Rudziński (Rudzieński) Władysław h. Prus III (1619–1686), jezuita, rektor Akademii Wileńskiej. Ur. 7 III na Mazowszu.
Po ukończeniu klasy poetyki wstąpił R. 2 VIII 1636 do zakonu jezuitów; dwuletni nowicjat odbył w Wilnie przy kościele św. Ignacego (1636–8), a roczne seminarium pedagogiczne w Połocku (1638–9). Podczas trzyletniej praktyki nauczał w klasach infimy, gramatyki i poetyki (przynajmniej w l. 1641–2 w Dyneburgu). Studiował następnie filozofię w Pułtusku (1642–5) i rozpoczął w Akad. Wil. studia teologiczne (1645–6), które kontynuował pod kierunkiem S. Pallavicina, M. Esperza i L. Leti w Kolegium Rzymskim (1646–50). Święcenia kapłańskie przyjął w Rzymie w r. 1650, w t. r. powrócił do Wilna i objął katedrę filozofii. W r. n. otrzymał w Akad. Wil. tytuł magistra filozofii i nauk wyzwolonych. W r. 1653 złożył uroczystą profesję czterech ślubów i przeszedł na katedrę teologii polemicznej (tertia lectio). W lecie 1655 uszedł z Wilna przed zajęciem miasta przez wojska moskiewskie i przez lata wojny był kapelanem w armii Rzpltej. Od lutego 1659 był superiorem rezydencji jezuickiej w Nowogródku, gdzie po ustąpieniu wojsk moskiewskich otworzył na nowo niższe klasy szkolne i naprawiał wyrządzone szkody materialne. Po powtórnym zajęciu Nowogródka przez wojska moskiewskie przeszedł do pracy wychowawczej młodych jezuitów. W grudniu 1661 objął w Wilnie stanowisko rektora i mistrza nowicjatu przy kościele Św. Ignacego. Urzędy te piastował do r. 1670; prowadził w tym czasie budowy i remonty budynków po zniszczeniach wojennych, upiększał kościół, zakupił dla nowicjatu wieś Sidorańce oraz część Suderwy. W r. 1669 reprezentował prowincję lit. na tzw. kongregacji prokuratorów w Rzymie.
Od 3 VIII 1670 do 3 VIII 1673 był R. prowincjałem prowincji lit. wykazując wiele dbałości o szkoły, dla Akad. Wil. uzyskał od generała zakonu zgodę na udzielanie doktoratu z prawa kościelnego i cywilnego również studentom eksternom. Po złożeniu urzędu prowincjała powrócił na stanowisko rektora i mistrza nowicjatu i piastował je do listopada 1677. Następnie był instruktorem III probacji w Nowogródku (1678–9) i Nieświeżu (1679–80). Dn. 1 X 1680 został rektorem kolegium w Nieświeżu, ale już po 30 XI 1681 przeszedł na rektorstwo Akad. Wil. Dobry organizator, wznosił liczne budynki gospodarcze i warsztaty, odbudowywał folwarki, kościoły w dobrach jezuickich, młyny i spichlerze. W połowie r. 1682 wyjechał jako delegat na kongregację generalną do Rzymu, a po jej zakończeniu pozostał przez 2 lata w Rzymie jako penitencjarz nacji polskiej w bazylice Św. Piotra. Po powrocie w r. 1684 zamieszkał w domu profesów przy kościele Św. Kazimierza w Wilnie jako duchowny domu. W r. 1685 zabiegał u kierownictwa kalwińskiego kościoła lit., którego protektorką była wówczas margrabina brandenburska Ludwika Karolina, o pomoc w staraniach o odsunięcie groźby usunięcia jezuitów z Królewca. Zmarł 18 bądź 19 I 1686 w Wilnie.
Niesiecki, VIII; – Bieliński, Uniw. Wil., III; Piechnik L., Próby odnowy Akademii Wileńskiej po klęskach potopu i okres kryzysu 1655–1730, Rzym 1987 (Dzieje Akademii Wileńskiej, t. 3) s. 23, 60, 134, 195–6; Plečkaitis R., Feodalizmo laikotarpio filosofija Lietuvoje, Vil. 1975 s. 469; Załęski, Jezuici, III–IV; – AGAD: Arch. Radziwiłłów Dz. V teka 313 (list R-ego z r. 1670); Arch. Mpol. TJ w Kr.: 1530 s. 726 (J. Poszakowski, De viris illustribus); Arch. Rom. S. J.: Lit. 8–17 (katalogi trzyletnie), Lit. 56 (katalogi roczne), Lit. 61 k. 813–815 (nekrolog), Congr. 77 k. 157, 82 k. 219v.; B. KUL: rkp 206 (katalogi roczne); B. Uniw. Wil. w Wil.: rkp. F3-2384 s. 107, 109, 115.
Ludwik Grzebień