INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Władysław Teodor Smulski     

Władysław Teodor Smulski  

 
 
1836-06-01 - 10.1897
Biogram został opublikowany w latach 1999-2000 w XXXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Smulski (właściwe nazwisko Jakiński) Władysław Teodor (1836–1897), działacz polonijny w USA, wydawca, redaktor. Ur. 1 VI w Gniewkowie (koło Inowrocławia), był synem Teodora Jakińskiego i Ewy ze Smolskich.

S. ukończył gimnazjum w Trzemesznie i pracował jako urzędnik. Przed wyjazdem do USA ożenił się z Eufemią z Balcerów. W r. 1868 przybył do Chicago, zmienił nazwisko na Smulski i zajął się dziennikarstwem. W r. 1874 przez pięć miesięcy redagował popularną wśród Polonii „Gazetę Polską” wydawaną przez Władysława Dyniewicza. Pismo początkowo broniło Gminy Polskiej, potem Związku Narodowego Polskiego, a zdecydowanie zwalczało obóz zmartwychwstańców. W r. 1874 S. przez ok. trzy miesiące wydawał u Dyniewicza także czasopismo „Ziemianin”. Po nieudanej próbie z „Ziemianinem” przerwał redagowanie „Gazety Polskiej” i przez jakiś czas pracował poza Chicago na farmie. W r. 1875 związał się z tygodnikiem „Gazeta Polska Katolicka”, wydawanym od r. 1874 w Chicago przez Jana Barzyńskiego. W t.r. S. i J. Barzyński wspólnie założyli drukarnię, w której tłoczono „Gazetę”. Z dn. 1 I 1875 „Gazeta Polska Katolicka” przeszła na własność Polskiego Tow. Literackiego, którym kierowali ks. Teodor Gieryk, J. Barzyński i kilku księży. Na łamach tego tygodnika toczyły się ostre polemiki z różnymi ugrupowaniami polonijnymi, zwłaszcza ze Związkiem Narodowym Polskim. W r. 1880 Barzyński oddał redakcję „Gazety Polskiej Katolickiej” S-emu, nazwa tygodnika została wówczas zmieniona na „Gazeta Katolicka”. W r. 1884 Polskie Tow. Literackie przestało istnieć i 3 I t.r. pismo przeszło na własność S-ego i jego syna Jana (Johna) F. Smulskiego.

W gronie wydawców chicagowskich S. uznawany był za jednego z lepszych dziennikarzy; jego stała rubryka w „Gazecie” pt. Listy z księżyca była pierwszą próbą felietonistyki w dziennikarstwie polonijnym. Jego współpracownikami byli: Józef Olbiński i Leon Szopiński – od r. 1888 faktyczny kierownik „Gazety Katolickiej”. Dodatkiem do niej był „Pamiętaj abyś dzień święty święcił – tygodnik ilustrowany dla ludu katolickiego w Ameryce”, wychodzący w l. 1883–1912 i redagowany przez L. Szopińskiego. Dn. 1 I 1887 S. zaczął wydawać dziennik „Kurier Chicagowski”, powierzając jego redakcję Michałowi Józefowi Sadowskiemu, ale pismo upadło po trzech miesiącach. W r. 1886 S. i Barzyński utworzyli księgarnię nakładową i w ten sposób powstała w Chicago firma «W. Smulski Publishing Co.» przy 565 Noble Street, zajmująca się wydawaniem popularnych książek, najczęściej przedruków oraz podręczników i czytanek dla szkół parafialnych. Należała ona do najbardziej zasłużonych w rozpowszechnianiu słowa polskiego. S. zmarł w październiku 1897 w Chicago. Wg autora nekrologu w „Kraju” (1897 nr 44), S. «z niczego dorobił się fortuny, nigdy brutalem, ani opryszkiem słowa nie był».

Po śmierci S-ego drukarnię i księgarnię prowadzili syn Jan (zob.) i wdowa po S-m – Eufemia.

 

Chojnacki W., Bibliografia wydawnictw zwartych Polonii Amerykańskiej 1867–1900, Zesz. Nauk. UJ Nr 188, Prace Polonijne, Z. 14, W.–Kr. 1991; Polskie czasopisma religijno-społeczne w XIX wieku, W.–L. 1988; Wepsiec J., Polish American Serial Publications 1842–1966. An Annotated Bibliography, Chicago 1968; Bolek, Who is Who in Polish America; Słownik dziennikarzy polskich 1661–1945, „Prasa Pol.” 1981 nr 7–9, 1983 nr 2–12, 1984 nr 1–12 s. 86; Słown. Pracowników Książki Pol.; – Brożek A., Polonia amerykańska 1854–1939, W. 1977; Nagiel H., Dziennikarstwo polskie w Ameryce i jego 30-letnie dzieje, Chicago 1894 s. 5, 57–9, 76, 91; Osada S., Prasa i publicystyka polska w Ameryce, Pittsburgh 1930 s. 10, 14, 19–20; Prasa polska w latach 1864–1918, W. 1976; Wachtl K., Polonia w Ameryce. Dzieje i dorobek, Filadelfia 1944 s. 23, 213, 225, 274; – Arch. Archidiec. w Gnieźnie: AP 9, sygn. 3, poz. 24/1836 (metryka chrztu).

Jerzy Myszor

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Chmura tagów

Postaci powiązane

 

Jan Franciszek Smulski

1867-02-04 - 1928-03-18 prawnik
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Leon Wyczółkowski

1852-04-12 - 1936-12-27
malarz
 

Elwiro Michał Andriolli

1836-11-14 - 1893-08-23
rysownik
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Władysław Przanowski

1880-03-21 - 1937-02-04
pedagog
 

Wiktor Gładysz

1866-12-21 - 1951-08-12
kupiec
 

Feliks Młynarski

1884-11-20 - 1972-04-13
działacz polityczny
 

Alojzy Stolpe młodszy

listopad 1818 - 1876-02-02
aktor operowy
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.