ur. 30 VI w Sieradzu, był synem Rafała, muzyka, członka popularnego w Sieradzu zespołu braci Singerów. Jego stryj Wincenty (1852–1899), skrzypek solista i kameralista, był członkiem orkiestry Teatru Wielkiego w Warszawie, a następnie przez 20 lat profesorem Konserwatorium Tow. Muzycznego w Krakowie.
Wykształcenie średnie S. odebrał w zakresie 6 klas gimnazjum. Naukę gry na skrzypcach rozpoczął w wieku 8 lat pod kierunkiem stryja Wincentego w Krakowie. Kształcił się następnie w grze na oboju oraz w teorii muzyki pod kierunkiem E. Königa w Konserwatorium Muzycznym w Pradze. Po ukończeniu studiów w r. 1893 został pierwszym oboistą w berlińskiej orkiestrze symfonicznej K. Meydera. W r. 1894 rozpoczął studia kompozytorskie pod kierunkiem Adama Münchheimera, które ukończył z wynikiem celującym w r. 1898.
Jeszcze w czasie studiów w r. 1896 zaczął S. pracę w orkiestrze Teatru Wielkiego jako skrzypek, a po kilku latach – jako pierwszy oboista aż do r. 1919. Od r. 1905 zastępował w Instytucie Muzycznym w Warszawie A. Cassinelli’ego, a po jego śmierci, w r. 1906 został kierownikiem klasy oboju. S. uczył również od r. 1909 gry na instrumentach dętych w prowadzonej przez swojego brata Adama szkole muzycznej przy Tow. Muzycznym w Siedlcach. Swoje doświadczenia pedagogiczne zawarł w dedykowanym E. Königowi podręczniku: Teoretyczno-praktyczna szkoła na obój dla zaawansowanych oboistów do artystycznego wykształcenia w 6 częściach (W. 1913, później wyd. dwukrotnie w języku włoskim, w 7 częściach, w l. 1929 i 1953 w Mediolanie u Ricordi’ego). S. był działaczem Związku Muzyków, a w r. 1910 został wybrany na członka zarządu. W l. 1916–18 był członkiem Wydz. Wykonawczego Rady Pedagogicznej Konserwatorium Muzycznego m. st. Warszawy.
W czasie sezonów letnich S. dyrygował koncertami orkiestry Filharmonii Warszawskiej na Dynasach – w r. 1910, a w l. późniejszych – orkiestrą Teatru Wielkiego, m. in. w «Bagateli». Po wystawieniu w r. 1914 w Teatrze Wielkim „Misterium polskiego” na chóry i orkiestrę, opracowanego na zlecenie dyrekcji opery, S. został w r. 1915 zaangażowany na stanowisko stałego dyrygenta baletów w Teatrze Wielkim. W t.r. wystawił balet mitologiczny w 1 akcie z chórami i deklamacją Pan i Muzy, w r. 1917 – poemat choreograficzno-symfoniczny Córka Neptuna, a 30 XII 1918 w Berlinie – Wiatr; czwartą jego kompozycją baletową było Okrężne. S. opracował muzykę do kilku baletów na podstawie utworów innych kompozytorów, m.in. „Misterium polskie”, „Na foyer baletu” (1915), dokonał także przeróbek i uzupełnień do baletu „Pan Twardowski” A. Sonnenfelda. Prawdopodobnie opracował też muzykę do innych przedstawień, którymi dyrygował w Teatrze Wielkim, jak np. „Wesoły garnizon” (1915), „Karnawał dziecięcy” (1916), „W gaju Andersena” (1916), „Tańce artystyczne” (1917), „Oczepiny” (Berlin 1918), „W karczmie” (1919), „Kleopatra” (1920). Ponadto dyrygował przedstawieniami takich baletów, jak: „Lizetta czyli córka źle strzeżona” P. Hertla, „Katarzyna, córka bandyty” C. Pugni’ego, „Giselle” A. Adama, „Jezioro łabędzie” P. Czajkowskiego, „Coppelia” L. Delibes’a. Latem 1918 odbył jako dyrygent tournée artystyczne z baletem warszawskim po Niemczech, występując we Wrocławiu, Dreźnie, Berlinie, Magdeburgu, Mannheimie, Hanowerze, Bremie, Frankfurcie nad Menem i Hamburgu, kierując m.in. wykonaniem kilku swoich kompozycji (np. Wstępu symfonicznego). W przededniu plebiscytu na Górnym Śląsku, w lipcu 1920 S. występował z zespołem baletu warszawskiego w Bytomiu, Gliwicach, Zabrzu, Królewskiej Hucie i Katowicach.
Na stanowisku dyrygenta baletu S. pozostawał do r. 1922, po czym poświęcił się całkowicie działalności pedagogicznej w konserwatorium. Od r. 1918 obok klasy oboju S. kierował także klasą zespołów kameralnych dętych i sprawował nadzór nad klasami instrumentów dętych, od r. 1922 prowadził ponadto klasę orkiestry przygotowawczej, a w r. 1925 przejął po Henryku Melcerze klasę orkiestry wyższej. Wraz z kierownikiem klasy operowej Marcelim Sowilskim przygotowywał w l. 1924–7 szkolne przedstawienia operowe. Był także przez pewien czas dyrygentem orkiestry Miejskiej Szkoły Baletowej. W r. 1927 ustąpił ze stanowiska profesora Konserwatorium Warszawskiego.
W r. 1930 S. wyjechał z ramienia rządu polskiego do Paryża jako instruktor muzyczny tamtejszych polskich zespołów chóralnych i instrumentalnych. Współpracował ze Związkiem Polskich Kół Muzyczno-Teatralnych we Francji, opracowując na jego użytek pieśni kompozytorów polskich. W Paryżu założył szkołę muzyczną i w r. 1931 utworzył ze swoich uczniów orkiestrę kameralną i chór, które występowały pod jego dyrekcją z koncertami oraz przedstawieniami operowymi, m. in. „Halką” Stanisława Moniuszki. S. nawiązał też współpracę jako dyrygent i kompozytor z polskim baletem założonym w Paryżu przez dyrektora szkoły tańca Józefa Kroczyńskiego. W r. 1934 odbył się w Salle des Fêtes du Journal w Paryżu koncert kompozytorski S-a, na którym chóry i orkiestra pod jego dyrekcją wykonały: oratorium Jeanne D’Arc, Koncert d-moll na 2 oboje i orkiestrę symfoniczną oraz kantatę Epilog na 2 głosy solowe, chóry i orkiestrę. W l. n. S. kontynuował działalność pedagogiczną i twórczość kompozytorską, występował też gościnnie jako dyrygent, m.in. w operze w Nicei.
Istotną część dorobku kompozytorskiego S-a stanowiły utwory przeznaczone na obój (m.in. 6 koncertów na obój, 2 sonaty koncertowe na 2 oboje, Morceau de concert pour hautebois uvee accompagnement de piano, op. 6 [b.r.w.]>). Obok muzyki baletowej miał w swoim dorobku opery: Ondyna, Pazik, Wizje. Był autorem feerii na orkiestrę symfoniczną Dzikie łabędzie op. 3 (poszczególne części tego utworu ukazywały się w układzie na fortepian, m.in. Preludium, Szmer fontann, Taniec kwiatów – W. [1910]) oraz Taniec robaków i Lament małej Elizy [b.m. i r.w.]. Wśród kompozycji S-a są utwory na instrument solo z towarzyszeniem orkiestry, m.in. Andante cantabile na wiolonczelę i orkiestrę (wykonane w Filharmonii Warszawskiej w r. 1909), utwory kameralne, m.in. kwintet i decet, a ponadto Valse brillante na fortepian, op. 4 (W. 1899), Preludium na fortepian, op. 2 (W. [1910]), Barkarola, Largo, Humoreska, Serenada, Walc kaprys. S. zmarł 29 I 1958 w Paryżu i tam został pochowany.
Spuścizna kompozytorska S-a znajduje się w dziale muzycznym Bibliothèque Nationale w Paryżu.
S. żonaty był dwukrotnie. Z pierwszą żoną Emilią Olszańską rozwiódł się w r. 1925. Tożsamości jego drugiej żony nie udało się ustalić. Oba małżeństwa były bezdzietne.
Brat S-a Adam (1871 – zm. w czasie II wojny światowej), skrzypek i wiolonczelista, dyrygent orkiestr symfonicznych i pedagog, był profesorem Szkoły Muzycznej Warszawskiego Tow. Muzycznego i kierownikiem jego zespołów instrumentalnych, dyrektorem Tow. Muzycznego w Siedlcach. Drugi jego brat, Józef, był również skrzypkiem, członkiem orkiestry Teatru Małego, a następnie Teatru Wielkiego w Warszawie.
Fot. w: J. Czempiński, Teatry polskie w Warszawie. Rocznik teatralny od 1 VIII 1915 do 1 I 1917, s. 257; – Błaszczyk, Dyrygenci; Handbuch der musikalischen Literatur, Leipzig 1914 XIV; Słown. Muzyków Pol., II (Singer Wincenty); Słown. Teatru Pol.; Grubowski J., Repertuar Opery Warszawskiej, w: Teatr Wielki w Warszawie, Red. J. Kański, W. 1965; Pudełek J., Warszawski balet w latach 1867–1915, Kr. 1981 s. 197–8; – Wiłkomirski K., Wspomnienia, Kr. 1971; – „Echo Muzycz., Teatr. i Artyst.” 1899 nr 824 s. 325; „Muzyka” 1931 s. 274, 1934 s. 295, 1935 s. 45; „Nowości Muzycz.” 1911 nr 1 s. 4, nr 5/6 s. 2; „Przegl. Muzycz.” 1911 nr 3 s. 13, nr 13 s. 12; „Świat Kulis” 1930 nr 1 s. 26–7; – Akad. Muzycz. w W.: Arch. Konserwatorium Warszawskiego, sygn. XVII–1846.
Leon Tadeusz Błaszczyk